مقدمه ( بخشی از پروپزال )
1-1. اهداف و روش تحقیق
جهت تهيه مباني نظري طراحي مجتمع بیماران روانی و براي شناخت کلي مسئله به دليل خاص و چند جنبه ايي بودن موضوع ابتدا به شناخت بیماران روانی و موشکافي در فضاي زندگي آنها و سپس به شناخت اختلالات رفتاری و فضاي مناسب براي تجمع و زندگي بيماران و چگونگي رفتار با بیماران روانی در آخر به ترکيب اين دو بخش فضاهاي مناسب براي بیماران روانی را استخراج و مشخص مي نماييم .
سپس به شناسايي فضاهاي موجود که در اين بخش فعالند مي پردازيم (نمونه هاي موردي) و به نوعي کمبودها نقاط ضعف و قوت اين فضاها را مورد بررسي قرار خواهيم داد .
در آخر به نتيجه گيري و طراحي فضا خواهيم رسيد.

1-2. شناخت موضوع طراحی
عبارت است از قابليت ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران، تغيير و اصلاح محيط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمايلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب. نتيجه آنكه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود از: تأمين رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پيشگيری از ابتلاء به اختلال روانی، درمان مناسب و بازتوانی آن.
سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل اشخاص بستگی دارد. به طور کلی افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند، نسبت به زندگی نگرش مثبت دارند. آماده برخورد با مشکلات زندگی هستند. در مورد خود و دیگران احساس خوبی دارند. در محیط کار و روابطشان مسئولیت پذیر می باشند. زیرا وقتی از سلامت روانی برخوردار باشیم انتظار بهترین چیزها را در زندگی داریم و آماده برخورد با هر حادثه ای هستیم.

برای توضیحات بیشتر و مشاهده فهرست مطالب و خرید رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

بخشی از مطالب:
1-6. تاریخچه روانپزشکی در جهان
پیش از تاریخ : در دوران پیش از تاریخ برای درمان
بیماری‌ها روانی، جمجمه را سوراخ می‌کردند.
اولین تمدن‌ها در مصر و خاورمیانه: علت بیماری‌های
روانی را نیروهای جادوئی می‌دانستند و درمانگران اصلی
جادوگران بودند که از مناسک مذهبی و جادوئی جهت
کنترل این نیروها استفاده می‌کردند.
یونان و روم باستان: توصیف مشکلات روانی با فلسفه درآمیخته بود. بقراط اخلاط اربعه را مطرح کرد و افلاطون و ارسطو نیز نگاه فلسفی به این موضوع داشتند. جالینوس بزرگترین پزشک رومی به وجود اخلاط به شکل طبیعی وغیرطبیعی و چهارحالت گرم، سرد، خشک ومرطوب وهمچنین روح‌های طبیعی وحیوانی اعتقاد داشت. نه در یونان و نه در روم مسئولیت اجتماعی در مقابل بیماران روانی وجود نداشت و به جز موارد معدود بیماران یا در خانه محبوس و یا به زنجیر کشیده می‌شدند.
سده‌های میانه: دراروپای غربی مسیحی علت اصلی بیماری را علل فراطبیعی می‌دانستند و اخترشناسی راهنمای اصلی علمی برای هدایت درمانگران بود. در دوره اسلامی جامعه درمقابل حفاظت مشفقانه ازافراد مجنون مسئول بود و بیمارستان هائی در بغداد (۷۵۰میلادی) و قاهره (۸۷۳ میلادی) تاسیس گردید که دارای بخش‌های روانپزشکی بودند. همچنین چند آسایشگاه ویژه بیماران روانی در دمشق (۸۰۰میلادی) و بعضی از شهرهای دیگر ازجمله شهرهای اسپانیایی تحت فرمان مسلمین برقرار گردید. نظریه مسیحی درمورد جنون بین طرد کردن و تحمل کردن متغیر بود و تنها درقرن سیزدهم بود که بیمارستان هائی با بخش‌های روانی در فرانسه، آلمان وسوئیس ایجاد گردید. نخستین آسایشگاه در اروپای مسیحی در شهر بالنسیای اسپانیا در سال ۱۴۰۹ تحت تاثیر فرهنگ اسلامی بنا گذاشته شد.
یکی از معروف‌ترین دانشمندان اسلامی ابوعلی سینا در کتاب قانون خود توضیح داد که بعضی از بیماری‌های جسمی ناشی از اختلات هیجانی می‌باشد. کتاب وی به طور گسترده‌ای توسط درمانگران مسیحی و مسلمان مورد استفاده قرار گرفت. رنسانس : پاراسلسوس معروفترین طبیب زمان خود بود. این پزشک آلمانی الاصل متولد سوئیس نظرات مبهمی درمورد بیماریهای روانی داشت ولی مهمترین نکته درمورد وی توضیح بعضی داروهای ویژه برای بیماریهای روانی وهمچنین مطرح کردن روان‌درمانی برای بعضی بیماران روانی بود. ویر طبیب آلمانی-هلندی که درسال ۱۵۶۳ کتابی به نام Description of Demons را منتشر کرد و در این کتاب جادوگرانی را که نسبت به اعمال خود مسئول نبوده و خود از نظر روانی بی ثبات بودند را مورد خطاب قرار داده ومطرح نمود که این افراد خود نیاز به طبیب دارند. برای سالها این فرد نادیده گرفته شد ولی در سالهای اخیر با ایجاد تئوریهای سایکودینامیک و روان‌درمانی نقش ویر به عنوان پیشتاز این تفکرات مشخص تر گردید. پلاتر دوکتاب بزرگ منتشر کرد و همه بیماری‌های شناخته شده تا آن زمان را تقسیم بندی نمود.
قرن هفدهم: سیدنهام بسیاری ازعلائم هیستری را شرح داد و فکر می‌کرد آن ناشی از ارواح حیوانی غیرطبیعی می‌باشد. Paloo Zacchia اهل ایتالیا که تاکید بر ارزیابی
وضعیت روانی توسط درمانگران ونه وکلا وقضات داشت.این دیدگاه
شروع روانپزشکی قانونی بود. بارتو درسال ۱۶۲۱ کتاب آناتومی
مالیخولیا را نوشت.
قرن هجدهم: دستاوردها وروشنگریها دراین قرن بود که
تئوریهای جدید بیماریهای روانی را جایگزین تفکرات قدیم
بقراط و دیگرانی که فکرمی کردند بیماری روانی ناشی از ارواح است نمود. جالینوس برای اولین بار اصطلاح بیماری اعصاب یا Neurosis و Neurotic را شرح داد. جالینوس بیان کرد که مغز شامل ارگان‌های جدا از هم می‌باشد که هرکدام فضای خاصی را اشغال کرده وشخصیت را شکل می‌دهند. دراوائل این قرن مجانین را به عنوان بیماریهای غیرقابل علاج زندانی وزنجیرکرده وکتک می‌زدند ولی کم کم کارهائی که بقیه پزشکان کردند زمینه ساز یک اتفاق مهم گردید. پینل درسال ۱۷۹۷ زنجیرهائی را که به پاهای بیماران بیمارستانی درپاریس بسته شده بود را باز نمود. وی طبقه بندی جدیدی ازبیماران روانی را ارائه وبیان نمودعلت بیماریهای روانی ناشی از توارث و تاثیر محیط می‌باشد وهمچنین با ارائه متد درمان اخلاقی توانست بعضی از علائم جنون را کاهش دهد.
قرن نوزدهم: کارهای پینل با افرادی چون اسکیرول، فالره و بیلاژه ادامه پیدا کرد. در انگلستان توک و در آمریکا بنجامین راش روانپزشکی جدید را بنیان نهادند. بنجامین راش پدر روانپزشکی آمریکا نام گرفته‌است.
اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم: کرپلین – علائم توهم وهذیان را توضیح داد. بلولر ابداع کننده اصطلاح اسکیزوفرنی بود. ساکل ونیزی درسال ۱۹۳۵ شوک با انسولین را ابداع نمود. بینی و کراتی درسال ۱۹۳۸ الکتروشوک را معرفی کردند. زیگموند فروید ابداع کننده روان‌کاوی که ناخودآگاه وخودآگاه را مطرح کرد ومعتقد بود بسیاری از مشکلات بعدی، ناشی از تعارضات زمان کودکی است. – تئوریهای روانکاوانه با دانشمندانی چون آدلر، یونگ، کارن هورنای و دیگران ادامه پیدا کرد. بویژه بعد ازجنگ جهانی دوم درمان هائی غیراز درمان‌های روانکاوی آنالیتیک مطرح گردید که در درمان بیماریهای مختلف روانپزشکی تاثیر به سزائی داشت. روان درمانی‌های جدید به ویژه رواندرمانی‌های کوتاه مدت مطرح شد ودرادامه رفتاردرمانی و شناخت درمانی وارد کارزار گردید. و همزمان با این وقایع کشف داروهای مختلف که خود انقلاب دیگری دردرمان بیماران بودبه وقوع پیوست. – معرفی لتیوم درسال ۱۹۴۹که البته درسال ۱۹۷۰ مورد تائید FDA قرارگرفت. – کشف داروی کلرپرومازین درسال ۱۹۵۲ – داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای نظیر ایمیپرامین و همچنین مهارکننده‌های MAO درسال ۱۹۵۷ – معرفی کلردیازوپوکساید ودیازپام درسالهای ۱۹۶۰ الی ۱۹۶۳ – معرفی فلوکستین(پروزاک) درسال ۱۹۸۷
1-7. تاریخچه روانپزشکی در ایران
در ایران تاریخ روانپزشکی قدمتی همچون طب دارد. در قرون وسطی که بیماران روانی را در غرب به بهانهٔ جادوگری یا جنزدگی تنبیه یا شکنجه یا غل و زنجیر میکردند در ممالک اسلامی بخصوص ایران رفتاری انسانی با انان در پیش میگرفتند و با گیاهان داروئی، عطریات، موسیقی و روشهای مشابه مشاوره آنان را درمان کرده یا در آسایشگاههای خاصی نگهداری میکردند. رازی وابن سینا در کتابهایشان به اختلالهای روانی همچون مالیخولیا، شیدائی (مانیا) و سرسام )دلیریوم) اشاراتی داشته اند. آنان برای بیماران خود روان درمانی کرده و اثر هیجان را بر دستگاه قلبی – عروقی شرح دادهاند. روان پزشکی نوین ایران با تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ آغاز شد. در سال ۱۳۱۶ دپارتمان در دانشکده طب شروع به آموزش دانشجویان کرد. نخستین استادان روانپزشکی عمدتا در فرانسه آموزش دیده بودند و در این بین نام دو استاد گرانقدر دکتر عبدالحسین میرسپاسی و دکتر حسین رضاعی که در واقع پیشگامان علم روان پزشکی نوین در ایران بودند میدرخشد. پیش از تاسیس بیمارستان روزبه در سال ۱۳۲۵، بیماران روانی در تیمارستانهایی نگهداری میشدند که وضع مناسبی نداشتند. اما روانپزشکی نوین ایران با تاسیس بیمارستان روزبه وارد مرحله نوینی شد.
از سالها قبل تا سال ۱۲۹۷ در بیمارستان دولتی (محلی کنونی مرکز پزشکی سینا( چند زیرزمین با درهای آهنی به بیماران روانی اختصاص داشت. در این سال در اثر حادثهای این قسمت از بیمارستان دولتی جدا شد. و به شهربانی واگذار گردید. شهربانی نیز بیماران را به ساختمانی در باغ اکبر آباد انتقال داد و به این ترتیب بیمارستان تهران که مبدا تاریخچه روانپزشکی نوین ایران است به وجود آمد. در ساختمان ۲ طبقه نامبرده چندین اتاق ۲×۱ متر که فقط سوراخهای کوچکی برای روشنایی و نیازهای ضروری در آنها تعبیه شده بود وجود داشت که ۲۶ بیمار مرد و ۱۶ بیمار زن در آنجا نگهداری شده و توسط ۳ نفر پاسبان مراقبت میشدند. در سال ۱۲۹۹ تیمارستان به شهرداری واگذار شد و بودجهای برای پرستار، لباس نظافت و غیره در نظر گرفته و غل و زنجیر به قفلهای آهنی تبدیل شد. سردخانه در باغ شمالی ضمیمه تیمارستان شد. و تعداد بیماران به یک صد و پنجاه نفر رسید. از بدو تاسیس تیمارستان تا سال ۱۳۱۹ دکتر لقمان السلطان مسئول بنگاه تیمارستان بود. سال ۱۳۱۶ دکتر رضاعی و سال ۱۳۱۷ دکتر میرسپاسی پس از گرفتن تخصص روانپزشکی به ایران مراجعت و در سمت پزشک بیمارستان دولتی شروع به کار کردند و با سعی و کوشش آنها بین سالهای ۱۳۱۷ تا ۱۳۱۹ اوضاع بیماران بهتر شد. و کم کم بیمارستان وسعت یافت. تا سال ۱۳۳۸ تیمارستان تهران شامل دو قسمت بود که یکی از آنها واقع در خیابان سینا به نگهداری بیماران حاد و خطرناک و دومی بخش مرکزی در خیابان سی متری به خدمات درمانی برای بیماران آرام تر میپرداختند. هر دو قسمت در سال ۱۳۳۸ به محل فعلی آن در امین آباد انتقال یافت. در پایان این سال تعداد بیماران روانی به هزار و پانصد و پنجاه نفر افزایش یافت. از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ این تیمارستان به پاس خدمات محمد زکریای رازی به نام وی نامیده شد و در سال ۱۳۴۷ به وزارت بهداری واگذار گردید. در سال ۱۳۱۹ رییس فرانسوی دانشکده پزشکی ابرلین آموزش روانپزشکی را در تیمارستان تهران بنیان گذاشت. سال ۱۳۳۴ جمعیت حمایت از دیوانگان (که در سال ۱۳۳۵ به جمعیت بهداشت روانی تغییر نام یافت) بنای بیمارستان صد تخت خوابی را در باغ بیمارستان روزبه شروع کرده و آن را نیمه تمام به دانشکده پزشکی اهدا نمود. در مهر ماه ۱۳۳۸ آموزشگاه پرستاری و بهیاری روانی با همکاری وزارت بهداری و دانشکده پزشکی تاسیس شد و امور پرستاری بیمارستان را زیر نظر گرفت. در سالهای ۱۳۰۰، ۱۳۰۲ و ۱۳۰۸ نیز به ترتیب بیمارستانهای روانی مشهد، همدان و اصفهان و در سالهای ۱۳۱۲ و ۱۳۲۷ بیمارستانهای روانپزشکی تبریز و شیراز تاسیس شدند. بیمارستان خصوصی شامل بیمارستان روانپزشکی میمنت توسط دکتر عبدالحسین میرسپاسی(۱۳۱۷) بیمارستان روانپزشکی چهرازی توسط دکتر سید ابراهیم چهرازی(۱۳۱۸)آسایشگاه دکتر رضاعی توسط دکتر حسین رضاعی(۱۳۱۹) بیمارستان روانپزشکی آزادی توسط دکتر حسین فوده(۱۳۶۴) بیمارستان اعصاب مهرگان(۱۳۶۶) و بیمارستان روانپزشکی ایرانیان(۱۳۸۰) نیز به تدریج وارد فعالیتهای درمانی شدند. در حال حاضر به غیر از بیمارستان چهرازی بقیه مراکز در حال فعالیت هستند و همچنین بسیاری بیمارستانهای دولتی و خصوصی بخش روانپزشکی را به فعالیت خود افزوده اند.

1-8. تاریخچه بیمارستان
اولین بیمارستان طهران (تهران)
بازهم ناصرالدین شاه، باز هم آوردن یکی دیگر ازمظاهر تمدن. او در یکی از سفرهایش به کشورهای غربی، بیمارستان های غربیان را دیده بود. ناصرالدین شاه پس از بازگشت به تهران تصمیم گرفت تا بیمارستانی در تهران دایر کند. او ناظم الاطباء، پزشک مخصوص خود را مامور تاسیس اولین بیمارستان تهران کرد.
ناظم الاطباء در سال ۱۲۹۰ هجری قمری، اولین بیمارستان تهران و ایران را در میدان حسن آباد و در محله‌ای به نام هشت گنبد، تاسیس نمود.
این بیمارستان تا سال‌ها به نام “مریضخانه دولتی” نامیده می‌شد. پس از آنکه این بیمارستان شروع به فعالیت کرد، ناظم الاطباء به ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد تا در این بیمارستان، پزشکان تربیت شده ایرانی به معالجه بیماران بپردازند. پس از آن و با موافقت ناصرالدین شاه، تدریس رشته طب در مدرسه دارالفنون پذیرفته شد و هر ساله تعدادی دانشجو، به منظور فراگیری دانش پزشکی وارد این مدرسه می‌شدند و بر اساس تعالیم ناظم الاطباء به فراگیری این دانش می‌پرداختند. این عده، همزمان در مریضخانه دولتی و تحت نظر پزشکان غربی به کارآموزی پرداخته و توانستند اولین نسل از پزشکان تربیت شده دارالفنون شوند.
