فصل اول :
مقدمه
تاریخ ورزش در ایران
1- ورزش در ایران باستان.
2- ورزش در ایران قدیم.
3- ورزش در ایران معاصر.
ورزش در ایران باستان
با انکه از تاریخ باستان و بخصوص ورزش و تربیت بدنی در آن زمان کمتر اطلاعاتی در دست ا ست ولی شواهدی موجود است که نشاندهندۀ آن است که ایرانیان باستان به تربیت بدنی همراه با پرورش فکری و روحی توجه فراوانی داشته اند.
ایرانیان که آریائیهای کوچ کرده و مهاجر به سرزمین ایران در حد فاصل دریای خزر در شمال و خلیج فارس در جنوب بودند وبرای بدست آوردن سرزمین خود و حفظ گسترش و کشور گشائیهای آینده احتیاج به پرورش نیروهای جوان نیرومند و کار آزموده داشتند. سیستمی بوجود آورده بودند که در آن بطور اساسی به تربیت بدنی توجه می شد.

هرودوت در این زمینه چنین می نویسد: از 5 سالگی تا 20 سالگی به سه اصل توجه داشتند اسب سواری، طرز استفاده از تیر و کمان و حقیقت گویی. جوانان فعالیت خود را که عبارت بود از دویدن، استفاده از قلاب سنگ و پرتاب زوبین، پیش از طلوع آفتاب آغاز می کردند. آنها همچنین می آموختند که گرما و سرمای شدید را تحمل کنند و با جیره کم بسازند، رژه های طولانی بروند. از رودخانه بدون آسیب دیدن اسلحه عبور کننده و در فضای باز بخوابند.
آنان به شکار و سوار کاری علاقه زیادی داشتند، بچه ها از 7 سالگی به بعد عملا روی زین اسب می نشستند و تمرینات رزمی را در ساعات صبح می دادند. درست کردن اسلحه و رسیدن به امور مزرعه جزء کارهای بعد از ظهر آنها بود.
گزنفون (مورخ) می نویسد: اولین ملتی که مدارس مخصوص ایجاد کرد و جوانان خود را بدون رعایت اصل و نصب، بطور یکسان در آنجا تحت تعلیم و تربیت قرار داد ایرانیان دوره هخامنشی بودند.

برای توضیحات بیشتر و دریافت رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

همچنین هرودوت در بخش دیگری چنین می نویسد:
داریوش آنچنان پهلوانی بود که برف و باران و یخبندان و تاریکی نمی توانست تحت هیچ شرایطی او و لشکریانش را از حرکت باز دارد.
موضوع وقتی اهمیت بیشتری می یابد که دریابیم هیچگاه تربیت نیروی جسمانی بدون توجه به تعلیم و تربیت نبوده است و ایرانیان باستان تربیت توامان جسم و روح را مدنظر قرار داده اند. استرابون (مورخ) در این زمینه چنین می نویسد: تربیت اخلاقی و روحی و معنوی در ایرانیان با آموزش نبرد وفعالیت های ورزشی توام بود و … وی می افزاید: جوانان نیرومند ایران بواسطه راستی که در نتیجه تعالیم عالی قانون خانواده و مدرسه و جامعه به آنها می رسید از هرگونه نقصی مبرا بودند.
دکتر «آدالف راپ» نیزدر کتاب خود موسوم به «مذهب و ایرانیان باستان» توجه توامان به تعلیم و تربیت به همراه پرورش نیروی جسمانی در ایرانیان باستان را یادآوری می نماید. بدین ترتیب ایرانیان قبل از آنکه به مرحله زورمندی وارد شوند به زیور اخلاق و فتوت آراسته می شدند.
در اوستا کتاب مقدس زردشت از قول دوشیزگان ایرانی دعایی با این مضمون آمده است: ای اهورا مزدای بزرگ ما دختران پاک و پاکدامن توایم، به ما همسری عطا کن که نیرومند و قهرمان باشد. همسری که زیبایی او برازنده باشد ودر سراسر زندگی هر دو ما، بتواند معیشت ما و خود و فرزندان خویش را تأمین نماید و به ما اولاد شایسته فکر و قهرمان دهد. همسری عطا فرما که به فهم و حاضر زبان باشد «ایزدهوما» به زنان نیکو پسران قهرمان عطا می فرماید.
ورزش در ایران قدیم
با ظهور اسلام و تسلط اعراب بر ایران که با زوال حکومت ساسانیان همراه بود به یک دوره خاص از تاریخ ورزش ایران می رسیم. حکومت اعراب بر ایران که در بسیاری از موارد بر خلاف دستورات اسلام با ظلم و تبعیض همراه بود، مقاومت هایی را در میان ایرانیان نو مسلمان بر می انگیخت. این حرکت ها به علت سرکوب حکومت های حاکم اموی و عباسی شکل مخفی به خود گرفت، که عده ای این امر را منشأ پیدایش زورخانه ها می دانند. توجه به وسائل موجود در ورزش زورخانه ای که هم اینک مورد استفاده قرار می گیرد می تواند این مطلب را تایید نماید تشابه میل با گرز، سنگ با سپر و کباده با کمان موید همین مطلب است با زوال حکومت اعراب در ایران در دوره های کوتاهی حکومت های محلی، پدید آمدند که عموما کم قدرت وغیر فراگیر بودند و اغلب چندین نفر همزمان در نقاط مختلف کشور حکومت می کردند و با یکدیگر در نبرد بودند.
حکومت صفاریان، سامانیان و دیالمه از این گروه هستند. علاوه بر این حکومتهایی مانند سلجوقیان، غزنویان و … که بنیان گذاران آنها غیر ایرانی (اغلب ترک) بودند چند صباحی بر ایران حاکم بود. حمله مغولها و استیلای آنها و اعقابشان که تا احیای یک حکومت مقتدر مرکزی ایرانی توسط صفویان ادامه یافت شرایط را برای روی آوردن مردم به زندگی عادی فراهم نمی آورد.
در طول نه قرن حکومت اعراب، ترکان آسیای میانه و مغولان بر ایران، شاید تنها ورزش کشتی بود که توانست به حیات خود ادامه دهد که آن نیز به جهت خطراتی که متوجه حکومتها می نمود بیشتر در اختفاء انجام می شد. با این وجود در طی این دورانها نیز همواره از پهلوانان بنام در تاریخ یاد شده است. پهلوانانی نظیر پوریای ولی که اسطوره ای در تاریخ است.
با آغاز حکومت صفویان، که با یکپارچگی ایران و حاکم شدن مذهب شیعه که مذهب اکثریت مردم ایران بود، تا حدودی توجه به ورزش نیز، مد نظر قرار گرفت. مهمترین ورزش ثبت شده در تاریخ صفوی چوگان است که اصالتی ایرانی دارد و در این زمان مجددا احیاء گردید. میادینی برای انجام بازی چوگان ساخته شد که مهمترین آنها میدان نقش جهان اصفهان است. علاوه برچوگان در زمان حکومت صفویان، خیمه شب بازی، اکروبات و کشتی گیری نیز در میادینی که به همین منظور ساخته شده بود انجام می شد و شاه و درباریان و مردم به تماشای آنها می نشستند.
با رسمی شدن و به قدرت رسیدن مذهب شیعه، فعالیت های ورزشی که در خفا انجام می شد (بخصوص کشتی) بعد تازه ای به خود گرفت و آن مذهب بود. زورخانه ها که با حال و هوائی جدید و همراه شدن اشعار مذهبی و تمسک به اهل بیت بخصوص حضرت علی (ع) گسترش یافته بودند در قرون بعدی و در زمان حکومت های افشاریه، زندیه و قاجار نیز به حیات خود ادامه دادند در زمان قاجار پادشاهان به برگزاری مراسم ورزشی و تربیت دادن جلسات کشتی گیری و عملیات پهلوانی علاقه فراوانی نشان می دادند و همه ساله در میدان ارگ تهران مراسم ورزشی ومسابقات بزرگی ترتیب داده می شد و به ورزشکاران برتر جوایز و القابی نظیر جهان پهلوانی اعطا می شد. پهلوان اکبر خراسانی و پهلوان یزدی از جمله نامدارترین پهلوانان در این زمان هستند.
ورزش در ایران معاصر
در اوسط حکومت قاجاریه که ارتباط با کشورهای اروپایی افزایش یافت، شکل نوینی از ورزش تدریجا در ایران مطرح شد. افتتاح مدارس جدید نظیر دارالفنون که از اساتید و معلمان خارجی بهره می برد راه را برای ورود ورزشهای اروپائی و غربی باز کرد. همچنین فارغ التحصیلان این مدارس برای ادامه تحصیل عازم اروپا شدند و پس از بازگشت به ایران مروج ورزشهای جدید غربی در ایران گردیدند.
ارتش نیز که توسط افسران خارجی (روس، سوئدی، اتریشی و …) تحت تعلیم قرار داشت نقش مهمی را در این زمینه ایفا کرد.
با آغاز حکومت رضاخان نفوذ ورزشهای جدید به ایران سرعت و وسعت بیشتری یافت. وی که سعی داشت کشورهای غربی را الگو و سرمشق خود قرار دهد به تغییرات وسیعی در کشور دست زد که مهمترین آنها اجباری شدن ورزش در سطح مدارس بود (در سال 1306).
قبل از آن اولین قدم ها در اواخر حکومت قاجاریه برداشته شده بود. میر مهدی ورزنده که از وی بعنوان بانی ورزش نوین ایران یاد می شود، در سال 1296 اولین کلوپ ورزشی را در ایران تأسیس کرد. در این کلوپ ورزشهایی نظیر ژیمناستیک، شمشیر بازی، بکس، وزنه برداری، شنا، والیبال و فوتبال تعلیم داده می شد، همین شخص در سال 1301 دارالمعلمین ورزش را افتتاح کرد که هدف آن تربیت مربیان و معلمین ورزش بود.
در سال 1304 کلوپ اجتماعیون و پس از آن کلوپهای دیگر نظیر شعاع و نیکنام پا به عرصه وجود نهادند در این زمان مسابقات بیشتر در سه زمین فوتبال متعلق به کالج آمریکائیها در محل فعلی دبیرستان البرز و در زمینی متعلق به انگلیسی ها انجام می گرفت.
نخستین نشریه ورزشی با نام آئین ورزش توسط محمد شیرازی منتشر شد که در جهت شناساندن و گسترش ورزش نقش به سزائی داشت.
در سال 1313 انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی ایران بصورت قانونی تشکیل شد و با استمرار فعالیت های این انجمن در سال 1317 دانشسرای تربیت معلم ورزش شروع به کار نمود.
در سال 1315 ایران تقاضای عضویت در کمیته بین المللی المپیک را نمود.
اولین زمین فوتبال تهران در اوایل خیابان روزولت (محل فعلی دانشگاه تهران) ایجاد گردید. پس از آن احداث استادیوم امجدیه و استادیوم هایی در مراکز استانها و برخی از شهرستانها از اقدامات عملی دولت در زمینه فراگیری ورزش در سطح کشور بود.
با این وجود ساختن استادیومها و اماکن ورزشی و حتی اجباری شدن ورزش نتوانست ورزش را در سطح عامه مردم گسترش دهد و بیشتر در خدمت رجال و صاحب منصبان بود.
اهم حوادث ورزش ایران در سالهای بعد بدین شرح است:
1319 پیشنهاد ورزش برای بانوان
1326 به رسمیت شناخته شدن عضویت ایران در کمیته بین المللی المپیک، حضور اولین تیم ملی ایران (وزنه برداری) در مسابقات جهانی.
1327 حضور در مسابقات المپیک 1948 لندن و به دنبال آن دعوت از ورزشکاران خارجی به کشور، عضویت چند فدراسیون ورزشی ایران در فدراسیون های جهانی.
1350 تأسیس سازمان تربیت بدنی
1353 برگزاری بازیهای آسیائی در تهران
1355 انحلال سازمان تربیت بدنی
1356 واگذاری تربیت بدنی به آموزش و پرورش و ارائه طرحهایی برای تأسیس «سازمان ورزش ایران».
1357 با پیروزی انقلاب اسلامی دیدگاهی جدید نسبت به ورزش مدنظر قرار گرفت و عمومی کردن ورزش به جای قهرمان پروری صرف، جایگزین گردید. مجددا سازمان تربیت بدنی شروع به فعالیت نمود و بصورت سازمانی تحت سرپرستی معاون رئیس جمهور به فعالیت خود ادامه داد.
توریسم
قبل از شروع صحبت در مورد صنعت توریسم بهتر است به تعریف واژگانی که در این بحث به کار برده می شود بپردازیم.
جهانگرد: شخص جهانگرد عامل جهانگردی است که تقاضای بازار را تشکیل می دهد.
جهانگردی: کشور پیرایی جهانگرد معمول جهانگردی اصطلاح می گردد که عرضه بازار می شود.
جاذبۀ جهانگردی: کلیه عناصر و عوامل که میل به سفر رادر عامل جهانگردی بر می انگیزد. جاذبه های مهیا: عواملی که بهره برداری از آنها مستلزم هیچ نوع خرج اضافه برای خود سرمایه نیست. آب و هوا، مناظر زیبا، دریا، ماهیگیری، شکار …
جاذبه های نا مهیا: عناصری که بهره برداری از آنها مستلزم سرمایه گذاری است.
آثار تاریخی، آبهای معدنی …
جاذبه های فرعی یا کمکی: در کنار جاذبه های دیگر میل به بهره برداری از آنها را افزایش می دهد. هتل رستوران …
در دنیای متحول امروز، صنعت جهانگردی یکی از ارکان مهم اقتصاد کشورهای جهان را تشکیل می دهد به طوری که علاوه بر ممالکی که به علت برخورداری از جاذبه های متعدد در قسمت اعظم درآمد آنها از ممر سیاحت تأمین می شود. سایر کشورهای جهان نیز هر یک به نحوی در صدد تقویت مبانی جهانگردی و توسعه توریسم می باشد.
جهانگردی چیست؟
در قاموس ا مروزین زبان فارسی، جهانگردی به جای واژه توریسم نشسته است.این واژه، خود از کلمه تور گرفته شده است که زبان لاتین از کلمه Tournarc که دراصل به معنای ترجمه کردن، غلطانیدن، عوض کردن جهت و برتصویر کردن چیزی است، به کار می رود. ولی در اصطلاح امروز جهان توریسم با شرط برگشت به محل اقامت و سکونت، به گردشهای کوتاه یا بلند مدت گفته می شود.

گفتنی است که به کارگیری واژه جهانگردی، در میان ما قدمتی دیرینه دارد و کلمه ای هم معنی آن، چون گشت و گذار، گردش و سیر و سفر، سیاحت، همدوش با فرهنگ این مرز و بوم، تاریخ را در تور دیده است.
سازمان توسعه و پیشرفت و همکاری اقتصادی (OECD)، جهانگرد را شخصی می داند که خارج از محل اقامت همیشگی خود، دست کم بیست و چهار ساعت در حال گردش و سیاحت باشد. سازمانی جهانی جهانگردی نیز، جهانگرد یا توریست را اینگونه معرفی می‌کند:
در فرهنگ فارسی جهانگرد به معنی کسی است که زیاد سفر می کند آمده است.
ویکتور فنیزه در تعریف جهانگرد می گوید: جهانگرد کسی است که از روی کنجکاوی و یا بیکاری و یا برای لذت بردن و تفریح کردن مسافرت می کند.
تاریخ جهانگردی
به شهادت تاریخ، بشر از دیرباز به حکم یک سلسله نیازهای مادی و معنوی و بر اساس فطرت خویش پیوسته این پهنه خاک را عرصه رفت و آمد خویش قرار می داده است. مسلم است که نوع جهانگردی ومسافرت افراد با نوع معیشت و چگونگی تمدن و با استعداد و سطح فرهنگ آنها مناسب و تطابق کامل داشته است. مثلا فینیقیها و یونیانیان بمناسبت وضع جغرافیایی و ویژگی های معیشت و معتقدات مذهبی از قدیم الایام به مسافرتهای تجاری ویا مذهبی اقدام می نمودند.
یونانیان علاوه بر آنکه بمانند فینیقیها بخاطر کسب منافع و فروش متاع خود و خرید آمتعه خارجی به سفرهای بحری اقدام می کردند. بنا به استعداد طبیعی و ذوق علمی بخاطر انجام تحقیقات و کسب دانشها و اطلاعات اقدام به سیاحت می نمودند. رومیها نیز به منظور سوداگری و یا تفریح، راه سایر بلاد را پیش می گرفتند و برای استفاده از آبهای معدنی و یا سواحل گرم و مرطوب جزایر پراکنده در دریای مدیترانه به آن نواحی مسافرت می کردند.
تجارت ابریشم که متاع خاص چنین بود. و در بازارهای شهرهای معتبر آسیای مرکزی رواج داشته است.
بتدریج نظر سوداگران یونانی و رومی را بسوی آسیای مرکزی جلب نمود. در زمان ساسانیان تجار ایرانی و رومی در دریاها و اقیانوسها رقیب یکدیگر بودند با ظهور اسلام و قبل و آن از طرف ایرانیان، امور مسافرت در بین ساکنین این کشور بسیار گسترش یافت.
جهانگردی داخلی:
جهانگردی داخلی همانطوریکه از نامش استنباط می گردد به کلیه مسافرتهایی اطلاق می شود که در چهارچوب تعریف جهانگردی در داخل کشور صورت می گیرد.
به عبارت دیگر فعالیتهای مربوط به جهانگردی داخلی دارای حدود جغرافیایی مشخص است در حالیکه جهانگردی بین المللی از نقطه نظر جغرافیایی هیچ گونه محدودیتی را نمی شناسد، جهانگرد داخلی در نتیجه تأثیر عوامل مختلف اولا دارای حجم مطلقی به مراتب بیش از جهانگردی بین المللی بوده ثانیا دارای سرعت و رشدی بیش از جهانگردی بین المللی است. زیرا جهانگردی بین المللی از طرفی مستلزم صرف هزینه نسبتا بیشتر و مدت زمان طولانی تر می باشد و از طرف دیگر اغلب کشورها برای محدود کردن مسافرت اتباع خود به کشورهای خارج و تجدید خروج ارزهای خارجی خویش از کشور مبادرت به وضع و اجرای مقررات و قوانین خاصی از قبیل حداکثر میزان خرید ارز خارج برای هر کدام از اتباع کشور، و یا وصول عوارض مختلف گذرنامه و غیره می نمایند. در حالیکه کلیه کشورها با تهیه واجرای برنامه های مختلف تبلیغاتی و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای جهانگردان داخلی افراد کشور را تشویق به مسافرت در داخل مملکت می نمایند. زیرا جهانگردی داخلی گرچه بر خلاف جهانگردی بین المللی موجب نقل و انتقالات ارزهای خارجی از یک کشور به کشورهای دیگر نگردیده و کوچکترین تأثیری در ارقام تراز پرداختهای کشور ندارد معهذا تأثیر آن در توسعه اقتصاد داخلی قابل توجه است زیرا توسعه مسافرت مردم در داخل کشور بهر نحوی که صورت گیرد منجر به افزایش مصرفی داخلی است و از آنجائیکه جهانگردی فعالیتی است که مستلزم استفاده از خدمات و کالاهای متنوع داخل است. لذا مصارف جهانگردان داخلی در حقیقت بصورت در آمد تولید واحدهای تولیدی مختلفی که کالاها و خدمات آنها مورد نیاز جهانگردان می باشد بین آنها مطلقی به مراتب بیش از جهانگردی بین المللی بوده ثانیا دارای سرعت و رشدی بیش از جهانگردی بین المللی است. زیرا جهانگردی بین المللی از طرفی مستلزم صرف هزینه نسبتا بیشتر و مدت زمان طولانی تر می باشد و ازطرف دیگر اغلب کشورها برای محدود کردن مسافرت اتباع خود به کشورهای خارج و تجدید خروج ارزهای خارجی خویش از کشور مبادرت به وضع و اجرای مقررات و قوانین خاصی از قبیل حداکثر میزان خرید ارز خارج برای هر کدام از اتباع کشور، و یا وصول عوارض مختلف گذرنامه وغیره می نمایند. در حالیکه کلیه کشورها با تهیه و اجرای برنامه های مختلف تبلیغاتی و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای جهانگردان داخلی افراد کشور را تشویق به مسافرت در داخل مملکت می نمایند. زیرا جهانگردی داخلی گرچه برخلاف جهانگردی بین المللی موجب نقل و انتقالات ارزهای خارجی از یک کشور به کشورهای دیگر نگردیده و کوچکترین تأثیری در ارقام تراز پرداختهای کشور ندارد معهذا تاثیر آن در توسعه اقتصاد داخلی قابل توجه است زیرا توسعه مسافرت مردم در داخل کشور بهر نحوی که صورت گیرد منجر به افزایش مصرفی داخلی است واز آنجائیکه جهانگردی فعالیتی است که مستلزم استفاده از خدمات و کالاهای متنوع داخل است. لذا مصارف جهانگردان داخلی در حقیقت بصورت در آمد تولید واحدهای تولیدی مختلفی که کالاها و خدمات آنها مورد نیاز جهانگردان می باشد بین آنها توزیع می گردد و شکی نیست که این امر علاوه بر اینکه موجب افزایش درآمد ملی می گردد زمینه را برای سرمایه گذاری بیشتر بخش خصوصی و دولت در زمینه توسعه واحدهای عرضه کننده خدمات و کالاهای جهانگردی فراهم می سازد.

جهانگردی بین المللی:
همانطوریکه یادآور شدیم جهانگردی بین المللی هنگامی مصداق پیدا می‌كند که جهانگرد از مرزهای کشور محل اقامت دائم خود عبور کرده و وارد کشور دیگر شود. اصولا جهانگردی بین المللی از نقطه نظر اجتماعی و فرهنگی وجه تمایز عمیقی جهانگردی داخلی ندارد. بدین معنا که اصل اینجا تفاهم بین ملل مختلف آشنایی با سنت ها و فرهنگ و تمدن و مردم و نواحی دیگر و بالا رفتن وسعت دید انسان در نتیجه آشنایی با طرز زندگی مردم مناطق دیگر کم و بیش در هر نوع جهانگردی اعم از داخلی و خارجی وجود دارد. با این تفاوت که در جهانگردی بین المللی اصول مزبور جهانگردی بین المللی اصول مزبور جهانگردی آن کشور را تشکیل می داده است.
همانطوریکه یادآور شدیم جهانگردی بین المللی هنگامی مصداق پیدا می کند که جهانگرد از مرزهای کشور محل اقامت دائم خود عبور کرده و وارد کشور دیگری شود. اصولا جهانگردی بین المللی از نقطه نظر اجتماعی و فرهنگی وجه تمایز عمیقی با جهانگردی داخلی ندارد. بدین معنی که اصل تفاهم بین ملل مختلف آشنائی با وسعت و عمق بیشتری رعایت می گردد. معهذا از نقطه نظر اقتصادی باید یادآور شد که وجه تمایز خاصی بین جهانگردی داخلی و جهانگردی خارجی وجود دارد و این وجه تمایز عبارت است از تأثیر جهانگردی بر روی موازنه ارزی و تراز پرداختهای کشور می باشد.
فصل جهانگردی خارجی
به دلیل آب و هوا، و شرایط اقلیمی کشور ایران، بیشترین زمانیکه جهانگردان خارجی به بازدید از نقاط دیدنی می پردازند فصل تابستان است. ما در این فصل شاهد اقامت دراز مدت توریست ها و سیاحان در جاهای مختلف کشور خویش هستیم.
البته ناگفته نماند در فصل دیگر نیز ایران مهمان پذیر است و توریست وسیاحان زیادی از کشور جمهوری اسلامی ما می آیند.
جهانگردی داخلی در ایران:
اهمیت جهانگردی داخلی کشور ایران چه از نظر اقتصادی، چه از نظر فرهنگی احتیاج به تأکید ندارد. چکیده عوامل جهانگردی داخلی به ترتیب عبارتند از:
– تعداد جهانگردان داخلی بیش از جهانگردان خارجی است.
– جهانگردان داخلی از نظر حفظ سلامت و ترویج اصول معنوی مردمان کشور اهمیت دارد.
– جهانگردی داخلی در امر توزیع درآمد به وسیله انتقال آن، از نقاط ثروتمند (شهرها) به نقاط کم درآمد (روستاهای حومه شهر) کمک موثری می نماید.

 

 

جهت سفارش لطفا اطلاعات زير را تکميل نماييد :

65000 تومان خريد

جهت سفارش لطفا اطلاعات زير را تکميل نماييد :

8000 تومان خريد