پوشش گنبد در ایران پیشینه ای دیرینه دارد. کمبود چوبهای استوار و کشیده که در حقیقت عنصر اصلی پوشش تخت است، سبب شده است که پوشش سغ رواج پیدا کند و بخصوص در دهانه های وسیع تر جای پوشش تخت را بگیرد.

پوشش بر دو نوع است:
1- پوشش تخت که با تیر چوبی و سنگ و غیره انجام می شود و چون مسطح است به آن تخت گویند.

2- پوشش سغ که منحنی شکل است.

تعریف هندسی گنبد
در تعریف هندسی ، گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید.
اما در زبان معماری : گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود.

برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

بخش سلطانیه با وسعتی حدود 156 هكتار در ناحیه مركزی متمایل به غرب استان زنجان، 48 درجه و 48 دقیقه طول شرقی جغرافیایی و 36 درجه و 36 دقیقه عرض شمالی جغرافیایی با ارتفاع 1880 متر از سطح دریا در 40 كیلومتری جنوب خاوری استان زنجان قرار گرفته است.
سلطانیه امروزی به عنوان مركز بخش، ازتوابع شهرستان ابهر به شمار میرود و كوههای یان بلاغ و آغ داغ در شمال و جنوب آن واقع اند.
وجود چمن سلطانیه، قرار گرفتن كوههای اطراف و ارتفاع مكانی، منطقه را در ردیف نواحی بادخیز قرار داده است و سبب شده تا سلطانیه دارای آب و هوای نسبتاً معتدل مایل به سرد و خشك باشد. بیشترین درجع حرارت در تابستانها 28 درجه بالای صفر و كمترین آن در زمستان به 15 درجه زیر صفر می رسد و میانگین آن 1/11 سانتیگراد است.

حداكثر میزان بارندگی در سال 350 میلیمتر است.بارش و نزولات جوی درسلطانیه كه متأثر از آب و هوای استان است تابع دو باد معروف به «مه» و «شروه» است.كه به ترتیب از شمال به جنوب و از جنوب غرب به شمال شرق حركت می كنند.
شهر سلطانيه در 30 كيلومتري جنوب شرقي شهر زنجان و در 54 كيلومتري ابهر قرار دارد . اين محل طبق كتيبه هائي كه از پادشاهان آشور بدست آمده ، در قرن هشتم قبل از ميلاد محل سكونت طايفه جنگاور ( ساكاراتيها ) بوده و در عهد فرمانروايان ماد به اسم (( اريباد )) خوانده مي شده است و پارتها آنرا بنام نخستين پادشاه خود ” ارساس ” ناميدند .

برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

سبک آذری:
با ورود مغولان (ایلخانی) این شیوه معماری آغاز گردید و تا زمان صفویه ادامه داشته است.
چون اولین بناها درتبریز احداث گردید به سبک آذری معروف است. دوره‌ی حکومت غازان خان را آغاز سبک آذری می‌دانند.

سبک آذری خود به دو شیوه قابل تفکیک می‌باشد:
الف: شیوه‌ی اول سبک آذری مربوط به دوره‌ی ایلخانی به مرکزیت تبریز با ویژگی‌های زیر:
-1. ساخت بناهای سترگ و عظیم-2. توجه به تناسبات عمودی بنا-3. ساخت ایوان با پلان مستطیل شکل-4. تنوع در ایوان سازی-5. استفاده از تزئیناتی چون گچ‌بری، کاشی زرین فام و کاشی نقش برجسته.
ب: شیوه ی دوم سبک آذری مربوط به دوره‌ی تیموری به مرکزیت سمرقند با ویژگی‌های زیر:
-1. ساخت ساقه (گلوگاه) بین فضای گنبد و گنبد خانه.-2. ایجاد سطوح ناصاف در تمامی بنا.3. استفاده از تزئینات کاشی -معرق -موزاییک کاریدوره‌ی تیموری اوج معماری سبک آذری می‌باشد.

برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

عنوان : ارمغان های ایران به جهان معماری

موضوع : گنبد

ارسال شده از :آرشیو سایت

 گنبد 

در سرزمینهای دیگر ( مثلا روم ) شکل نیمکره را برای گنبد بر می گزیدند و چون میانتار رانش بر منحنی آن منطیق نمی شد ناچار بودند که کناله های آن را هرچه سطبر تر کنند تا در برابر رانش سدی باشد . در صورتی که معماران ایرانی نیم دایره ( و اصولا مکان هندسی ) را برای پوشش مناسب نمی دانستند و شکلهایی نظیز تخم مرغی و هلوچینی و بیز را انتخاب می کردند که خود به خود میانتار رانش ببود و این حسن انتخاب ( که بر اصول دقیق ریاضی نهاده بود ) باعث می شد که بتوانند طبره یا ضخامت گنبد را در خاستگاه و پاکار تنها به اندازه یک شانزدهم دهانه بگیرند ( که البته هرچه بالاتر می رفتع نازکتر می شد تا به کلاله می رسید ) .