بخشی از پروپزال:

طرح مسأله
در دنیای امروز، دانشگاهها درجهت رشد وتعالی جامعه نقشی کلیدی وحیاتی ایفا می کنند به همین دلیل در بسیاری از جوامع برای گسترش کمی وکیفی مراکز آموزش عالی ، قدم های حساب شده ای برداشته می شود. یکی از مواردی که در جهت توسعه این مراکز اهمیت بسیاردارد ، امکانات رفاهی و در رأس آنها تأمین محل اسکان دانشجویان (خوابگاه) است. اگر « پرورش نیروی انسانی سازنده و متخصص مورد نیاز جامعه » را یکی از اهداف اصلی دانشگاه قلمدادکنیم ، توجه به نیازمندیها و مسائل دانشجویان که نیروی انسانی آینـده را تشکیل خواهنـد داد ، ضـرورت خـود را نمایان می کنـد. ایـن امکانات می بایست با شرایط کمی وکیفی قابل قبول، بستر وزمینه را به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب تحصیلی ایجاد نماید. باتوجه به مدت زمان قابل ملاحظه ای که دانشجو در داخل پردیس دانشگاه به ویژه ساختمان خوابگاه سپری می کند. (حدود75 تا95 ساعت در هفته) واحد های خوابگاهی می بایست توان تامین نیازهای (فیزیکی- روانی) هر دانشجو (غیربومی) را داشته باشندخوابگاه را می توان در حوزه فضایی- عملکردی، فضایی نامید که تعدادی دانشجو قرار است برای مدت زمانی مشخص با هم در آن زندگی کنند و نیاز به فضایی لازم ومناسب دارندتا عملکردهایی از قبیل خوابیدن، تعویض لباس، استراحت،… درآن پاسخ داده شود. با توجه به روند رو به رشد جمعیت دانشجویی در سالهای اخیر و درصد بالای دانشجویان غیربومی، علاوه

برآن پیشی گرفتن تعداد دانشجویان دختر بر دانشجـویان پسـر، لزوم توجـه به اسکان ایـن قشـر بیش از پیش ضـرورت خـود را نشان می دهد. حال این سوال مطرح است که : شرایط کمی وکیفی موجود در خوابگاهها تا چه میزان پاسخگوی نیاز دانشجویان (غیربومی) امروزی است.

تحقیقات صورت گرفته در این زمینه هرچند اندک اعتبار دیدگاه «سرپناه بودن خوابگاه برای دانشجویان غیربومی» رابه میزان قابل توجهی سست نموده وتأثیرات مخرب این دیدگاه بر بهداشت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان را متذکر می شود. از سوی دیگر، تخصیص اعتبارات عمرانی قابل توجه دانشگاهها به منظور احداث خوابگاههای دانشجویی، زمانی می تواندکارساز باشد که روند ساخت علاوه بر مطالعات مهندسی، برپایه شناخت کامل از ویژگیهای روانشناختی فضاهای مورد نظر انجام پذیرد.

برای توضیحات بیشتر و دریافت رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

 پایان نامه معماری مرکز تحقیقات برنج کشور 105 صفحه + نقشه ها 

بخشی از مطالب:

فصل اول: کلیات
مقدمه
1-1) تبیین موضوع پروژه
2-1)ضرورت طرح موضوع
3-1) معرفی سایت پروژه
4-1) روش جمع آوری اطلاعات پروژه
5-1) معرفی روش و فرایند طراحی
مقدمه :
در فصل نخستین رساله، ابتدا موضوع پروژه به تفصیل معرفی و هدف از انتخاب موضوع بیان می گردد و اهداف و وظایفی که برای این پروژه در نظر گرفته شده به اختصار توضیح داده می شود تا بر ضرورت طرح تاکید گردد.
اطلاعات اولیه ای که برای انجام پروژه به آن ها نیاز داریم نیز در این فصل گردآوری شده است. در ادامه مکانی که برای پیاده سازی طرح در نظر گرفته شده همراه با ذکر دلایل عنوان می شود. در پایان روش هایی که به کمک آن اطلاعات این رساله جمع آوری شده بیان می گردد.

1-1)تبیین موضوع :
برای بیان موضوع رساله، معرفی موضوع پروژه و معرفی برنج به صورت مختصر به عنوان جزو پایه ای این تحقیق ضروریست. معرفی اولیه به همراه اهداف و وظایف در نظر گرفته شده برای پروژه در زیر آورده شده است :

1-1-1)معرفی موضوع پروژه :
موضوع در نظر گرفته شده برای پروژه ی طرح نهایی ، طراحی مرکز تحقیقات برنج می باشد که شامل یک عملکرد اصلی و دو عملکرد فرعی است . عملکرد اصلی مجموعه عملکرد پژوهشی بوده و عملکرد های فرعی عبارتند از عملکردهای آموزشی و فرهنگی . هر سه ی این عملکرد ها بر روی محصول برنج متمرکز شده اند . در این پروژه سعی براین است که ضمن برآورده کردن نیازهای مبتنی بر عملکردها ، پا را از قالب مراکز تحقیقاتی رایج فراتر گذاشته و نگاهی همه جانبه به این محصول با ارزش داشته باشیم . محور اصلی چنین مجتمعی را باید بر اهداف و وظایف زیر استوار کرد :
اهداف:
• “بهبود و توسعه ی تحقیقات برنج مشتمل بر آب و خاک ، فنی و مهندسی ، آفات و بیماری ها ، تهیه و تولید بذر برای رسیدن به امنیت و سلامت غذایی
• توسعه ی بهره برداری از فنون پیشرفته ی بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در تحقیقات برنج
• برنامه ی جامع افزایش بهره وری ، کاهش ضایعات و بهبود کیفی تولید برنج
• حفاظت و جمع آوری ، ارزیابی ، احیا ، توسعه و بهره برداری از ذخایر ژنتیکی برای افزایش پایدار تولید برنج
• احداث ، توسعه ، تکمیل و تجهیز محیط تحقیقات برنج
• توسعه ی شبکه ی اطلاع رسانی در زمینه ی برنج در کشور
• ارتقا نقش و جایگاه سازمان تحقیقات برنج در تولید علم و فناوری در کشور
• ارائه ی آموزش های تقاضا محور متناسب با نیازهای برنامه های توسعه ای بخش کشاورزی برنج “]1 [
•
• وظایف:
• “تحقيق در زمينه افزايش متوسط عملكرد ارقام برنج
• توليد ارقام مقاوم به تنش هاي زنده و غير‌زنده
• ارتقاي كيفيت ارقام
• حفظ ذخاير توارثي
• تحقيق در زمينه امكان توليد برنج هيبريد
• استفاده از فن آوري هاي جديد (بيوتكنولوژي) در اصلاح برنج
• تحقيق در زمينه جايگزيني روش هاي نوين مبارزه با آفات، بيماريها، علفهاي هرز و مطالعه در زمينه كنترل بيولوژيكي آفات و بيماري هاي برنج
• تحقيق در زمينه تغذيه و تعيين منابع ژنتيكي متحمل به عدم توازن عناصر غذايي
• تحقيق در زمينه طبقه بندي خاك شاليزار
• تحقيق در زمينه كاهش ضايعات و استفاده بهينه از اين ضايعات
• تحقيق در مكانيزاسيون، تجهيز و نوسازي اراضي و استفاده بهينه از منابع آب و خاك و استحصال روغن از سبوس برنج”]1 [

2-1-1)معرفی برنج :
1-2-1-1) گیاهشناسی برنج :
“برنج گياهي است كه داراي ارقام زودرس (طول دورة رشد 130 تا 145 روز)، متوسط ‌رس (150 تا 160 روز) و ارقام ديررس (170 تا 180 روز) مي باشد. ريشة برنج سطحي و افشان بوده و حداكثر در عمق 20 تا 25 سانتي‌متري خاك نفوذ مي‌نمايد. ساقة برنج بندبند و تو خالي بوده و در فواصل مختلف ساقه جداره‌هاي سختي قرار دارد كه در آن قسمت‌ها ساقه توپر مي‌باشد و گره نام دارد. تعداد گره‌ها در اين گياه از 10 تا 20 عدد تغيير مي‌يابد. برگهاي اين گياه كشيده و داراي رگبرگهاي موازي بوده و بدون دمبرگ است و قاعدة برگ پهن تر از ساير نقاط آن مي‌باشد. و قسمتي از ساقه گياه يا تمام محيط آنرا احاطه كرده كه آنرا غلاف يا نيام مي‌نامند. ارتفاع بوته‌هاي برنج در ارقام مختلف از 50 تا 150 سانتي‌متر و گاهي اوقات تا 200 سانتي‌متر تغيير مي‌يابد. برگهاي اين گياه متناوب بوده و در دو جانب متقابل ساقه قرار دارند. تعداد برگها در ارقام مختلف برنج متفاوت بوده، در ارقام زودرس 14 تا 15 برگ ، در ارقام متوسط‌رس 16 تا 17 برگ و در ارقام ديررس تعداد برگها 18 تا 19 برگ بر روي هر ساقه مي‌باشد.”]2 [
2-2-1-1)شرایط مناسب کشت برنج :
“میانگین دمای مورد نیاز برنج هنگام رشد باید بین 20 تا 37 درجه سانتیگراد باشد. پایین بودن دما در اوایل فصل زراعی یا آبیاری مزرعه با آب سرد سبب می‌شود که زمان رسیدن دانه‌ها به تأخیر افتد. بالا بودن دما هم موجب کاهش تعداد سنبلچه‌های بارور و وزن دانه‌ها می‌شود . نور هم یکی از عوامل مؤثر در رشد گیاه است. شدت نور در اوایل فصل زراعی شاید عامل محدود کننده ‌ای برای رشد برنج به حساب آید. اما با نزدیک شدن به پایان فصل زراعی ، بویژه موقع تشکیل خوشه ، رقابت برای جذب نور بین بوته‌ها افزایش می‌یابد. مناسب‌ترین میزان رطوبت برای گلدهی گیاه برنج ، 70 تا 80 درصد است . رطوبت کمتر از 40 درصد ، عامل بازدارنده‌ای برای گلدهی گیاه به شمار می‌رود. وزش باد و ریزش باران و تگرگ ، در زمان گلدهی زیانبار است. همچنین بارندگی موقع برداشت محصول هم عملیات مربوط به خشک شدن محصول را به تأخیر می‌اندازد. برنج ، کلا گیاه آب دوستی به شمار می‌رود، ولی آبزی نیست. آب مورد نیاز برنج از سایر غلات بیشتر است. هشتاد درصد آب مورد نیاز محصول برنج تولید شده در جهان بویژه در نقاط استوایی ، از آب باران تأمین می‌گردد. 20 درصد باقی مانده را از آب رودخانه و آب چاه تأمین می‌نمایند. نتایج بدست آمده نشان داده که اگر دمای آب کمتر از 19 درجه سانتیگراد باشد، زمان رسیدن دانه به تأخیر می‌افتد. اگر هم از 30 درجه بیشتر باشد، گسترش ریشه و میزان عملکرد گیاه برنج به دلیل محدود بودن اکسیژن موجود در آب ، کم می‌شود و بازدهی گیاه کاهش می‌یابد.برنج در خاکهای مختلف ، از فقیر تا غنی که تنها آب مورد نیاز گیاه تأمین باشد به عمل می‌آید. البته مقدار آب مصرفی در خاکهای سبک بیش از خاکهای سنگین است. مناسب‌ترین خاک برای کشت برنج ، خاک رسی با لایه غیر قابل نفوذ در عمق 50 تا 150 سانتیمتری و همراه با مقدار زیادی مواد آلی است. برنج اصولا نسبت به شوری خاک و شوری آب مقاوم است.”]2 [
2-1)ضرورت طرح موضوع:
در شرایط کنونی جهان که رقابت های فشرده ی بین المللی بر تمام زمینه ها سایه افکن شده است ، به نظر می رسد برای بقا و تداوم حیات جز نظم بخشیدن به فعالیت های اقتصادی و مجهز شدن به سلاح علم و اندیشه گزینه ای فرا روی انسان قرار ندارد.
بدین ترتیب حفظ ثروت های طبیعی ، قوام بخشیدن به ارزش های سنتی و فرهنگی و همزمان وسعت بخشیدن به دایره ی فعالیت های بین المللی در غالب علم و عمل ، از اصول اولیه ی پایداری در قرن جاری خواهد بود. در این راستا کشور ما با وجود غنای منابع خدادادی ، موقعیت جغرافیایی و توانایی های بالقوه ی نیروی فکری و انسانی ، به علت غفلت و عدم برنامه ریزی صحیح ، از فرصت ها استفاده ی لازم را نبرده و بالتبع از قافله ی جهانی عقب افتاده است و ما را وامدار نسل هایی آتی خواهد کرد . مزیت های نسبی کشور در زمینه ی برخی محصولات کشاورزی و عدم توجه کافی به آنها ، نمونه ی بارزی از عدم برنامه ریزی صحیح ما از فرصت های موجود در عرصه ی بین المللی است . و در این میان محصول برنج نیز مورد چنین غفلتی قرار گرفته است .
برنج از دیرباز دارای نظام های خاص اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در مناطقی از کشور ایران می باشد . بدین ترتیب لازم است برای تثبیت جایگاه کشور به عنوان یک قطب تولید این محصول ، ساختارهای تولید ، فراوری و تجارت آن را متناسب با نیازهای روز بین الملی و در چارچوب اصول علمی تغییر داد و به طور کلی نظام های تولید برنج را از حالت معیشتی به شکل اقتصاد نوین درآورد .
به منظور ایجاد هماهنگی فعالیت های پژوهشی و اقتصادی و ارتقائ سطح علمی دست اندرکاران تولید ، فراوری و بازاریابی برنج و در نتیجه تثبیت جایگاه کشور در سطح بین المللی و امکان رقابت در عرصه های جهانی و نهادینه کردن دانش بومی در نظام های تولیدی این محصول تاسیس مجتمع علمی – پژوهشی و فرهنگی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود .

3-1)معرفی سایت پروژه :
1-3-1) مکان یابی سایت پروژه :
سايت مورد نظر در استان مازندران ، شهرستان بابلسر واقع شده است .” شهر بابلسر در موقعيت جغرافيايي 52 درجه شرقي و 36 درجه عرض شمالي قرار دارد . اين شهر در كرانه جنوبي درياي خزر و حد انتهاي دلتاي رودخانه بابلرود واقع است . (شکل 1و2)”]3 [

تصویر 1-1 : موقعیت مازندران در کشور
ماخذ : نگارنده
نصویر 2-1 : موقعیت بابلسر در مازندران
ماخذ : نگارنده
2-3-1)برخی از دلایل انتخاب سایت :
“شهر بابلسر به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و نزدیکی به ساحل و بافت خاک، با توجه به باتلاقی بودن اراضی در طول فصل و ته بند بودن اراضی در تمام طول سال، بهترین برنج کشور را از نظر عطر و طعم و پخت دارا می باشد. در همین راستا موسسه ی تحقیقات برنج کشور با همراهی جهاد کشاورزی شهرستان بابلسر و فریدون کنار اقدام به طرح تسریع انتقال یافته های تحقیقاتی برنج در بابلسر نموده اند. با توجه به نیاز موجود شهر بابلسر برای آموزش به کشاورزان و تحقیق در مورد تهیه و تولید برنج در این منطقه، شهر بابلسر برای پیاده سازی این پروژه انتخاب شده است.”]4 [

4-1)روش جمع آوری اطلاعات پروژه :
روش های به کار گرفته شده در جمع آوری اطلاعات در این پروژه به سه دسته ی کلی مطالعات کتابخانه ای ، مطالعات میدانی و یافته های اینترنتی تقسیم بندی می شود . در تمامی فصول به کارگیری هر سه ی این روش ها مورد نیاز بود .البته با توجه به این که موضوع پروژه تا کنون کمتر در ایران مورد بحث بوده ، مطالعات میدانی نقش پررنگ تری در این پروژه به خود گرفته است . در فصل دوم ( مبانی نظری طراحی ) تئوری ها در غالب مطالعات کتابخانه ای پیاده شده اند ، تحلیل نمونه های خارجی در غالب مطالعات اینترنتی و تحلیل نمونه های داخلی شامل مطالعات میدانی گردیده اند . در فصل سوم ( بستر طراحی ) مطالعات کتابخانه ای مباحث اقلیمی و معرفی شاخصه های شهر را پوشش داده و تحلیل معماری شاخصه ها و معرفی سایت به مدد مطالعات میدانی صورت گرفته است . در فصل چهارم ابعاد استاندارد برای طراحی از تلفیق هر سه ی این مطالعات به دست آمد .
5-1)معرفی روش وفرایند طراحی :
مراحلی که در این پروژه طی شد تا مرکز تحقیقات برنج از یک موضوع به یک طرح معماری تبدیل شود از قرار زیر می باشد :
• انتخاب موضوع
• طرح سوالاتی از این قبیل : برای چه کسانی ؟ با چه اهدافی ؟ در کجا ؟ و… ( تهیه ی پروپوزال )
• هدف گذاری و برنامه ریزی برای نیل به اهداف
• انتخاب بستر مناسب برای پروراندن موضوع
• جمع آوری اطلاعات ، اسناد و مدارک مورد نیاز
• تنظیم و طبقه بندی اطلاعات به دست آمده
• تبیین ایده به کمک اطلاعات جمع آوری شده
• ارائه ی طرح اولیه متناسب با ایده ی مورد نظر
• حرکت رفت و برگشت از ایده به طرح و از طرح به ایده
• بررسی مجدد اطلاعات و تکمیل کاستی ها
• تکمیل طرح

نتیجه گیری :
در این فصل با موضوع پروژه و اهداف و وظایف در نظر گرفته شده برای آن آشنا شدیم. همچنین سایت مناسب برای پیاده سازی این طرح را انتخاب نمودیم. این اطلاعات اولیه زمینه ساز ورود به فصول بعدی می باشد.

فصل دوم: مبانی نظری طرح
مقدمه
2-1) تئوری های مرتبط با مراکز تحقیقاتی
2-2) معرفی نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی
3-2) معیارهای نظری طراحی مراکز تحقیقاتی

مقدمه :
به این دلیل که تحقیق عنصر اصلی این پروژه محسوب می شود، در این فصل به بیان تعاریف اولیه ی تحقیق می پردازیم. از آنجایی که مرکز تحقیقات برنج کشور زیر مجموعه ی سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی است، شرح وظایفی که این سازمان برای مراکز تحقیقات در نظر گرفته را عنوان می کنیم. در ادامه نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی ایران و جهان را نقد و تحلیل می نماییم تا در پایان بتوانیم معیارهای ثابتی برای طراحی این مراکز بیابیم.

2-1)تئوری های مرتبط با مراکز تحقیقاتی :
این تئوری ها در دو قالب دسته بندی شده اند :
تعاریف اولیه ی تحقیق شامل مفهوم تحقیق و محقق، دسته بندی مراکز تحقیقات، اساسنامه ی مرکز ملی تحقیقات و …
شرح وظایف سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی
شرح و بسط این تئوری ها در ادامه آورده شده است.

1-1-2)تعاریف اولیه ی تحقیق :
1-1-1-2)مفهوم تحقیق و محقق :
“واژه ی تحقیق به علت گشوده بودن دامنه ی فعالیتش دارای تعاریف متنوع و مختلفی است . تحقیق در فرهنگ عمید به این صورت معنی شده است : راست و درست کردن ، به حقیقت امری رسیدگی کردن ، رسیدگی و باز جویی کردن . تحقیق عبارتست از یک عمل منظم که در نتیجه ی آن پاسخ هایی برای سوال های مورد نظر مطرح شده در موضوع تحقیق به دست می آید . تحقیق به معنی تمرکز دقیق بر روی یک موضوع معین و تشخیص نیاز و رسیدن به نتیجه ای با سعی و خطاهای مکرر است . چنانچه مشهود است در تعاریف فوق همه در یک نکته اشتراک نظر دارند و آن روح حقیقت جویی و نوآوری در مسئله ی تحقیق است . “]1 [
“پژوهشگر یا محقق دانشمندی است که در رشته ی تحقیقاتی منتخب خود و رشته های وابسته به آن دارای دانش وسیع چند بعدی و دارای قدرت دستیابی به همه ی یافته های قبلی و مدون دانشمندان قبل از خود بوده ، دارای تبحر و تجربه ی طولانی ، ذهنی باز ، فکری آزاد از تعلقات مادی و دنیوی ، آزاد اندیشی ، آگاهی از مسائل و مشکالات و نیاز های جامعه ی خود و جهان ، قدرت بالای خلاقیت تحقیقاتی و ابداعی و عشق وعلاقه ی وافر به پژوهش است . به طور کلی مهمترین ویژگی های یک محقق را در سه گروه زیر می توان خلاصه کرد :
• شناخت و درک فراگیر در موضوع مطروحه
• قدرت علمی و عملی تجزیه و تحلیل سریع و دقیق مسائل و موضوعات
• قدرت کاربرد موثر و عملی نتیجه ی تحقیقات خود و دیگران”]2 [
2-1-1-2)عوامل تعیین کننده در زمینه ی یک کار تحقیقاتی :
“عوامل تعیین کننده ی اهداف و سیاست ها در امر تحقیق و توسعه در هر کشوری عبارتند از :
• جغرافیای طبیعی و انسانی کشور
• مدیریت سیاسی کشور
• نظام فرهنگی و عقیدتی کشور
• موقعیت ژئوپلتیک ( جغرافیای سیاسی ) کشور
• بازار عرضه و تقاضای جهانی
• هویت تاریخی کشور
هر یک از این عوامل خود به تنهایی دارای ارزش و نقش ویژه می باشند اما مسئله ی مهم در این است که حوزه ی فعالیت های تحقیق و توسعه را فصل مشترک وجوه نام برده تعیین می کند.”]3 [
3-1-1-2)دسته بندی تحقیقات و مراکز تحقیقاتی :
“تحقیق به طور کلی از لحاظ وسعت کاربرد به دو تقسیم بندی ، تحقیقات بنیادی و تحقیقات کاربردی می باشد .
تحقیق بنیادی عبارتست از کار دانشمندانی که مطالعات و بررسی های خود را بدون ملاحظه ی کاربرد خاصی دنبال می کنند و این امر تنها به دلیل کشف رازهای طبیعت صورت می گیرد .
تحقیق کاربردی تحقیقاتی است نظیر تحقیقات پایه ای ، با در نظر داشتن مورد استفاده ی علمی آن ها . ریشه ی این نوع تحقیق را باید در نیازهای روزمره ی جامعه یافت .
پژوهش بنیادی و کاربردی در حیطه ی عمل به سه صورت به کار برده می شوند :
1- پژوهش ابتکاری و نوجویی : که به منظور کشف و یافتن آنچه بر دیگران مجهول است صورت می گیرد .
2- پژوهش گسترشی : که به منظور تکمیل آنچه بر دیگران به اجمال معلوم است صورت می گیرد .
3- پژوهش تقلیدی : که به منظور تلاش و جستجو جهت رسیدن به آنچه که دیگران به طور کامل به آن دست یافته اند صورت می گیرد .”]4 [
“عمده ی مراکز تحقیقاتی مشغول به کار در بین گروه های زیر جلوه گر می شوند :
1- مراکز تحقیقاتی بخش خصوصی : این مراکز با عشق و علاقه به تحقیق و با هزینه های شخصی یک محقق یا یک گروه از محققین تشکیل می گردد و دارای انگیزه های واقعی و ناب تحقیق می باشند . در مراکز تحقیقات خصوصی معمولا موضوعات یا طرح های مورد تحقیق ، از طرف کارفرمایان بخش خصوصی و دولتی پیشنهاد می گردد .
2- مراکز تحقیقات صنایع : این مراکز در کارخانه های بزرگ صنعتی و در اثر درک نیاز واقعی به انجام تحقیقات کاربردی که لازمه ی ادامه ی حیات اقتصادی واحد صنعتی و رقابت با رقبای فعالتر می باشد ،تشکیل می گردد و از پشتوانه ی مالی وسیعی که نتیجه ی فعالیت اقتصادی و به ویژه بازگشت سودهای کلان در اثر تحقیقات می باشد ، برخوردار است .
3- مراکز تحقیقات دانشگاهی : که به دو صورت به تحقیق می پردازند :
• تحقیقات متمرکز دانشگاهی : در بسیاری از دانشگاههی پیشرفته ی جهان و بعضی از دانشگاههای ایران ، مراکز تحقیقاتی در رشته های علمی یا فنی خاص و به منظور دستیابی به اهداف معین تشکیل شده است . در این مراکز از وجود کادر عامی دانشگاه ها ( استاد ، دانشیار ، استادیار ، مربی ) و دانشجویان از یک طرف و پژوهشگران تمام وقت که بدین منظور استخدام می گردند از طرف دیگر استفاده می شود . بودجه ی تحقیقاتی این مراکز از طرف دانشگاه یا موسسات دولتی و خصوصی برای انجام پروژه های خاص تامین می گردد.
• تحقیقات منفرد : تحقیقات منفرد و پراکنده ای در سطح تمام دانشگاه های ایران و جهان ، توسط کادر علمی و دانشجویان انجام می گیرد که در آن استاد دنباله ی تحقیقات فوق لیسانس یا دکترای خود را به ویژه با اهداف اداری و ترفیعات شغلی پی می گیرد.”]5 [

 شمس تبریزی: