چکيده فارسي:

بنا هاي مذهبي در هر شهر يکي از مهمترين لکه هاي شهري مي باشند ، به خصوص مسجد که به عنوان سنگر شريعت در اذهان عموم جاي دارد .
در بحث طراحي اين نوع از بنا ها عناوين گوناگوني ايفاي نقش مي نمايند ، که مهمترين آنان را مي توان شناخت جامعه در زمان حال نام برد . چرا که در دست نداشتن شناخت کافي از انسان هايي که در جامعه ميزيند، طراح را در امر خطير طراحي به بحران نزديک مي سازد . گاهاً اين بحران موجب فاصله گرفتن جامعه از اين بنا ها مي گردد .

در مطالعات پيش از طرح مسجد نور سعي بر آن شده ، طراح با شناخت قابليت هاي محيط ، ويژگي هاي انساني ونياز ها به فضاهايي دست يابد تا بتواند از يک سو به ايدآل هاي مد نظر در اين نوع از بنا هاي مذهبي دست يابد و هم به گونه اي بناي مسجد را با ساختار ومکان ساختگاه همسو نمايد .
سلسله مراتب دستيابي به ايدآل هاي مناسب با جامعه امروزي ما ، و انتظارات انساني از اين بناي مذهبي در غالب مقالاتي در اين رساله گرد آمده اند . با نمود يافتن چنين انتظاراتي مي توان اميد داشت که معماري بنا از سوي جامعه پذيرفته گردد و بنا ماندگار ماند ولي در غير اين صورت معماري مرده اي حاصل مي آيد که ريشه حضور در آن خشک خواهد شد .

برای توضیحات بیشتر و خرید آنلاین به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

بخش اول :

 مطالعات وضع موجود

فصل اول : شناخت زمين طرح 

مقدمه :
معرفي زمين طرح وارائه نقشه هاي محلي اولين قدم مطالعات پيش از طرح مي باشد ، که در نهايت انعکاس فرآيند طراحي در آن متجلي مي گردد . آنچه اين مهم را نمودار مي گرداند عبارتند از :
 معرفي زمين طرح
 نقشه هاي شهري
 موقعيت زمين طرح در بين پلاک هاي همجوار
 طرح هاي بالا دست

1- 1-1- معرفي زمين طرح
سايت پروژه مسجد نور در استان تهران واقع گرديده است . اين زمين به مساحت تقريبي 5/1 هکتار مي باشد ، که در منطقه 14 تهران و به آدرس 45 متري خيابان آهنگ ، 15متري خيابان استاد مطهري ، ميدان کوثر قرار دارد
زمين سايت کاملاٌ مسطح و بدون پستي و بلندي قابل توجه مي باشد. به دليل اينکه مدت ها اين زمين به صورت باير و بدون کاربرد مانده ، خاک آن سنگلاخي گشته و تبديل به محل تجمع نخاله ها ، زباله ها و مصالح انباري شده است .
1 – 1 -2 – نقشه هاي شهري
در اين بخش سعي بر آن داريم تا با موقعيت زمين طرح در شهر از ديد دانه هاي مهم شهري آشنا شويم و شبکه دسترسي به سايت را معرفي نماييم . شکل 1-2-1 نقشه شهري حومه زمين طرح را نشان مي دهد .

شکل 1-1-1 : جانمايي سايت در نقشه کلان شهري
مقياس :5000/1

شکل 1-1-4 : نقشه سايت

مقياس : 500/1

1 – 1 – 3- طرح هاي بالا دست
طرح تفصيلي که در اين قسمت ارائه مي گردد در سال 1375 به شهرداري منطقه 14 ارائه گشته که همينک نيز بسياري از قسمت هاي آن اجرا شده است و تعدادي از کاربري هاي در نظر گرفته شده در آن به صورت لکه اي در نقشه باقي مانده است . در نقشه زير اطلاعاتي چون کاربري فضاها در طرح شهري ، که به عنوان ملاک براي طراحي در نظر گرفته شده است و توپوگرافي و خطوط شيب زمين ملاحظه مي گردد .

شکل 1-1-5 : نقشه طرح تفصيلی سايت
مقياس : 300/1

1 – 1 – 4- نتيجه
ويژگي ها و قابليت هاي سايت معرفي گشت ، نقشه ها و طرح هاي تفصيلي با کاربري هاي اطراف سايت شناخته شد . از اين نکات مي توان نتايجي مبني بر شناخت نياز هاي محلي و هماهنگي بناي مسجد با کاربري هاي شهري به دست آورد که در هماهنگ کردن هر چه بيشتر مسجد با بستر طرح ما را ياري مي نمايد .

1 – 1 – 5- منابع

1. آرشيو نقشه هاي شهرداري منطقه 14 تهران
2. مرکز اطلاعات جغرافيايی شهر تهران ، راهياب تهران ، تهران ، شرکت پردازش و برنامه ريزی شهری ، اول ، زمستان 1377

فصل پنجم :سيري بر مباني نظري

مقدمه
بي شک طراحي مسجد از جمله طرح هاي سهل و ممتنع معماري محسوب مي شود.سهل از آن سو که فاقد ارتباطات فضايي پيچيده است و ممتنع به دليل آن که مي بايست زيبايي معنوي و سير در حوزه هاي مختلف معارف ديني را بر آورده سازد. در اين نوشتار قصد بر آن داريم تا پاسخي مناسب براي دست يافتن به اين دو مهم را بيابيم.
شناخت و بررسي تاريخي مساجد و تحليل مساجد موجود ، شناخت آداب و رفتار حضور در مسجد و اعمال و احکام نماز در مسجد ، هندسه ، ارتباط اقليم و مسجد و شناخت از کالبد مسجد و و جايگاه آن در محيط مصنوع ، از اهم ذخاير ذهني و آموزشي مورد نياز مهندس معمار جهت طراحي مسجد است.ناگفته نماند ارتباط تمامي اين شناخت ها و ذخاير ذهني به کاربرد آنها در مسير دستيابي به روح حاکم بر فضاي معنوي مسجد است و حصول اين امر پيش از هر چيز مديون تکاپوي معنوي ، تجربه ديني و روحانيت دروني خود معمار است.
معمار طراح در حيات معنوي و فردي خويش در جميع ابعاد آن به روحانيتي مي رسد که همانا ظرف معنوي وجود او ومحل امتزاج همه اين شناخت هاست . در اين ظرف است که همه عوامل فوق الذکر در هم ذوب شده و به يک يکپارچگي و انسجام معناداري مي رسد .
هدف :
از خلال پاسخ هاي دريافت شده از معماران طراح مسجد به خوبي بر مي آيد که هويت و روحانيت طرح ، موضوعاتي هستند که از ابتدا تا انتها طراح را به خود مشغول داشته و او را لحظه اي وا نمي گذارد . اين دغدغه اصلي و محوري معمار واساسي ترين هدف طرح است ، خواه معمار آن قائل به اصالت سنتي و يا اصالت معنايي و مفهومي باشد ، خواه نوگرا و نمادگرا ، يا التقاطي باشد .
مهم آن است بدانيم که پيش از مواجهه طراح با پروژه تا زمان مواجهه و طي مراحل طراحي ، اين دغدغه چگونه و طي چه عناويني بروز و ظهور يافته و در نهايت تلقي معمار از هويت و روحانيت مسجد چيست و به چه نحوي ابراز گشته است .
چيزي که به خوبي از پاسخ هاي معماران طراح مسجد مستفاد مي گردد آن است که کهن الکوي مسجد که بر اذعان همه معماران _ با هر گرايشي _ حاکميت دارد همان مساجد حياط دار شبستاني با گنبد و مناره است و اين که هر يک از آنها با اين کهن الگو چگونه کنار آمده بستگي به نگرش و برداشت معمارانه او و ارزش و جايگاهي دارد که او براي هر يک از عناصر اين کهن الگو قائل است .
طرح سؤال :
پاسخ به سه سوال اساسي بيان کننده خط مشي طراح در ارائه پروژه مسجد نور مي باشد که اين سه سوال در قالب نکات زير مطرح مي گردند :
 فضاهاي عملکردي
 فرم ساختاري
 القاي حس معنويت

2-5-1-فضاهاي عملکردي
در اين باب به بررسي اين سوال مي پردازيم که مسجد نور داراي چه فضاهايي و با چه عملکرد هايي است ؟
هر بنايي داراي رسالتي است که شناخت و دستيابي به آن هدف اصلي پروژه است ، چه بسا راه رسيدن به يک معماري پايدار دستيابي به همين هدف مي باشد .
آيا مسجد فقط مکاني براي اداي نماز هاي يوميه است يا مکاني براي اجراي مراسم ديني و مذهبي و يا . . .
به راستي مسجد در جامعه اي که مردم آن در آماجي از روزمرگي گرفتارند داراي چه وظيفه اي است ، در عصري که تهاجم اديان پوچ همچون ويروسي حيات جوامع بشري و به خصوص جامعه ما را تهديد مي کند وظيفه مسجد به عنوان قلب تپنده جامعه ديني چيست .
براي دستيابي به يک معماري مردم وار و انساني اولين نکته شناخت مخاطبي است که قصد استفاده از اين بنا را دارد سپس کنکاش براي در يافت خواسته هايي که مخاطب از طراح بنا دارد.
براي سازنده وکارکردي بودن يک بنا در جامعه ، نياز است تا تمامي ارکان آن بنا در راستاي رشد آن جامعه عمل نمايند براي يافت چنين معماري بايد در درجه اول عملکرد اصلي بنا ،که در اينجا مسجد مطرح است ، در جامعه شناخته شود و سپس تمهيداتي معمارانه براي جذب مخاطب به بنا صورت پذيرد. بدين صورت مسجد در جامعه جلوه مي نمايد و در نهايت مي توان گفت مسجد براي مردم و معماري براي انسان به کار گرفته شده است .

فهرست مطالب:
بخش اول : مطالعات وضع موجود 1 

فصل اول : شناخت زمين طرح 2
مقدمه 2
1-1-1-معرفي زمين طرح 2
1-1-2-نقشه هاي شهري 3
1-1-3-طرح هاي بالا دست 5
1-1-4-نتيجه 6
1-1-5-منابع 6

فصل دوم : تقسيمات اقليمي ايران 8
مقدمه 8
1-2-1-عوامل مؤثر در اقليم استان 9
1-2-2-حوزه هاي اقليمي در شهرستان تهران 11
1-2-3-ايستگاه هواشناسي (حوزه اقليمي نارمک ) 12
1-2-4-دما 13
1-2-5-ميزان رطوبت نسبي 14
1-2-6-باد 14
1-2-7- تابش خورشيد 14
1-2-8-پوشش گياهي 15 1-2-9- نتيجه گيري 15 1-2-10-منابع 22

فصل سوم : مطالعات فرهنگي و اجتماعي 23
مقدمه 23 1-3-1- جغرافياي طبيعي و تقسيمات سياسي استان 24
1-3-2- سابقه تازيخي تهران 26
1-3-3- جمعيت 28 1-3-4- مهاجرت 29 1-3-5-زبان ومذهب 29
1-3-6-نوع کار ومعيشت 29
1-3-7-جشن ها سوگواري ها رقص و پوشاک و000 32 1-3-8- نتيجه گيري 32
1-3-8-منابع 32

بخش دوم : تهيه شناخت و تحليل اطلاعات (وضع موجود ) 33
فصل اول : تحليل نمونه مشابه 34
مقدمه 34
2-1-1-مسجد الجواد 35
2-1-1-1-معرفي بنا 35
2-1-1-2-مکان مسجد در شهر 35
2-1-1-3-مخاطبين مسجد 35
2-1-1-4-نقشه هاي معماري 36
2-1-1-5-سلسله مراتب دسترسي 39
2-1-1-6-موقعيت و قبله با محور هاي اصلي بنا 40
2-1-1-7-هندسه تزئينات و خط آسمان بنا 41
2-1-1-8-بررسي نور در بنا 42
2-1-1-9-مصالح 43
2-1-2-مسجد جامع قم 44
2-1-2-1-تاريخچه 44 2-1-2-2-موقعيت بنا در شهر 44
2-1-2-3-معرفي مخاطبين بنا 45 2-1-2-4-سلسله مراتب دسترسي 45
2-1-2-5-هندسه تزئينات وخط آسمان بنا 49
2-1-2-6-بررسي نور در بنا 51
2-1-2-7-مصالح 54
نتيجه گيري 55
منابع 56

فصل دوم : ضوابط اجرايي و استانداردها 57
مقدمه 57
2-2-1-بررسي ابعاد پايه 58
2-2-2-سرانه فضاها 60 2-2-3- استاندارد ها 64 2-2-4- ضوابط اجرايي و احکام شرعي 67
2-2-5-نتيجه گيري 71
منابع 72

فصل سوم : مطالعه الگو هاي بومي و جهاني 73
مقدمه 73
2-3-1-الگوي ساختاري 74
2-3-2-الگوي نور 76
2-3-3-الگوي رنگ و طراحي داخلي 80
نتيجه گيري 83
منابع 83

فصل چهارم : کاربري ها و فظاهاي عملکردي 84
مقدمه 84
2-4-1-ورودي 84
2-4-2-حياط 85

2-4-3-شبستان 85
2-4-4-سرويس بهداشتي 85
2-4-5-وضو خانه 86
2-4-6-سالن چند منظوره 86 2-4-7- اتاق استراحت کوتاه 86
2-4-8-محل بازي کودکان 86
2-4-9-کتابخانه ديجيتالي 86
2-4-10-خانه خادم 87
2-4-11-آشپزخانه 87
2-4-12-کفش کن 87
فصل پنجم : سيري بر مباني نظري 89

هدف 90 2-5-1
-فضاهاي عملکردي 90 2-5-2-
فرم ساختاري 91 2-5-3-
القاي حس معنويت 92 2-5-3-1-
عوامل رواني تأثير گذار بر تقرب به لحظات ملکوتي 92 2-5-3-2-
عوامل مخل تقرب 94 2-5-4-
نتيجه گيري 96
خلاصه 96
منابع 97

بخش سوم : آناليز و نتيجه گيري 98
فصل اول : تحليل ساختگاه 99 مقدمه 99
3-1-1-بررسي فشار جمعيت در ساختگاه 100
3-1-2-کارکرد هاي اطراف ساختگاه 101
3-1-3-بررسي دسترسي هاي ساختگاه 102
3-1-4-بررسي صداهاي مزاحم در ساختگاه 103
3-1-5- بررسي وزش باد در ساختگاه 104
منابع 105

فصل دوم : نمودار حبابي 106 
مقدمه 106
فصل سوم : نمودار عملکردي 108
مقدمه 108
فصل چهارم : ماتريس سازگاري اجزا 110
مقدمه 110
نتيجه گيري 112
فهرست منابع جدول ها :

1-2-1- مهندسين مشاور نقش و نگار محيط
1-2-2- مهندسين مشاور نقش و نگار محيط
1-2-3- مهندسين مشاور نقش و نگار محيط
1-3-1- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-1-1- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-1-2- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-3- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-4- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-5- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-3-9- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-3-10- هدايت، موتابي ، نويفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
فهرست منابع شکل ها :

شکل 1-2- کسمائی-اقليم و معماری-ص 158
شکل1-2-2- قباديان-اقليم و معماری-ص 351
شکل1-2-2- قباديان-اقليم و معماری-ص 272
شکل 1-2-3- قباديان-اقليم و معماری-ص 312
شکل 1-2-4- قباديان-اقليم و معماری-ص 311
شکل 1-2-5- قباديان-اقليم و معماری-ص 310
شکل 1-2-6- قباديان-اقليم و معماری-ص 309
شکل 1-2-7- قباديان-اقليم و معماری-ص 241

فهرست منابع تصاویر :

1-2-1-کسمائی،مرتضی ، اقليم و معماری ، تهران ، انتشارات بازتاب ، اول – 1378
1-3-1 – تهران – نصرالله کسراييان ¬¬¬- حميده ذوالفقاري – 1373 – چاپخانه سکه
1-3-2- کسرائيان-ذوالفقاري-تهران-ص 44
1-3-2- کسرائيان-ذوالفقاري-تهران-ص 72
1-3-2- کسرائيان-ذوالفقاري-تهران-ص 74
2-3-1-1- ديبا- داراب – معماري و شهرسازي – نشر اپتوفرم – شماره 81-80 – بهار و تابستان 1384
2-3-1-2- همان
2-3-2-3- همان
2-3-2-4- همان
2-3-2-5- همان
2-3-2-6- زمرشيدي- حسين – معماري مساجد ايران – نشر آستانه – زمستان 79
2-3-2-7- همان
2-3-2-8- همان
2-3-2-8- همان
2-3-3-7- همان
2-3-3-8- همان
فهرست منابع نقشه ها :

1-1-1- مرکز اطلاعات جغرافيايی شهر تهران ، راهياب تهران ، تهران ، شرکت پردازش و برنامه ريزی شهری ، اول ، زمستان 1377
1-1-4- مرکز اطلاعات جغرافيايی شهر تهران ، راهياب تهران ، تهران ، شرکت پردازش و برنامه ريزی شهری ، اول ، زمستان 1377
1-1-5 – آرشيو نقشه هاي شهرداري منطقه 14 تهران
2-1-1- 1- پايگاه اطلاعاتي نمايه
2-1-1- 2- همان
2-1-2- 1- همان
2-1-2-2- همان
2-1-2-3 -همان
2-1-2-5 – همان

نقشه های طرح ارائه نخواهد شدو تنها رساله را می توانید از پایین دریافت نمایید.

************************************************************************************

************************************************************************************

تصاویر فایل رساله و پاورپوینت: