کاشان از دیرباز محل زندگی مردمان و مهد تمدن و فرهنگ بوده است. سکه های منقوش و ابنیه بجا مانده از گذشته، سیر پیشرفت و تداوم زندگی را در این ناحیه کهنسال آشکار می سازد. بعد از ظهور اسلام و اعتلای تشیع علوی، مردمان از نخستین گروندگان به مذهب شیعه کاشان بودند و شاید به این دلیل شاهان صفوی به این دیار تعلق خاطر فراوان داشتند. شاه صفی در این شهر درگذشت و شاه عباس دوم نیز در این شهر بر تخت پادشاهی نشست. عهد قاجار دوران گسترش شهر و بازسازی بناهای تاریخی پیشین و بنای عمارت های تازه بود.
موقعیت:
شهر کاشان مرکز شهرستان کاشان در استان اصفهان است. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکزآمار ایران برابر با ۲۴۸۷۸۹ نفر بوده است.
وجه تسمیه
نظرات در مورد وجه تسمیه کاشان مختلف است، برخی آن را تغییر یافته کاه فشان، و بعضی تغییر یافته کاس رود، کاسیان، قاسان و غیره میدانند. البته در برخی کتب تاریخی از کاشان با نام کاسان که از کاسو (نام قومی به همین نام در قدیم؛ساکن منطقه آران (قفقاز فعلی) گرفته شده نیز نام برده میشود. هنوز هم مردم این دیار شهر خود را کاشو یا کاشون که در واقع تغییر یافته کاسو است معرفی میکنند.
برای دانلود این پروژه کامل به ادامه مطلب مراجعه نمائید….
1-1 واژه شناسي معماري بدون معمار در گستره فرهنگها معماري بومي اكنون حوزه اي است كه اغلب بر بوم و بر، طايفه و فرهنگ مردمي و عاميانه، معماري روستايي و سنتي و دلالت دارد. تلاشهاي فراواني براي تعريف كلي و همه جانبه معماري بومي انجام گرفته است. تعجب آور نيست اگر بگويم تمامي اين تلاشها بي نتيجه و بدون موفقيت بوده است و تنها به لحاظ بررسي هايي كه بر مجموعه هاي وسيعي از بناها، فرمها، سنتها و ريشه ها و سبكها، معاني و محتوا انجام يافته داراي اهميت مي باشد.قبل از آنکه وارد بحث در چگونگي شناخت مسائل و جنبه هاي متفاوت معماري بومي شويم به واژه شناسي آن مي پردازيم: معماري در اكثر اوقات به عنوان علم ساختمان معنا مي شود كه از كلمه لاتين Architectura گرفته شد. برگردان يوناني كلمه Arkhitekton كه از دوکلمه Archos به معناي مدير ، Tekton به معناي سازنده مشتق شده است، بنابراين تأكيد بيشتر را بر روي مدير سازنده محصول و ثمره طراحي و سازندگي مي گذاريم. و در تاريخ ثبت شده و دايرةالمعارف ها كلمه معماري به ساختارهايي يادواره اي و بناهاي مشهود و عيني اختصاص داده شده كه نمودار قدرت و ثروت هستندنظيرقصرها، معابد، كليساها، مراكز و مقرهاي دولتي، فرودگاهها و سالن ها اپرا.
اغلب اين بناها توسط سازندگان بزرگ و يا جانشينان آنها، معماران حرفه اي، ساخته شده اند. آنهايي كه دولت مسئوليت يافتن راه حلي براي مشكلات طراحي و ساختماني را بر عهده آنان نهاده است، مستقيماً به عنوان مدير طرح و يا غير مستقيم به عنوان يك طراح سيستمي را براي برپا كردن بنا به كار برده اند. تمامي كارهاي صنعتي توسط تمامي اقشار مهندسين نيز همين پروسه طراحي مسئله و حل مشكل را داراست. با اين وجود اكثريت ساختمانها خانه مسكوني هستند و در بسياري از نقاط جهان هنوز توسط مالكان و محيطي كه منابع را در اختيارشان مي نهد و يا با متخصصان محلي و سازندگان و صنعتگران ساخته مي شوند يا به طور كلي با تمامي اين ناداني و مطالبات اندك، اين سازندگان تاكنون بناهاي بسياري براي محيط انساني ساخته اند اگر چه براي هيچ كدام از نقاط ضعف اين بناها و عملكرد ها مسئوليتي نداشتند. كار آنها موضوع اصلي اين پايان نامه مي باشد. تحقيقات متعددي در اروپا و آمريكا بر معماري مدرن و تاريخي انتشار يافته كه به طور عمده در ارتباط با سنت غرب و به ندرت در ارتباط با هنر و معماري شرقي است به غير از تعداد اندکي معماري ابتدايي ، بسياري از اين كارها به كارهاي فرمال و يادماني اختصاص دارد، كه توسط معماران مطرح غرب طراحي شده اند به اين ترتيب اكثر بناهاي جهان به طور سيستماتيك از اين فهرست حذف مي شوند. در نيتجه اصطلاح عمومي قابل توجهي براي اين ميراث غفلت شده وجود نداشته.
برای دانلود این مقاله به ادامه مطلب مراجعه نمائید……
فهرست :
1- طرح مسئله
2- اهمیت و ضرورت مسئله
3- بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی
4- تعیین سطوح مطالعاتی
5- مطالعات در محدوده فراگیر ( سطح 1 )
1-5 – مطالعات اجتماعی – اقتصادی
• تاثیر اجتماعی – اقتصادی مراکز اشتغال موثر در حوزه فراگیر بر فضای شهری
2- 5 – مطالعه کاربری اراضی
• کاربری های عمده تاثیر گذار در منطقه
• وضعیت فضاهای تجاری غرب مشهد
• بررسی عناصر لینچ در محدوده
3- 5 – مطالعات حمل و نقل
• بررسی سلسله مراتب شهری
• بررسی مقطع عرضی فضا
• بررسی وضعیت علائم راهنمایی
• بررسی وضعیت پارک حاشیه ای و غیر حاشیه ای
• بررسی سیستم های حمل و نقل عمومی
• بررسی وضعیت تردد و ایمنی عابران پیاده و معلولین
6- مطالعات در محدوده بلا فصل ( سطح 2 )
1 – 6 – مطالعات اقلیمی
• ویژگی های کلی اقلیمی
• بررسی هماهنگ سازی محیط مسکونی با شرایط اقلیمی
• تعیین قرار گیری مناسب جهت ساختمان ها و خیابان ها
2- 6 – مطالعات کالبدی
• بررسی تاثیر عناصر و کاربری های عمده حوزه بلا فصل در فضا
7- مطالعات در محدوده مداخله ( سطح 3 )
1 – 7 – مطالعات اجتماعی – اقتصادی
• شناسایی اقشار اجتماعی استفاده کننده از فضا
2 – 7 – مطالعات حمل و نقل
• نقاط ورودی و خروجی و نقاط توزیع ترافیک در فضا
• وضعیت پارکینگ ها
• الگوی حرکت پیاده
3 – 7 – مطالعات سازمان کالبدی
• کیفیت ابنیه ، قدمت ابنیه ، تعداد طبقات و کاربری های آنها
• سطح عملکردی کاربری ها
• فضاهای عمومی و خصوصی
• برداشت نما
( سطوح شفاف و کدر – تزئینات و ملحقات – خطوط افقی و عمودی)
• برداشت مبلمان شهری
• بررسی کفسازی محدوده مورد نظر
8- پرسشنامه
1 – 8 – بررسی پرسشنامه مراجعین
2- 8 – بررسی پرسشنامه مغازه داران
1 – طرح مسئله
فضای شهری مورد نظر حدفاصل چهارراه آزاد شهر تا چهار راه میلاد است . این راسته یک راسته تجاری است که عملکرد هایی چون فروشگاه پوشاک و طلا فروشی بیشتر در آن به چشم می خورد . پارک ملت به عنوان یک پارک شهری افرادی را با طبقات اجتماعی گوناگون از همه جای شهر به این منطقه می کشاند ، اما اکثریت استفاده کنندگان از این فضا ساکنان غرب شهر می باشند .
این راسته در ارتباط با مسیر های اصلی و پراهمیت شهر است و به دلیل تمرکز مراکز تجاری مکانی برای رفع نیازهای افراد محسوب می شود .
2 – اهمیت و ضرورت مسئله
وجود پارک ملت که در مقیاس پارک شهری عمل می کند و مراکز تجاری سبب شده که در اکثر ساعات به خصوص عصر و شب در این فضا با ترافیک زیادی مواجه باشیم . مسئله مهمتر کمبود جای پارک است که موجب می شود افراد در کوچه های اطرا ف پارک کنند و در نتیجه این کوچه ها همواره مملو از ماشین ها می باشند و مشکلاتی برای ساکنین آن محدوده موجب می شود . با توجه به این موضوع کمبود پارکینگ عمومی احساس می گردد .
به نظر می رسد پارک ملت و مراکز تجاری ا ز عوامل اصلی ازدحام پیاده ها در این فضا ست . ازدحام افراد پیاده در ساعات سر شب آنقدر زیاد است که پیاده رو ها ظرفیت آن را ندارند .
حال با توجه به اهمیتی که این راسته در ارتباط با سایر نقاط شهر دارد ، سعی بر آن است که با شناخت فضا چه از لحاظ اجتماعی و چه از لحاظ کالبدی ، به بررسی این فضا پرداخته و ضعف ها و قوت های آن را مشخص کنیم .
3 – بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی
طرح های فرادست و موازی بررسی شده در این محدوده عبارتند از :
– طرح جامع توسعه و عمران حوزه نفوذ شهر مشهد
– طرح جامع تفصیلی خازنی
– طرح جابجایی زندان وکیل آباد
– طرح ساماندهی کال چهل بازه
– طرح قطار شهری شهر مشهد
در ذیل هر یک از این طرح ها و پیشنهادات ارائه شده توسط آنها مورد بررسی قرار می گیرند .
طرح جامع توسعه عمران حوزه نفوذ شهر مشهد
همان گونه که می دانیم طرح جامع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان ، شهر مشهد را به 16 منطقه تقسیم می کند و بر این اساس منطقه آزاد شهر و بلوار معلم در منطقه 10 و میان نواحی 8 و 10 واقع شده است .
علاوه بر این طرح جامع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان بر اساس گروه های درآمدی ، شهر مشهد را به سه منطقه تقسیم می کند . منطقه آزاد شهر و بلوار معلم جزء منطقه سه واقع شده اند یعنی غالب ساکنین این محدوده دارای در آمد متوسط هستند و تراکم جمعیتی نیز در این منطقه متوسط می باشد .
بر اساس درجه بندی معابر طرح جاع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان کاربری های مستقر در حاشیه محورهای معلم ، امامت ، میلاد ، تجاری – مسکونی می باشند . طرح جامع تفصیلی خازنی
بر اساس طرح جامع تفصیلی خازنی شهر مشهد به سه منطقه تقسیم می گردد . طبق مطالعات صورت گرفته منطقه مورد مطالعه محل اسکان گروه های درآمدی متوسط و مرفه می باشد ، این منطقه جزء مناطق کارمند نشین و مشاغل آزاد می باشد .
طرح جامع تفصیلی خازنی ، شهر مشهد را به لحاظ تراکم جمعیتی به سه منطقه ( تراکم کم ، متوسط ، زیاد ) تقسیم می کند . بر اساس این طرح محدوده مورد مطا لعه دارای تراکم کم جمعیتی می باشد .
علاوه بر این منطقه مورد مطالعه دارای سه نوع تراکم مسکونی می باشد :
– مسکونی با تراکم کم
تعداد وا حد های مسکونی در این اراضی 30 تا 40 واحد و تراکم خا لص کمتر از 150 نفر در هکتار پیشنهاد شده است . حداقل سطح قطعه در این منطقه 250 متر مربع ( گروه درآمدی بالا ) و 200 متر مربع ( با درآمد متوسط )
– مسکونی با تراکم متوسط
تعداد وا حد های مسکونی در این اراضی 40 تا 75 واحد می باشد و تراکم خالص بین 250 تا 300 نفر در هکتار پیش بینی شده است . حداقل مساحت برای هر واحد های مسکونی 200 متر مربع ( پردرآمد ) و 150 متر مربع ( با درآمد متوسط ) – مسکونی با تراکم زیاد
تعداد وا حد های مسکونی در ا ین اراضی ، 75 تا 100 وا حد و تراکم خالص بین 300 تا 450 نفر در هکتار پیشنهاد شده است . حداقل مساحت زمین برای هر واحد مسکونی 175 متر مربع ( درآمد بالا ) و 125 متر مربع ( با درآمد متوسط )
تعداد واحد تراکم جمعیتی خالص
(نفردرهکتار) حداقل سطح قطعه
(مترمربع)
درآمد بالا درآمد پائین و متوسط
تراکم کم 40 – 30 150 250 200
تراکم متوسط 75 – 40 300- 150 200 150
تراکم زیاد 100- 75 450 – 300 175 125
پیشنهادات طرح جامع تفصیلی خازنی
بر اساس درجه بندی معابر طرح خازنی بلوار آزادی ، وکیل آباد و بزرگراه امام علی ( ع ) که مرزهای محدوده را تشکیل می دهند به عنوان شاهراه و بلوار معلم به عنوان شریانی درجه 1 و بلوار امامت به عنوان شریانی درجه 2 در نظر گرفته شده اند . طرح خازنی برای واحد های مستقر در حاشیه این معابر کاربری مسکونی پیشنهاد کرده است . (که عملا در محدوده این گونه نیست و این پیشنهاد در محدوده محقق نشده است و تحقق آن نیز به دلیل از بین بردن یکی از فضاهای شهری که در سطح منطقه عملکرد دارد درست به نظر نمی رسد . ) طرح جابجایی زندان وکیل آباد
اهداف و سیاستهای طراحی این طرح به شرح زیر می باشد :
هدف کلان 1 – ایجاد تعادل و توازن در نظامهای فعالیتی پهنه غربی شهر مشهد
هدف کلان 2 – ارتقای کیفیت زندگی ساکنان در محدوده موثر
هدف کلان 3 – ارتقای کیفیت بافت شهری به سمت پایداری
هدف کلان 4 – ارتقای حضور کیفیات اکولوژیک
هدف کلان 5 – ارتقای منظر ذهنی و عینی
هدف کلان 6 – بازدهی اقتصادی مناسب پروژه
تدوین رویکردها برای عملکرد درون حوزه
درصورت جابجایی زندان وکیل آباد کاربری هایی به شرح زیر در این مکان مستقر خواهند شد .
در صورت احداث عملکرد تجاری در حوزه مداخله دو رویکرد قابل تصور است :
رویکرد اول : کاربری تجاری در مقیاس منطقه
رویکرد دوم : کاربری تجاری درمقیاس شهری
مقایسه مزیت های دو گزینه
گزینه تجاری منطقه ای گزینه تجاری شهری
تامین سرانه های منطقه ای و افزایش رفاه نسبی ساکنین افزایش ارزش اراضی و افزایش چشمگیر نرخ بازدهی داخلی
تشکیل منطقه مسکونی نسبتا قوی و کارآمد کمک به ارتقای نقش منطقه در شهر
تغییر ساختار اجتماعی ساکنین در محدوده اطراف زندان و جابجایی جمعیت در بخش غربی منطقه
در نهایت این طرح کاربری های تجاری مقیاس شهر و کاربری فرهنگی را جهت استقرار دراین مکان پیشنهاد کرده است . طرح ساماندهی کال چهل بازه
عناصر اصلی طرح
• محور سبز با عرض تقریبی 80 متر
• محوطه های مسکونی
• عناصر فرهنگی و یادمانی شهری
• محوطه های خدماتی و تجاری اهداف کلان
به طور خلاصه در بحث ساماندهی کال چهل بازه و فضاهای پیرامونی و احداث پارک خطی شهرداری مشهد اهداف زیر در نظر گرفته می شود :
– عملکرد زیست محیطی طرح و افزایش راندمان و کارایی و بهینه سازی ساختار اکولوژیکی شهر
– شهرسازی نو و لزوم توجه به فضاهای باز و عمومی
– ساخت و هدایت کالبدی شهر و بازنگری در لکه های شهری
– اثر بیوکلیمای شهری
– کاهش آلودگی های صوتی و تنفسی
– اثرات زیبا شناختی شهری
– افزایش جاذبه های تورستی و تفریحی شهر
– کمک به افزایش استانداردهای بهداشت محیط شهری
– استفاده از فرصت فراهم آمده برای افزایش ذخیره ارضی برای خدمات عمومی آتی شهر
– ارتقای بهره وری اجتماعی از فضاهای سبز و افزایش زمینه های مشارکت سبز شهرواندان
4 – تعیین سطوح مطالعاتی
محدوده مورد مطالعه شامل حوزه فراگیر ، بلا فصل و مداخله می باشد . در زیر به بیان مرز هر یک از این حوزه ها می پردازیم .
حوزه فراگیر ( سطح 1)
پهنه غربی شهر مشهد به عنوان حوزه فراگیر که به طور غیر مستقیم بر فضای شهری مورد نظر اثر می گذارد و یا از آن تاثیر می پذیرد ، انتخاب شده است . این پهنه مناطق 9 و 10 و 11 را در بر می گیرد و شامل مسرهای ارتباطی اصلی شهر مثل بزرگراه امام علی ، بلوار وکیل آباد ، بلوار آزادی ، بلوار شاهد ، بلوار دانشجو و … است .
هدف از مطالعه این حوزه تعیین نقش و جایگاه آن در سطح شهر و همچنین به دست آوردن دید کلی نسبت به نحوه توزیع فعالیت ها در محدوده است . در این سطح هیچ گونه تضمینی در خصوص آینده اتخاذ نمی گردد .
حوزه بلا فصل (سطح 2)
این حوزه محدوده بین بلوار وکیل آباد ، بلوار ایرج میرزا ، بزرگراه امام علی و بزرگراه آزادی را در بر می گیرد . این حوزه به عنوان محدوده تاثیر گذار و تاثیر پذیر مستقیم بر فضای شهری مذکور مورد بررسی قرار می گیرد .
حوزه مداخله (سطح 3)
این حوزه بخشی از محور امامت است که از چهار راه میلاد تا چهارراه آزاد شهر انتخاب شده است . این محدوده ، محدوده ای است که مورد بررسی و مداخله قرار می گیرد . هدف از مطالعه این حوزه بررسی شاخص ها و معیارها جهت رسیدن به چشم انداز کلی طرح و ایجاد فضای شهری مطلوب است .
( نقشه سطوح مختلف مطالعاتی را نشان می دهد . )
5 – مطالعات در سطح فراگیر 1 – 5 – مطالعات اجتماعی – اقتصادی • تاثیر اجتماعی – اقتصادی مراکز اشتغال موثر در حوزه فراگیر بر فضای شهری
بر اساس بررسی میدانی و مشاهده صورت گرفته کاربری های تجاری در این محدوده در حاشته محورهای اصلی به صورت خطی شکل گرفته اند و پهنه غربی شهر فاقد فضای تجاری متمرکز است . محورهای وکیل آباد ، امامت ، معلم ، میلاد ، دانشجو و … از جمله محورهای اصلی هستند که فعالیت های تجاری در حاشیه آنها وجود دارد . اما عمده این فعالیت ها در مقیاس محله و ناحیه سرویس دهی می کنند و تنها درحاشته محورهای معلم و امات شاهد شکل گیری مقیاس منطقه و شهر می باشیم . این فعالیت ها بیشتر در شرق محدوده متمرکز اند به طوری که می توان گفت منطقه 11 دارای نقش اصلی خدمات رسانی به غرب شهر مشهد است . در واقع در پهنه غرب مشهد با عدم تعادل فضایی در توزیع فعالیت ها مواجه هستیم .
با توجه به این موارد می بینیم که ساکنان غرب برای تامین نیازهای خود به سمت فضای شهری ( حوزه مداخله ) مراجعه می کنند ، که این به دلیل همان عدم تعادل توزیع فضایی و کمبود فعالیت ها ی ناحیه ای و منطقه ای در پهنه غربی است .
علاوه بر فعالیت های تجاری در محدوده فراگیر کاربری های تفریحی و خدماتی و فرهنگی نیز به صورت عمده در شرق حوزه متمرکز شده اند ، که از آن جمله می توان به پارک ملت در مقیاس شهری ف دانشگاه فردوسی در مقیاس فراشهری و …. اشاره کرد . 2 – 5 – مطالعات کاربری اراضی • کاربری های عمده تاثیر گذار در منطقه کاربری تجاری :
دراین محدوده شاهد شکل گیری مراکز تجاری خطی در راستای بلوار معلم ، بلوار امامت ، بلوار شاهد ، بلوار دانشجو و محور پیروزی هستیم . کاربری تجاری در بلوار وکیل آباد به صورت پراکنده در حاشیه بلوار شکل گرفته اند .
فروشگاه رفاه در قاسم آباد نیز به صورت مجتمع تجاری و در سطحی فراتر از ناحیه عمل می کنند. کاربری آموزشی :
دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه فردوسی به عنوان کاربری های عمده که تاثیر بر محدوده مورد مطالعه دارند در نظر گرفته شده اند . کاربری فضای سبز :
یکی از با اهمیت ترین فضاهای سبز که در سطح کل شهر عملکرد دارد پارک ملت می باشد که در حوزه فراگیر قرار گرفته است و تاثیرات فراوانی را در جذب جمعیت به این محدوده دارد . زمین بایر :
در محل اتصال قاسم آباد به بقیه شهر زمین بایر وسیعی به نام کال چهل بازه موجود است که به نوعی باعث جدایی قاسم آباد از اطراف آن شده است . البته این قسمت همواره مورد ارزیابی و برنامه ریزی افراد و مشاورین قرار داشته است . این کال شامل بزرگراه امام علی (ع) نیز می باشد . کاربری درمانی :
بیمارستان فارابی به خصوص و بیمارستان جواد الائمه تاثیر گذاری در منطقه و شهر ایفا می کنند و به عنوان یکی از کاربری های عمده تاثیر گذار تعیین گشته اند .
• وضعیت فضاهای تجاری غرب مشهد
از آنجا که عمده کاربری های موجود در حوزه مداخل ه ما تجاری هستند به بررسی کاربری های تجاری در حوزه مداخله می پردازیم تا تاثیر آنها بر روی حوزه مداخله مشخص شود .
فضاهای تجاری شاخص در غرب مشهد شامل : محدوده قاسم آباد ( محور شاهد ، فروشگاه رفاه و … ) ، محور پیروزی ، بلوار وکیل آباد و خیابان دانشجو ، قسمتهایی از خیابان دانش آموز و محور های معلم و میلاد و امات می باشد . عمده این فعالیت ها در مقیاس محله و ناحیه سرویس می دهند و تنها در حاشیه محورهای معلم و امامت شاهد شکل گیری کاربری مقیاس منطقه و شهر هستیم .
واحدهای تجاری شکل گرفته در حاشیه محور میلاد شامل واحد های فروش مواد پروتئینی ، مرغ و ماهی ، گوشت ، فروش موبایل ، شیرینی و سوپر می باشد .
واحدهای شکل گرفته در حاشیه بلوار وکیل آباد به صورت پراکنده می باشند . صنف های عمده در حاشیه این محور شامل داروخانه ، بنگاه املاک ، واحد فرش ، پوشاک ، رستوران ، غذای آماده و سوپر و … است .
فعالیت های شکل گرفته در حاشیه دانشجو شامل سوپر ، میوه فروشی ، شیرینی فروشی ، آبمیوه ، داروخانه و … است .
فعالیت های تجاری در حاشیه محور پیروزی بسیار متعدد می باشند و شامل واحدهای فروش مواد پروتئینی ، قنادی ، غذای آماده ، سوپر های سبزی و میوه فروشی و واحد های فروش پوشاک ، داروخانه ، آموزشگاه رانندگی ، بنگاه املاک و … می باشند . این واحد ها به صورت مختلط کنار هم شکل گرفته اند .
فعالیت های تجاری محدوده قاسم آباد شامل فروشگاه رفاه و فعالیت های تجاری خطی بلوار شاهد از ابتدای بلوار به سمت چهاراه ورزش می باشد که تمرکز این فعالیت ها در چهار راه ورزش ست و به سمت میدان مادر درحال گسترش می باشد .
به لحاظ سطح درآمدی ، مراجعین این محور دارای سطح درآمدی متوسط می باشند .
مراجعین به این فضا با هدف تفریح و قدم زدن و خرید به این فضا می آیند .
• بررسی عناصر لینچ در محدوده
تصویر ذهنی از محدوده بر اساس عناصر پنج گانه لینچ مشخص شده است .
راه
راه ها حلقه های زنجیری هستند که بیننده در طول آنها به گونه ای عادی ، تصادفی و یا بالقوه در حال گردش است . این حلقه های نمی توانند خیابان ، پیاده رو ها ، مسیرهای عبوری و خطوط راه آهن را شامل شوند . لبه
عناصری هستند که از سوی بیننده مثل راه ها مورداستفاده قرارنمی گیرند . این عناصر مرزهای بین محله ها می باشند .
در محدوده فراگیر بلوار وکیل آباد به عنوان لبه در تصور می رود که بخش های شمالی را از بخش های جنوبی منطقه جدا کرده است .
همچنین کال چهل بازه و یا بلوار امام علی را نیز می توان به عنوان لبه تصور کرد . نشانه
نشانه ها عناصری هستند که بیننده نمی تواند به آنها وارد شود و برای او عناصری خارجی هستند مثل یک ساختمان یا یک مغازه ، یک عنصر طبیعی مثل کوه یا حتی درخت.
در محدوده مورد بررسی می توان به ساختمان بانک پاسارگاد ( پوشیران قدیم ) اشاره کرد و یا پارک ملت و یا ساختمان هایی دربلوار معلم و امامت .
دانشگاه آزاد و دانشگاه فردوسی و یا ساختمان نمایشگاه بین المللی نیز می توانند به عنوان نشانه درنظر گرفته شوند همان طور که در ذهن افراد ( مثلا برای آدرس دهی ) وجود دارند و از آنها برای تشخیص یک مکان استفاده می کنند . گره
عناصر راهبردی شهر هستند آنجا که بیننده می تواند به کانون های فعالیت نفوذ کند و به دور آن به گردش در آید . این کانون ها عمدتا در تقاطع ها شکل می گیرند .
در محدوده مورد مطالعه چهارراه آزاد شهر ، چهارراه میلاد ، چهارراه معلم ، چهارراه ورزش ، چهارراه مخابرات را به عنوان گره می توان در نظر گرفت .
بعضی از این گره ها تمرکز گرا هستند و نقش کانونی دارند و می توان این گره ها را مرکز ثقل نیز نامید. محله
این عناصر بخش های کم و بیش گسترده شهر هستند که در دو بعد گسترده شده و دریافت می شوند و بیننده احساس می کند در درون این بخش ها نفوذ کرده است . بخش هایی که توسط هویت بسیار قوی خود قابل تمیز می باشند .
در محدوده به عنوان نمونه می توان به شاهد ، آزاد شهر ، معلم و پیروزی اشاره کرد .
عایق صوتی 5
نگاه اجمالی 5
تاریخچه 5
تولید صوت 5
انتشار صوت 6
ارتباط صوت و ارتعاش 6
آیا فقط آزمایشهای مربوط به هوا وسیله انتقال صوت است؟ 7
نقش شیشه های چند جداره به عنوان عایق صوتی 7
آکوستیک و عایق صوتی اتاق 8
انعکاس صوت در یک اتاق 10
انعکاسهای متوالی 11
چگونه به هدف خود نزدیک تر شویم؟ 19
Damping یا خفه کردن صدا 19
عایق های حرارتی 20
عايقهاي حرارتي بر پايه مواد معدني Mineral Insulation 20
پشم شيشه (GLASS WOOL) 21
پشم سنگ 22
مزايا 25
معايب: 26
كاربرد: 27
پشم سرباره (SLAG WOOL) 27
عايقهاي سيليكات 29
Calcium silicate سيليكات كلسيم 29
سيليكات آلومينيوم 31
الياف كربني carbon_fiber 32
توليد الياف کربن از پيش زمينه پلي اکريلونيتريل 32
ساختار الياف کربن 33
الياف گرافيتي Graphite fiber 35
الياف شيشه glass fiber 38
شيشه سلولي Cellular glass 39
الياف سراميكي نسوز( ceramic fiber) 40
معرفي الياف سراميكي 41
خصوصيات و ويژگي هاي الياف سراميكي 42
الياف فله Ceramic fiber bulk 42
پتوي سراميكي Ceramic Blanket 42
الياف آزبستي 43
اتيلن – پروپيلن- داين-منومر 44
اسفنج پلي استايرن polystyrene foam 46
پلي استايرن منبسط شده (فوم پلي استايرن ,پلاستو فوم يا يونيليت) 46
پلي استايرن منبسط شده: 47
مزايا 48
معايب 48
اسفنج پلي يورتان POLYURETHANE FOAM 50
فوم pvc يا فوم پلي وينيل كلرايد Expanded polyvinyl chloride 52
اسفنج پلي اتلين(پلي فوم) Polyethylene foam 53
اسفنج فنوليك Phenolik foam 53
اسفنج اوره فرم آلدئيد Urea formaldehyde foam 55
عايق دياتومه اي ( diatomaceous insulation ) 56
عايق سلولزي: (cellulose insulation) 57
پشم چوب(wood wool) 60
پنجره دو جداره با قاب uPVC 62
بتن گازی(سلولی , متخلخل) ( Cellular,Gas,Aerated concrete ) 66
خواص بتن سلولي 67
پرليت منبسط, پرليت Expanded perlit, perlit 69
پرليت منبسط شده: 70
کاربرد پرلیت در صنعت ساختمان: 72
کاربرد پرلیت در بتن پاشی(شات کریت): 73
کاربرد پرلیت در عایق حرارتی: 73
کف های شناور: 74
مزایای کلی مصالح سبک پرلیتی: 75
ورميكس: 79
رس منبسط ( expanded clay) – ليكا (LECA) 80
LECA-light expanded clay aggregate 80
ویژگی ها و مزایای دانه های لیکا: 80
وزن کم 80
عايق حرارتي 81
عايق صوتي 82
نانو عايق ها NANSULATE 83
عايق كاري ديناميكي 86
عايق كاري ساختمان بوسيله قير 87
استاندارد عايق كاري ساختمان بوسيله قير 88
عایق صوتی نگاه اجمالی
کسی که از مباحث علم فیزیک اطلاع داشته باشد، میداند که موضوع ارتعاش و موج در اغلب مباحث فیزیک و مکانیک یا بطور مستقیم وارد است یا وسیله و ابزاری برای استدلال و فهم موضوعات دیگر است. اگر گفته شود که: بدون اطلاع از خواص ارتعاشات تحصیل علم فیزیک و مکانیک کلاسیک غیر ممکن است شاید سخنی به اغراق گفته نشده است. اما موضوع ارتعاشات و فیزیک امواج مخصوص نور و صوت اهمیت اساسی دارند، زیرا در حقیقت موضوع قسمتهای عمده و مختلف این دو علم جستجو در خواص ارتعاش و موج چیز دیگری نیستند. تاریخچه
زندگی پر از صداست و ما همیشه طالب شنیدن صداهای خوش و حیاتی هستیم و از صداهای نامطبوع و خطرناک گریزانیم. بطور کلی باید گفت که هر چه پیش میرویم، بشر نسبت به حس شنوایی بیشتر توجه پیدا میکند. پیشرفت روز افزون صنایع صوت از قبیل: تلفن ، رادیو ، فونوگراف ، ضبط صوت روی فیلم و تهیه فیلمهای صدا دار و غیره خود میتواند بر این موضوع دلیلی مسلم باشد. از نظر اهمیتی که آکوستیک یا علم صدا دارا میباشد میتوان انتظار داشت که این موضوع در تاریخ علوم فیزیک جزء مطالب اساسی به شمار رفته باشد، در صورتی که چنین چیزی نیست، زیرا در قبال تاریخ سایر علوم ، تاریخ آکوستیک قسمت از قلم افتاده و مهجوری بیش نیست. یکی از دلایل این مهجوریت تاریخی این است که نظریه اساسی اصلی راجع به انتشار و اخذ صوت از زمانهای بسیار قدیم در تحولات فکر بشری پیدا شده و اسلوب این فکر همان است که امروزه مورد قبول ماست. قسمتهای عمده علم آکوستیک عبارتند از: تولید صوت
وقتی که به یک جسم جامد ضربه وارد میسازیم، تولید صدا میکند. تحت بعضی از شرایط صدای حاصل ، بگوش انسان خوش آیند و مطبوع است و این در واقع اساس پیدایش علم موسیقی است که سالیان دراز قبل از تاریخ ضبط صوت ، موجود بوده است، اما موسیقی ، قرنها قبل از نظر علمی مورد تحقیق قرار گرفته ، جزء صنایع ظریفه محسوب میگردید. این مطلب مورد قبول عموم است که اولین فیلسوف یونانی که مبنای موسیقی را برسی نموده است فیثاغورث میباشد که 6 قرن قبل از میلاد زندگی میکرده است. انتشار صوت
از مشاهداتی که در قدیم الایام شد و بدست ما رسیده ، معلوم میشود که صوت بوسیله آزمایشهای مربوط به هوا از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل میگردد. در حقیقت ارسطو اصرار داشت که حرکت آزمایشهای مربوط به هوا در نقل و انتقالات صوت موثر است، ولی این موضوع مانند سایر مطالبی که در فیزیک بیان نموده است همراه با ابهام است. چون در موقع انتقال صوت ، آزمایشهای مربوط به هوا حرکتی نمیکند، بنابراین جای تعجب نیست که بگوییم که فلاسفه دیگر معاصر ارسطو این عقیده او را تکذیب نمودند.
به همین ترتیب در زمان گالیله ، یک فیلسوف فرانسوی گاساندی (Gassandi) ، انتشار صوت را جریانی از اجزا کوچک غیر مرئی بسیار ریز میدانست که از جسم صدا دار برخاسته و پس از عبور از آزمایشهای مربوط به هوا به گوش ما رسیده و آنرا متأثر میسازد. اولین کسی که تجربه زنگ زیر سرپوش خالی از آزمایشهای مربوط به هوا را امتحان کرد، آتانازیرس کیرثر (Jesuit Athanasuis Kircher) میباشد.
از ابتدای تاریخ آکوستیک تا به امروز ، تنها گیرنده صوتی مفید و جالب توجهی که دائما بکار رفته عبارت از گوش انسان میباشد. از اینرو قسمت عمده موضوع اخذ صوت به مطالعه و بررسی خواص آکوستیکی این عضو انحصار یافته است. جالب توجه این است که تا بحال یک نظریه کامل و قابل قبولی راجع به کیفیت شنوایی پیدا نشده است و موضوع شنوایی انسان یکی از مسایل پیچیده و گیج کننده علم جدید پیسکو فیزیک (Psycho Physics) میباشد. ارتباط صوت و ارتعاش
تجربیات روزانه نشان میدهد که احساس شنیدن وقتی برای ما پیدا میشود که شی که در مجاورت ما واقع شده است به ارتعاش در آید. مثلا اگر پهلوی ما جامی فلزی قرار داشته باشد، چنانچه با یک قطعه فلز به بدنه جام بزنیم صدایی از آن به گوش میرسد و اگر با دقت به آن نگاه کنیم ملاحظه میگردد که در حین صدا دادن لبه جام غیر واضح میباشد و این علامت ارتعاش سریع است. اگر در این هنگام پاندول سبک وزن سادهای را به بدنه جام نزدیک کنیم ضربههای پشت سر هم بدنه جام را روی پاندول که دلیل ارتعاش آن است بخوبی مشاهده میکنیم. اما بعضی اوقات ارتعاش به اندازهای سریع است که با چشم دیده نمیشود و باید با وسایل مختلف از قبیل وسیله فوق وجود آنرا در اجسام ظاهر ساخت.
آیا فقط آزمایشهای مربوط به هوا وسیله انتقال صوت است؟
علاوه بر آزمایشهای مربوط به هوا جامدات و مایعات نیز برای صوت ناقل خوبی هستند. هر کس میداند که با گذاشتن گوش خود به زمین میتواند حرکت عابرین پیاده و چهارپایان را از مسافت نسبتا زیادی بشنود. همچنین اگر گوش خود را به ریل راه آهن بچسبانیم حرکت قطار را ممکن است از چندین کیلومتر بشنویم. خاصیت انتقال صوت در جامدات و مایعات قویتر از خاصیت مزبور در گازها میباشد.
اغلب دیدهایم که با وجودی که پهلوی ریل راه آهن ایستادهایم ، صدای حرکت قطاری را که دور از ما واقع شده است نمیشنویم و اگر بخواهیم صدای حرکت قطار مزبور را بشنویم یا باید گوش خود را به ریل بچسبانیم و یا اینکه یک سر میله چوبی و یا فلزی را به ریل چسبانده و سر دیگر را روی گوش خود بگذاریم، طوریکه در هر دو حالت استخوان خارجی گوش به ارتعاش در آید. به همین دلیل است که دیاپازون را روی جعبه مخصوص قرار میدهند تا صدایش قوی شود. نقش شیشه های چند جداره به عنوان عایق صوتی
در دنیای امروز آلودگی صوتی بخش عمده ای از مشکلات زندگی در شهرهای بزرگ به شمار می رود و اثرات زیان آور آن در واکنشهای اجتماعی و سلامتی شهروندان قابل مشاهده است.
بلندی یک صوت با اندازه گیری انرژی امواجی که این صوت تولید میکند قابل اندازه گیری است ٬ این انرژی که به آن شدت صوت گفته میشود با واحدی بنام دسی بل (db) سنجش میشود. آستانه شنوایی برای گوش انسان صفر دسی بل و شدت صوت 120 دسی بل بیانگر شدتی است که درد برای گوش قابل احساس است .
سطوح شدت قابل قبول برای مکانهای مختلف به شرح ذیل است:
بیمارستانها 20 الی 25 ٬ اماکن مسکونی 30 الی 45 ٬ مدارس 35 الی 40 ٬ و ادارات 40 الی 50 دسی بل.
استفاده از شیشه های دو جداره و تزریق گاز مناسب (SF6) سطح صدادار را به 30 تا 35 دسی بل کاهش می دهد و محیطی آرام را برای زندگی فراهم میکند.
STC یا میزان انتقال صدا ٬ عددی است که میزان کاهش انتقال صوت توسط هر یک از مصالح ساختمانی را مشخص میکند و بر حسب دسی بل بیان میشود. بنابراین هر چه این عدد برای یک ماده بیشتر باشد بیانگر این است که ماده مورد نظر صدای کمتری را به داخل ساختمان انتقال می دهد. با توجه به جدول زیر میزان کاهش انتقال صوت با استفاده از شیشه های دو جداره بجای تک جداره مشخص می شود.
نوع شیشه ضخامت شیشه(mm) ضخامت عایق(mm) مقدارSTC
شیشه تک جداره 6 – 24
شیشه دو جداره 4-4 12 33
دوجداره با گاز 4-4 12 35
آکوستیک و عایق صوتی اتاق
بسیاری از مواقع موسیقی را در داخل اتاق یا سالن گوش می دهیم تا در محیط باز، بنابراین آشنایی با قوانین آکوستیک و نحوه انعکاس صوت در محیط بسته می تواند تاثیر بسیار زیادی در نحوه استفاده صحیح از امکانات اطاق یا سالن برای بدست آوردن بهترین کیفیت داشته باشد. در نظر داریم طی چند نوشته به موضوع آکوستیک اتاق بپردازیم، هر چند این مباحث ممکن است بیشتر جنبه فیزیکی داشته باشد اما یقینآ برای علاقمندان به موسیقی می تواند مفید باشد.
شاید فکر کنید برای اجرای موفق یک موسیقی تنها نیاز به سازهای خوب، نوازندگان ماهر و یک رهبر خوب است، اما متاسفانه این گونه نیست و این موضوعی نیست که دست اندرکاران موسیقی اخیرآ به آن رسیده باشند. در یک اجرای خوب موارد زیر باید رعایت شود :
– شنونده باید صدای تمامی سازها و احیانآ خوانندها را با یک بالانس متعادل بین آنها بشنود.
– هر یک از خواننده یا نوازنده ها باید بتوانند اجرای خود و دیگران را به وضوح بشنوند.
– میزان طنین یا انعکاس صدا در سالن باید بگونه ای باشد که نه تنها مزاحمتی برای موسیقی نداشته باشد، بلکه بر کیفیت اجرای موسیقی بیفزاید.
– صداهای اضافی از بیرون یا آنها که احیانآ توسط تماشاچیان و شنوندگان ایجاد می شود نباید تاثیری بر اجرای کلی داشته باشد.
– صدای سالن ، حتی المقدور نباید به بیرون از آن نفوذ کند.
موارد بالا کم و بیش می تواند برای هنگامی که در منزل به موسیقی گوش می دهیم نیز صادق باشد. برای رسیدن به چنین ایده آلی لازم است تا قبل از همه با قوانین و نحوه انعکاس صوت در یک فضای بسته کمی آشنا شویم. انعکاس صوت در یک اتاق
به شکل اول نگاه کنید. فرض کنید که در نقطه قرمز رنگ یک منبع صوتی وجود دارد که می تواند بلندگوهای یک دستگاه پخش، نوازنده یک ساز، خواننده و یا یک ارکستر باشد. برای سادگی بررسی فرض می کنیم نسبت منبع صوتی به فضای اتاق آنقدر کم است که می توان آنرا یک منبع نقطه ای صوت در نظر گرفت.
شنونده در نقطه سبز رنگ قرار دارد. حال فرض کنید که در یک لحظه این منبع صوتی، صوتی را تولید کند، کوتاه ترین فاصله میان منبع صوتی و شنونده خط سبز رنگ است که با مسیر a نمایش داده شده است. بدیهی است شنونده ابتدا این صدا را خواهد شنید.
انرژی انعکاسهای صوت با توجه به مسیری که طی می کنند بتدریج کاسته می شود.
از فیزیک دبیرستان بخاطر داریم که امواج صوتی هنگام برخورد به موانع با زاویه تابش نسبت به خط مماس بر نقطه برخورد بازتابیده خواهند شد. بنابراین همانطور که در شکل مشاهده می کنید به دلیل اینکه این اتاق دارای چهار دیوار است، چهار باز تابش داریم که همان صوت تولید شده را پس از طی مسافت طولانی تری به گوش شنونده می رسانند. این انعکاسها با حروف b , c , d و e نمایش داده شده اند.
سرعت صوت در هوا از رابطه تقریبی زیر می توان محاسبه کرد :
C = (331.5 + 0.6 T) m/s
که در آن C سرعت صوت به متر بر ثانیه و T درجه حرارت محیط بر حسب درجه سانتیگراد است. بنابراین با فرض ثابت بودن دمای اطاق در تمام نقاط می توان سرعت بازتابش های مختلف صوت از منبع به سمت شنونده را یکسات فرض کرد.
همچنین می دانیم که انتشار صوت در محیط به دلیل وجود مقاومت هوا بتدریج باعث کمتر شدن انرژی آن می شود. به عبارت دیگر هرچه از منبع بیشتر دور شویم انرژی صوتی کمتر خواهد شد.
بنابراین مشخص است که بازتابشهایی از منبع اصلی صوت که مسافت بیشتری را برای رسیدن به گوش شنونده طی می کنند؛ اولآ دیرتر به گوش شنونده می رسند و ثانیآ حامل انرژی کمتری هستند.
برای مثال به شکل دوم نگاه کنید، منبع صوتی در لحظه صفر تولید صوت می کند، شنونده در لحظه Ta آنرا با بیشترین قدرت می شنوند و انعکاسهای بعدی را بتدریج ضعیفتر و دیرتر در دیگر لحظات خواهد شنید.
نکته قابل توجه آنکه با وجود اسباب و اثاثیه، پوشش های دیوار، پنجره، سقف و کف اتاق، در یک اتاق معمولی منزل (مثلآ 12 متر مربع) اولآ انرژی صوت با عبور و انعکاس در محیط بسیار کم خواهد شد و ثانیآ اختلاف زمانی رسیدن صوت مستقیم با انعکاسهای اول که قوی تر هستند (به نوشته قبل مراجعه کنید) بقدری ناچیز است (کمتر از ده – بیست میلی ثانیه) که شنونده تقریبآ هیچ احساس مشخصی از وجود انعکاس صدا نخواهد داشت.
اما در اصل اینگونه هم نیست! در واقع صدایی که در یک اتاق معمولی شما می شنوید آن چیزی نیست که بصورت خالص از دستگاه صوتی یا سازی که می نوازید بیرون می آید. با وجود آنکه انرژی صوت در اثر انعکاسهای متوالی از بین می رود ترکیب صداهای گذشته با آنچه شما مستقیمآ می شنوید بشدت صدای اصلی را تحت تاثیر قرار می دهد.
بیایید قبل از ادامه این بحث نگاهی به انعکاسهای متوالی صوت در اتاق داشته باشیم، فراموش نکنید که در نوشته قبل به موضوع تنها به انعکاس اول صوت پرداختیم. انعکاسهای متوالی
در یک اتاق معمولی انعکاسهای مستقیم اول مسافتی حدود 4-3 متر را باید طی کنند تا به گوش مخاطب برسند و به همین دلیل با توجه به سرعت نسبتآ بالای صوت اختلاف زمانی محسوسی با صوتی که بصورت مستقیم به گوش ما می رسد نخواهند داشت.
اما اگر به شکل اول نگاه کنید، متوجه می شوید که ممکن است امواج صوتی در برخی از جهت ها آنقدر در دیوارها منتصویر شوند تا در نهایت پس از طی این مسافت طولانی به گوش شما برسند. بدیهی است این دسته از امواج در مسافت زیادی را طی کرده و به همین دلیل با تاخیر زمانی بسیار به گوش می رسند؛ هرچند با توجه به شرایط اتاق ممکن است ضعیف شده باشند اما در صورت داشتن انرژی کافی، بوضوح قابل تشخیص از صدایی که در حال حاضر بصورت مستقیم می شنویم خواهند بود. به بیان دیگر تاثیر قابل توجهی به آنچه هم اکنون از منبع صوتی بیرون می آید می گذارند.
نمودار انرژی و زمان Reverb ناشی از انعکاسهای متوالی صوت
بنابراین می توان نتیجه گرفت که با توجه به میزان کاهش انرژی صوتی پس از عبور و انعکاس در محیط یا بهتر بگویم با توجه به مقدار ضریب جذب صوت در دیوارها و محیط ، صوت از لحظه تولید می تواند تا مدتها وجود داشته باشد و به گوش برسد، هرچند به تدریج میرا شده و انرژی آن برای به حرکت درآوردن پرده گوش ما کاهش پیدا می کند.
Reverb
مجموعه انعکاسهایی از صوت که ناشی از بیش از یک انعکاس باشند، با اختلاف قابل ملاحظه ای به گوش می رسند که به آن Reverb گفته می شود. مشخصه اصلی Reverb بیشتر از آنکه دامنه – یا انرژی – موج باشد، میزان تاخیری است که طی آن به گوش می رسد.
برخلاف انعکاسهای اول که از یکدیگر فاصله دارند، از آنجایی که Reverb ممکن است پس از انعکاسهای متوالی در بسیاری از جهت ها به گوش شنونده برسد، معمولآ پوشی پیوسته دارد که در شکل بوضوح نشان داده شده است.
تجربه نشان می دهد که مقادیر کم Reverb بین 0.5 تا یک ثانیه برای گفتار می تواند بسیار دلنشین باشد و مقادیر بین 1 تا 3 ثانیه برای انواع سبکهای موسیقی. همچنین نباید فراموش کرد که استفاده از Reverb از سالهای اولیه پیدایش موسیقی نیز متداول بوده است. بعنوان مثال بسیاری از قطعات آوازی مخصوص فضا و آکوستیک کلیساها با میزان Reverb زیاد نوشته شده اند که اجرای آن در سالنهای معمولی جالب نخواهد بود.
بیایید موضوع را از زاویه دیگری بررسی کنیم؛ پاسخ فرکانسی یک Reverb خوب باید حالت مسطح (Flat) داشته باشد و یا اگر بخواهیم کمی زیبا تر و به گوش خوش آهنگ تر باشد باید علاوه بر Flat بودن، بصورت یک فیلتر پایین گذر عمل کند. این چیزی است که برخی از دست اندر کاران مهندسی صدا از آن به عنوان انعکاس گرم یا Warm Reverb یاد می کنند.
همانگونه می دانید و در شکل نیز مشاهده می کنید یک فیلتر پایین گذر – منظور شرایط آکوستیک یا یک فیلتر مصنوعی الکترونیکی با چنین پاسخ فرکانسی – تمایل بیشتری برای ماندگاری صداهای فرکانس پایین دارد تا فرکانس بالا که این موضوع کاملآ با آکوستیک سازهای معمولی تطابق دارد؛ یعنی نت های بم دیرتر مستهلک می شوند.
ویژگیهای فنی در ساخت سازها باعث می شود تا خصیصه استهلاک صدا (Decay) برای نتهای زیر سریعتر صورت بگیرد چه در این صورت موسیقی تولید شده به هیچ وجه برای گوش خوش آیند نخواهد بود و حتی باعث آزار و اذیت می شود.
برای بدست آوردن ایده واقعی اگر به استخرهای سرپوشیده رفته باشید حتمآ متوجه شدید که سر و صدای مردم – بخصوص کودکان – در این مکان چقدر گوش خراش است. علت این موضوع آن است که آکوستیک انعکاس در چنین محیطی بیشتر حالت بالاگذر دارد.
یکی دیگر از مشخصه های مهم یک انعکاس پوش یا همان Envelope صوت منتصویر شده است. منحنی پوش انعکاس، باید پیوسته و بدون برآمدگی یا فرو رفتگی مستهلک شود، تقریبآ همانند آنچه در شکل دوم مشاهده می کنید.
دقت کنید که یک اتاق خالی با دیوارهای صاف هرگز چنین پوشی را تولید نمی کنند و انعکاس حاصله در این اتاق ها، نوع خاصی است که به آن Slap Back گفته می شود، چرا که انعکاس بطور متوالی با فاصله های زمانی قابل تشخیص تکرار می شود. (اگر آنرا تا کنون امتحان نکردید حتمآ یکبار در یکی از اتاقهای یک ساختمان نو که هنوز کسی در آن زندگی نمی کند، آزمایش کنید.)
بنابراین مشاهده می کنید که برای رسیدن به یک انعکاس ساده اما مشخص، باید تمهیدات بسیاری از جنس پوشش دیوار، کف و سقف گرفته تا چیدمان وسایل مد نظر باشد. جالب اینجاست که بدانید برخی از سازه های موجود در منازل تاثیر خاصی در ویژگی انعکاس صدا در منزل دارند، که یکی از متداول ترین آنها راه پله ها هستند که پوش منحنی انعکاس خاصی تولید می کنند که به انعکاس لرزان یا Flutter مشهور است.
پارامترهای مهم یک Reverb معمولی با پوش پیوسته پارامترهای مهم یک Reverb عادی
منظور از Reverb عادی آن است که پوش آن پیوسته باشد و در منحنی آن انفصال، برآمدگی یا فرورفتگی وجود نداشته باشد، در اینصورت سه پارامتر اصلی وجود خواهد داشت که عبارتند از :
Predelay : زمانی است که طول می کشد تا اولین انعکاس از صدای اصلی شنیده شود. گاهی این زمان به اولین انعکاس که مربوطه به Reverb نیست و به آن انعکاسهای اولیه یا Early Reverb گفته می شود، اطلاق می گردد، اما در اینجا منظور اولین زمانی است که شما Reverb یا همان انعکاسهای متوالی را می شنوید. (به نوشته های قبل مراجعه کنید.)
Decay : مشخص کننده مدت زمانی است که Reverb پس از شروع، مستهلک شده دیگر قابل شنیدن نخواهد بود. گاهی به این زمان Reverb Time هم گفته می شود.
Reverb Damping : نحوه عملکرد فیلتر پایین گذر را نشان می دهد که از چه فرکانسی به بعد Damping یا همان تضعیف آغاز می شود.
یادآوری : نکته ای که بسیاری در آن ابهام دارند تفاوت میان اکو (Echo) و Reverb است که در اینجا اشاره ای به آن می کنیم. اکو مربوط می شود به اولین انعکاسهای صدا – یا همان Early Reverb – که در نوشته اول به آن اشاره کردیم و در شکل دوم می توانید آنها را مشاهده کنید. از آنجایی که این انعکاسها مسافت کمی را طی می کنند تا از منبع به گوش شنونده برسند فاصله زمانی کمی با اصل صدا دارند لذا معمولآ تاثیر ناچیزی بر کیفیت صدا می گذارند، هرچند نبود اکو در یک صدای خام کاملآ قابل احساس است.
کنترل میزان انعکاس صدا و مقدار خروج صدا در یک اتاق از اولین و مهمترین اهدافی است که یک مهندس صدا (Sound Engineer) باید به آن دست پیدا کند. با وجود آنکه انعکاس صدا در بسیاری موارد باعث زیبایی صوت می شود ، در عین حال می تواند از کیفیت صدا بکاهد بنابراین معمول بر این است که به هنگام ضبط صدا آنرا بطور خالص و بدون هیچ افکتی ضبط می کنند و پس از آن افکت های لازم را به هر میزان که بخواهند اضافه می کنند.
این نیاز بحثی بنام ایزوله کردن یا Isolation را به میان می آورد که در آن باید از مجموعه مواد و تکنولوژیهایی در ساخت دیوارها، سقف و کف سالن استفاده کرد تا بتوان میزان انعکاس صدا را به میزان دلخواه تنظیم نمود و مانع از خروج صدا به بیرون از اتاق شد.
برای جلوگیری از خروج صدا از یک اطاق است نه تنها باید مواردی که برای کنترل انعکاس مد نظر قرار دارد را رعایت کرد، بلکه باید دیوارها، درها، کف و سقف و … را ایزوله کرده و در مواردی که ممکن است آنها را دو جداره ساخت.
مهندس صدا باید دقت کند که نباید هیچ منفذی برای خروج صدا از اتاق وجود داشته باشد، توجه به برخی نکات هنگام ساخت اتاق می تواند به ایزوله کردن بهتر آن کمک کند، بعنوان مثال از مهمترین نکاتی که باعث خروج صدا از یک اطاق می شود کانالهای تهویه هوا، کولر، حتی ترانکهای سیم های برق و تلفن و … است.
پس از آنکه شما مطمئن شدید از اتاق شما یا سالن مورد نظر صدایی بیرون نمی رود، برای استفاده بهتر از موسیقی باید منابعی که بالقوه می توانند تولید سر و صدای ناخواسته یا نویز کنند را از کار بیندازید.