پس از این بیمارستان، چند بیمارستان دیگر نیز در تهران دایر شد، می توان از بیمارستان نظامی طهران نام برد که موسس آن شاهزاده علیقلی میرزا بود.
“مریضخانه دولتی” پس از چندی و در سال ۱۳۱۹ به پاس زحمات پدر طب ایران به بیمارستان سینا تغییر نام داد. این بیمارستان سال‌های متمادی، محلی برای معالجه و درمان امراض بیماران بود.
1-9. تاریخچه تیمارستان
تيمارستان در ايران سابقه چندان طولاني ندارد و احتمالا از دوران سلطنت ناصرالدين شاه محلي را به نام دارالمجانين در نظر گرفتند و بيماران رواني را با وسايل ابتدايي و ناقص و تقريبا به صورت فراموش شده در آنجا ماوا دادند. با بيماران اعصاب و روان در ايران بسيار بد رفتار مي‌شد و اغلب در رويارويي با آنان به کتک و شلاق و تازيانه متوسل مي‌شدند. تازه حدود 80 سال قبل بود که به تدريج تيمارستان‌هاي جديد در ايران به وجود آمدند و درمان بيماران رواني سروسامان گرفت.
داستان‌هاي زيادي از بازديد ناصرالدين شاه از دارالمجانين و متلک پراني‌هاي مردم به او بر سر زبان‌هاست يا درکتاب‌ها آورده شده است.
يکي از دولتمردان قاجاري آصف‌الدوله نام داشت که روزي که در حضور شاه صحبت مي‌کرد و درباره نحوه سرکوب عشاير متجاوز ترکستان روس سخن مي‌راند پيشنهاد کرد آنها را با شليک خمپاره توپ منکوب کنند و ناگهان از جا برخاسته با دهان صداي شليک توپ را درآورد و مرتبا مي‌گفت در رر – ورورور گرمب، گرمب، گرمب در ودردرودر، و شاه متوجه شد او ديوانه شده است از اين رو دستور داد مرخص شود و مدتي استراحت کند.
درباره حسينعلي خان صدرالسلطنه نوري معروف به حاجي واشنگتن که تا اوايل زمان سلطنت رضا شاه هم زنده بود شايعاتي وجود داشت که حکايت از ديوانگي شديد او مي‌کرد و مرحوم علي حاتمي در فيلم «حاج واشنگتن» که چند ماه پيش از تلويزيون پخش شد تا حدودي جنون او را نشان داده است. حاج واشنگتن روز عيد قربان گوسفندي در هتل بزرگي در شهر واشنگتن که موقتا در آنجا اقامت داشت در وان حمام سر بريد که خون آن گوسفند از شيرواني سرازير شد و به خيابان ريخت و باعث وحشت و اجتماع مردم شد و کار به مداخله پليس و بازداشت موقت جناب ايلچي رسيد، در ايران نيز او در صحبت پرت و پلا مي‌گفت و از اين رو چندان به او وقعي نمي‌نهادند.   

فصل دوم:

تعاریف و مفاهیم پایه

 تعاریف و مفاهیم پایه

2-1. شاخص های بیماری روانی
گرچه هر بیماری روانی نشانه های خاص خود را دارد، اما علائمی وجود دارد که براساس آن ها می توان متوجه «وجود اشکال» شد.
این علائم عبارت هستند از:
– کناره گیری از دیگران
– تغییر سریع در وزن
– پرخاشگری
– هذیان ها (باورهای غلط)
– اشکال در تمرکز
– غمگینی و دلتنگی
– فقدان علاقه (لذت نبردن)
– رفتار بزرگ منشانه
– تحریک پذیری
– نگرانی و بی قراری
– رفتار نامناسب
دانشجویانی که تحت درمان روان پزشکی هستند، ممکن است مقادیر زیادی از داروهای روان گردان را مصرف نمایند.
همه داروها اثرات جانبی دارند. عوارض داروهای روانپزشکی به صورت کاهش تمرکز، خواب آلودگی ، تیرگی دید، سفتی عضلانی، لرزش و خشکی دهان می باشد.
در اغلب موارد نشانه های قابل مشاهده ناتوانی روانی نتیجه درمان است، نه خود بیماری.
2-2. بیماری روانی چیست؟
بیماری روانی، اصطلاحی گسترده برای توصیف تعداد زیادی از بیماری های روان پزشکی است که توانایی تفکر، احساس و رفتار شخص جهت عملکرد مناسب در تکالیف روزمره زندگی را مختل می نمایند.
بسیاری از بیماری های روانی در اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی، یعنی مقارن با زمان ورود به دانشگاه شروع می گردند.
بعضی از مردم فقط یک دوره واحد از بیماری روانی را تجربه می کنند، در حالی که در عده ای دیگر ممکن است نشانه های روانی، حالت دوره ای داشته باشند که امروز اغلب آن ها درمان پذیر هستند.
تخمین زده می شود 20 درصد مردم در دوره ای از زندگی خود، بیماری روانی را تجربه کنند. افراد دارای بیماری روانی می توانند زندگی با کیفیتی داشته باشند.
2-3. چه چیز بیماری روانی نیست؟
دوره هایی در زندگی وجود دارد که در آن، هر شخصی
ممکن است احساس های غیرقابل کنترل مثل: ترس، فشار،
افسردگی، اضطراب و یا عدم کنترل روانی را داشته باشد.
این دوره ها به شدت پریشان کننده هستند، اما معادل بیماری روانی محسوب نمی شوند.
در بعضی موارد گفته می شود که بیماری روانی همان ناتوانی هوشی است، این اصلا درست نیست! گرچه ممکن است بیماری روانی و ناتوانی هوشی همزمان وجود داشته باشند، اما هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد.
2-4. ناتوانی روانی چیست؟
اصطلاح های ناتوانی روانی و بیماری روانی، گاهی به جای همدیگر به کار می روند. به طور دقیق، اصطلاح های بیمار روانی به وجود یک اختلال واقعی اشاره می کند، در حالی که اصطلاح ناتوانی روانی به تجارب مختل ناشی از بیماری روانی اشاره دارد. هر کسی که بیماری روانی دارد، لزوما ناتوانی روانی ندارد. بسیاری از مردم بعد از بهبود از یک دوره بیماری، برای مدت زمانی طولانی از سلامت کامل در زندگی خود لذت می برند. ناتوانی روانی به ندرت دائمی است و سطوح ناتوانی هم اغلب در حال نوسان است (بهبودپذیر است(.
2-5. بهداشت (سلامت) روانی به چه معناست؟
سلامت روانی، چیزی بیش از فقدان بیماری روانی است. اغلب مردم از اهمیت حفظ سلامت جسمانی خود آگاهند و برای کسب اطمینان از سلامتی خود، از روش هایی همچون ورزش منظم، تغذیه مناسب و آزمایش های پزشکی استفاده می کنند. اما تعداد کمی از مردم به اهمیت حفظ سلامت روانی خود واقف هستند.
همه در زندگی فشار روانی را تجربه می کنند که البته میزان معینی از آن برای ایجاد انگیزش مفید است، اما سطوح فشار روانی باید به دقت مورد بازبینی واقع شود. فشار روانی می تواند مشکلات جسمانی (از قبیل فشار خون بالا، سردرد، گردن درد ، خستگی) تولید کند و ممکن است سرآغازی برای ناتوانی روانی در بعضی از مردم باشد.
2-6. معیارهای سلامت روانی
معیارهایی برای کسب اطمینان از سلامت روانی وجود دارند، بعضی از این معیارها عبارت اند از:
– تغذیه مناسب
– ورزش منظم
– کار و فعالیت در حد توان
– معاشرات با دیگران
– دانستن روش هایی برای ابراز وجود و عملی کردن آن ها
– خواب کافی
– خنده منظم
– توان مقابله با مشکلات
– دانستن و به کارگیری روش های آرامش بخش در زندگی
– اهمیت دادن به زمان تفریح
حفظ بهداشت روانی جهت داشتن یک زندگی سالم، مسئولیت شخصی هر کسی است!
2-7. انواع بيمارستان ها
بيمارستان ها بنا بر ضرورت و نيازهای اجتماعی بنياد نهده شده و به نسبت تغييرات نيازهای پزشکی مردم هر منطقه رشد ، گسترش و يا تغيير مي يابند . بنابراين بيمارستان ها بر حسب وظيفه خود در درمان بيماری ها با يکديگر تفاوت دارند .
بطور کلی بر حسب وظيفه بيمارستان ، دو نوع بيمارستان را مي توان از هم تميز داد :
1- بيمارستان عمومی
2- بيمارستان تخصصی
1- بيمارستان عمومی : اين قبيل بيمارستان ها ، چنان که از نامشان پيداست با اکثر بيماری ها و انواع مختلف امراض سر و کار دارند و برای مقابله با امراض مختلف دارای وسائل و بخش های تخصصی گوناگون مي باشند . اين بيمارستان ها عمدتاً دارای چهار بخش هستند و در پاره ای موارد ممکن است بخش های ديگری را نيز دارا باشند.
چهار بخش اصلی عبارتند از :
الف – پزشکی عمومی ( داخلی ) : اين بخش شامل بيماری های قلبی ، اختلالات دستگاه گوارش و تنفس ، بيماری های خونی و بطور کلی اختلالاتی که در متابوليسم خون به وجود مي آيد مي گردد.
ب – جراحی عمومی : اين بخش شامل کليه کارهايي است که به منظور درمان بيماری ها به کمک جراحی های مختلف اجزای بدن انجام مي گيرند . در بخش جراحی بيمارستان های عمومی ممکن است بخش جراحی استخوان و شکسته بندی و نيز برخی از جراحی های تخصصی تر نظير جراحی مغز و اعصاب و پيوند اعضاء وجود داشته باشد .
شکسته بندی و نيز برخی از جراحی های تخصصی تر نظير جراحی مغزو اعصاب و پيوند .
ج – بخش زنان و زايمان : اين بخش مربوط به درمان اختلالاتی است که در دستگاه تناسلی بانوان بوجود مي آيد و نيز مسائل زايمان و تولد نوزادان را در بر مي گيرد .
د – بخش کودکان: اين بخش مربوط به درمان امراض کودکان مي گردد . همچنين در بيمارستان های عمومی برخی از تخصص ها نظير : پوست شناسی، جراحی گوش و حلق و بينی ، جراحی چشم و نيز روانپزشکی ممکن است وجود داشته باشد .
در بيمارستان از تخصص هايي نظير بافت شناسی ، راديولوژی ، راديوتراپی و …. نيز برای تشخيص و درمان بيماری ها استفاده مي شود و در انگلستان بيمارستان هايي که در سالهای اخير به وجود آمده اند بيشتر از نوع بيمارستان های عمومی بوده و اقدامات انجام شده کمتر در جهت ايجاد بيمارستان های تخصصی برای گروهی خاص از بيماران بوده است.
2- بيمارستان تخصصی : اين بيمارستان ها با نوع خاصی از بيمار و امراض سرو کار دارند و نوع تخصص آنها بستگی به بيماری های خاصی دارد که در يک دوره زمانی معين در يک کشور وجود دارد. انواع مختلف بيمارستان های تخصصی به شرح زير است :
– بيمارستان های امراض عفونی (3 ) : اين بيمارستانها ، همانطوری که از نامشان پيداست با بيماری های عفونی نظير سل ، هپاتيت عفونی ، ديفتری ، بروسلوز ، کزاز ، تيفوئيد و … سروکار دارند. در کشورهای کم رشد و در حال توسعه جهان که بيماری های عفونی در آنها رايج است ، بهتر است که با ايجاد چنين بيمارستان های تخصصی اين قبيل بيماران را از سايرين جدا نمود.
– بيمارستان های کودکان : اين بيمارستان ها برای مقابله با بيماری های خاص کودک ايجاد می گردد و درمان های تخصصی اطفال در اين بيمارستان ها انجام می شود . عملاً اين بيمارستان ها علاوه بر بيماری های کودکان با اغلب امراضی که در بيمارستان های عمومی متداول است سروکار دارند .
– بيمارستان های زنان : اين بيمارستان ها به منظور کار هايي نظير زايمان ، سقط جنين ، بيرون آوردن رحم و انواع درمانها و اعمال جراحی ويژه دستگاه تناسلی بانوان مي باشد .
– بيمارستان های مخصوص سالمندان : بيمارستان سالمندان در اغلب موارد برای دو منظور بوجود مي آيد . در وهله نخست اين بيمارستان ها برای درمان بيماری های مخصوص افراد پير است و در وهله دوم به عنوان خانه سالمندان بکار مي رود . علت اين امر آن است که دراغلب مواردبيمارسالمند آنقدر ضعيف و نحيف است که حتی پس از بهبودی از بيماری صلاح نيست که به منزل فرستاده شود، چون حتی اگر افراد خانواده قادر و يا مايل به مراقبت از بيمار باشند انجام آن در خانه به آسانی ميسر نيست و باعث بروز مشکلات مي گردد .
– بيمارستان های روانی : اين بيمارستان ها برای درمان امراض روانی ، بخصوص بيمارانی که به تشخيص پزشکان زندگی آنان در خارج از آسايشگاه های روانی به آسانی ميسر نيست به وجود آمده اند . با اين وجود ، روند کنونی در انگلستان و ساير کشورها اين است که از ايجاد اين قبيل بيمارستان ها دوری جويند زيرا تشخيص داده شده است که تمرکز فعاليتها برای درمان ناهنجاريهای افراد در يک مکان خاص احتمالاً بهترين طريق معالجه نيست حتی ممکن است ناراحتيهای روانی را تشديد کند .
ايجاد بيمارستان های تخصصی در هر کشور تابع عوامل و شرايط متعددی از جمله بيماری های شايع، رشد دانش و تکنولوژی پزشکی ، تعداد و نحوه فعاليت بيمارستان های عمومی ، امکان توسعه بيمارستان ها و بالاخره ضرورت تأسيس آنها است و ممکن است بنابر وضعيت هر منطقه بيمارستانهای تخصصی ديگری علاوه بر آن چه که نوشته شد ، مانند بيمارستان های تخصصی قلب ، سوانح و سوختگی ، ارتوپدی ، توانبخشی ، چشم پزشکی ، کودکان و سرطان و … تأسيس گردند.
ذکر اين نکته لازم است که حتی در کليه بيمارستان های تخصصی نيز بخشهای تخصصی برای درمان بيماری های خاص وجود دارد. به عنوان مثال در بيمارستان های مخصوص امراض عفونی بخشهای مختلف برای درمان بيماری در بخشهای مخصوص ، مراقبت و درمان مي شوند .
در بعضی از کشورها بيمارستان هايي برای درمان بيماران خاص با سوابق و موقعيت اجتماعی معين به وجود آمده است . به عنوان مثال در آمريکا بيمارستان هايي برای درمان زخميان و مجروحين جنگ ايجاد شده است و البته دليل آن فقط به خاطر صدمات و جراحات ناشی از جنگ نيست . بلکه دليل اصلی اين است که اين بيمارستان ها توسط دولت آمريکا اداره و تأمين مالی مي شود .
بيمارستان های آموزشی
بيمارستان های آموزشی شامل بيمارستان های عمومی و تخصصی شده و به ترتيب پزشک و پرستار و … مي پردازند . بسياری از مواد آموزشی در بيمارستان های عمومی تدريس و آموخته مي شود و بيمارستان های تخصصی برای آموزش سطوح بالاتر و تربيت متخصص مفيدتر و مؤثرترند .
فعاليت بيمارستان ها و تخصص داخلی آنها بستگی نزديک به اندازه بيمارستان دارد. مثلاً در انگلستان اندازه بيمارستان های عمومی از 1000 تخت خوابی تا 50 تخت خوابی متغير است و در ايالات متحده آمريکا اندازه بيمارستان های بسيار بزرگ به ظرفيت بيش از 3000 تخت خواب هم مي رسد و طبيعي است که خصوصيت و عملکرد بيمارستان های بسيار بزرگ با بيماری های متوسط و کوچک کاملاً متفاوت است .
بيمارستان های صحرايي
بيمارستان های صحرايي بنا بر ضرورت و درواقع بروز حوادثی چون جنگ ، بمباران ، سيل و … به منظور درمان سريع مصدومين و مجروحين در مناطق حادثه ديده به فوريت ايجاد مي گردد. بيمارستان های صحرايي مجهز به اتاق عمل و ساير تجهيزات و وسايل جراحی و بيهوشی و راديولوژی مي باشند . ظرفيت اين بيمارستان ها تا حدود 100 تختخواب را شامل مي شود . نقش اين گونه بيمارستان ها در نجات جان انسانهای حادثه ديده در موقع بروز حوادث وسيع پر اهميت بوده و امکان درمان هرچه سريعتر بيماران را ( بخصوص در مواقعی که بيمارستان های ثابت ويران شده و يا از منطقه بسيار دور هستند ) فراهم مي آورند .
سرانجام آن که بيمارستان به مانند هر نهاد ديگری در چند دهه اخير دستخوش تحولات بنيادين گشته و همراه با پيشرفتهای شگرف علمی و توسعه و رواج طب پيشگيری نقش مهمی ( به عنوان يک ضرورت اجتماعی ) در زندگی مردم ايفا مي نمايد و امروز خدمات بيمارستانی پس از خدمات بهداشتی در سيستم مراقبتهای بهداشتی درمانی کشورها ارزش و اهميت واقعی را بدست آورده است.
2-8. تعریف بیمارستان روانپزشکی
روان‌شناسی بالینی شاخه‌ای از علم روانشناسي است که به بحث در زمینه اختلالات روانی و تشخیص آنها و درمان می‌پردازد.ازعمرروان‌شناسی به شکل علمی و منظم فقط حدود یک قرن می‌گذرد.
ولی رشد آن در چند سال اخیر اعجاب آور بوده است. این رشته هم مانند علوم دیگر فرمان با ازدیاد روزافزون دانش رشته‌های تخصصی بوجود آمد و امروزه در امریکا حدود 30 – 20 بخش دارد و هر بخش علاقه و مهارت خاصی را عرضه می‌کند.
ولی در 20 سال اخیر هیچ یک از رشته‌های روان شناسی به اندازه روان‌شناسی بالینی پیشرفت نکرده است و تعداد افرادی که در این بخش تحقیق می‌کنند از رشته‌های دیگر روان‌شناسی به مراتب بیشترند.
2-9. افسردگی
در درجه اول بین افسردگی و احساس غمگینی موقت باید تفاوت قائل شد.
اصولاً در علم روانپزشکی زمانی به یک احساس، بیماری اطلاق می شود که یکی از علائم مهم زیر را به وجود آورد:
1- افت عملکرد شخص ( افت کاری یا تحصیلی)
2- اختلال در روابط بین فردی یا روابط اجتماعی شخص
به زبان ساده می توان گفت در حالت های زیر فرد دچار افسردگی شده است:
– فردی که تا کنون سیر منطقی و طبیعی در پیشرفت زندگی و کارهای خود داشته و به راحتی کارهای روزمره خود را انجام می داده است، ولی حالا دیگر دل به کار نمی دهد و تا مجبور نباشد عملی را شروع نمی کند و برای او عموماً شروع یک کار بر خلاف گذشته، یک اقدام طاقت فرسا محسوب می شود.
– یا اینکه فردی قبلاً در روابط با دیگران دارای شوق و علاقه بوده است و حتی زبان زد و نقل هر مجلس محسوب می شده، ولی حالا نسبت به دیگران سرد و بی تفاوت شده است و کناره گیری می کند.
– یا کسی که قبلا در برابر خیلی از کارها صبوری به خرج می داده و واکنش های او در برابر اتفاقات یک روند معمولی و متعادل بوده، ولی حالا حساس شده و به سرعت واکنش های تند و پرخاشگرانه از خود نشان می دهد و بلافاصله از این رفتار خود پشیمان می شود.
البته ذکر این مطلب هم مهم است که علائم افسردگی باید حداقل بیش از چند هفته طول بکشد و با مشاهده ی این علائم به مدت یکی دو روز نمی توان گفت فرد دچار افسردگی شده است.
لذا اگر فردی مثلاً بر اثر یک اتفاق، یکی دو روز احساس غمگینی کند و یا در ایامی خاص، احساس دل گرفتگی داشته باشد و بعد خوب شود، افسردگی محسوب نمی گردد.
آنچه مهم است، استمرار این احساس در طی چند هفته، همراه با یکی از حالت هایی است که در بالا ذکر شد.

و…………….

فهرست مطالب:
عنوان صفحه

چکیده 1
فصل اول: مقدمه
1-1. اهداف و روش تحقیق 3
1-2. شناخت موضوع طراحی 3
1-3. ضرورت انتخاب موضوع 4
1-4. هدف از انتخاب موضوع 4
1-5. تاریخچه روانپزشکی 5
1-6. تاریخچه روانپزشکی در جهان 5
1-7. تاریخچه روانپزشکی در ایران 7
1-8. تاریخچه بیمارستان 9
1-9. تاریخچه تیمارستان 9
1-10. وجه تسمیه بیمارستان 12
1-11. بیمارستان های ایران 13
1-12. نخستین بیمارستان های دنیای اسلام 13
فصل دوم :تعاریف و مفاهیم پایه
2-1. شاخص های بیماری روانی 16
2-2. بیماری روانی چیست؟ 16
2-3. چه چیز بیمار روانی نیست؟ 17
2-4. ناتوانی روانی چیست؟ 17
2-5. بهداشت(سلامت)روانی به چه معناست؟ 17
2-6. معیارهای سلامت روانی 18
2-7. انواع بیمارستان ها 18
2-8. تعریف بیمارستان روانپزشکی 21
2-9. افسردگی 21
2-10. به چه کسی افسرده می گویند 22
2-11. علائم افسردگی 22
2-12. علائم روانی افسردگی 22
2-13. علائم جسمی افسردگی 23
2-14. علائم اجتماعی افسردگی 23
2-15. عوامل موثر در ایجاد افسردگی 24
2-16. تعریف بهداشت روان 28
2-17. بیماران شدید روانی 28
2-18. بیماران خفیف روانی 28
2-19. بیماران صرعی 29
2-20. بیماران عقب مانده ذهنی 29
2-21. اختلالات رفتاری کودکان 29
2-22. درمان افسردگی 30
2-23. روان درمانی 30
2-24. درمان دارویی 30
2-25. هنردرمانی 31
2-26. هنر درمانی گروهی 32
2-27. شعر درمانی 33
2-28. درمان با الکتروشوک 33
2-29. دین درمانی 33
فصل سوم : مطالعات زمینه
3-1. موقعیت استان در کشور 36
3- 1-1. موقعیت جغرافیایی شهرستان 36
3-2. ويژگيهاي طبيعي 37
3- 2-1. توپوگرافی 37
3- 2-2. زمین شناسی 37
3- 2-3. آب وهوا 38
3- 2-4. باد 38
3- 2-5. منابع آب 39
3- 2-6. خاک ها 39
3- 2-7. پوشش گیاهی 40
3- 2-8. لرزه خیزی بجنورد 40
3-3. ویژگی های انسانی 41
3- 3-1. تعداد جمعیت 41
3- 3-2. تحولات جمعیت 41
3-4. ویژگی های اقتصادی 41
3- 4-1. کشاورزی 41
3- 4-2. دامداری 42
3- 4-3. صنعت 42
3- 4-4. معدن 42
3- 4-5. خدمات 42
3-5. شناخت جغرافیایی استان خراسان شمالی 43
3- 5-1. جغرافیای منطقه 43
3-6. موقعیت جغرافیایی شهرستان بجنورد 44
3- 6-1. آب وهوا 44
3- 6-2. توسعه و شهرگرایی در بجنورد 44
3- 6-3. بافت شهربجنورد 44
3- 6-4. توسعه فیزیکی شهر بجنورد 48
3-7. شناخت تاریخی- اجتماعی 49
3- 7-1. نقش عوامل تاریخی در منطقه 49
3- 7-2. تمدن و استقرار شهر ها در ناحیه بجنورد 50
3- 7-3. ویژگی های اجتماعی بجنورد 51
3-8. اقلیم 52
3- 8-1. توده های هوایی موثر بر اقلیم منطقه 52
3- 8-2. دما 52
3- 8-3. بارش 53
3- 8-4. رطوبت نسبی 54
3- 8-5. یخبندان 55
3- 8-6. فشار هوا 55
3- 8-7. جمع بندی دما و بارش 55
3- 8-8. باد 55
3- 8-9. جمع بندی اصول اقلیم 57
3- 8-10. محیط آسایش 57
فصل چهارم : مطالعات تطبیقی
4-1. نمونه های مشابه 59
4-2. معیارهای برنامه ریزی و طراحی بیمارستان 62
4-2-1. موقعیت بیمارستان 62
4-2-2. مساحت بیمارستان 62
4-2-3. خصوصیات ساختمان بیماران روانی 62
4-2-4. کادر پزشکی بیمارستان روان پزشکی 67
4-2-5. درمانگاه و اورژانس بیمارستان روان پزشکی 68
4-3. موارد ايجاد محيط مناسب بیمارستان روانپزشکی 69
4-4. عناصر محیط آرامش بخش 75
4-5. استانداردهای فضایی 83
4-6. استانداردهای فضای فیزیکی و تجهیزات اورژانس روانپزشکی 84
4-7. آنالیز سایت 99
4-8. روند طراحی 101
4-9. برنامه فیزیکی 111
منابع 142
چکیده لاتین 143

فهرست جداول(اشکال)
عنوان صفحه

شکل1-1. تصویربرداری از مغز انسان 5
شکل1-2. فیلیپ پینل. بسیاری او را پدر روانپزشکی می‌دانند 6
شکل2-1. اشکال در تمرکز،از علائم بیماری روانی 16
شکل2-2. بیمار روانی 17
شکل2-3. افسردگی نوعی بیماری 22
شکل2-4. هوای تابستان،از اختلالات فصلی افسردگی 24
شکل2-5. عادات بد خواب از اختلالات شایع افسردگی 25
شکل2-6. مصرف ماهی،از عوامل جلوگیری از افسردگی 26
شکل2-7. افسردگی از عوامل مصرف داروها 27
شکل2-8. بیمار شدید روانی 28
شکل2-9. بیمار خفیف روانی 28
شکل2-10. بیمار صرعی 29
شکل2-11. بیمار عقب مانده ذهنی 29
شکل2-12. آمار فعالیت های هنری 31
شکل2-13. فعالیت های ورزشی و هنری بیماران روانی 32
شکل2-14. فعالیت های ورزشی و هنری بیماران روانی 32
جدول3-1. تعداد بخش ها و دهستان های شهرستان بجنورد 36
جدول3-2. نماي دمايي ايستگاه بجنورد، دوره آماري ( 85- 1965) 53
جدول3-3. منحني رژيم دمايي ايستگاه بجنورد 53
نمودار3-1. هيستوگرام رژيم بارش ايستگاه بجنورد ( بارش – ميليمتر) 54
جدول3-4. تعداد روزهای برفی،بارانی و یخبندان در بجنورد 54
جدول3-5. تفسير جدول بيوكليماتيك ساختماني 57
شکل4-1. راهروی بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) 59
شکل4-2. اتاق بستری بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) 59
شکل4-3. پذیرش بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) 60
شکل4-4. اتاق بستری بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) 60
شکل4-5. طراحی دیوارهای محوطه 60
شکل4-6. بازدیدی خاطره انگیز از بیمارستان رواپزشکی بیمارستان ابن سینا- همراه با تعدادی از بیماران 61
شکل4-7. نمونه ای از فعالیت بیماران روانی در مرکز الرحمن شیراز 62
شکل4-8. نمونه ای از فعالیت بیماران روانی در مرکز الرحمن شیراز 62
شکل4-9. نمونه ای از یک بیمارستان مجهز 70
شکل4-10. نمونه ای از ترکیب رنگ مناسب 74
شکل4-11. تصویر هوایی موقعیت سایت مجموعه 99
شکل4-12. آنالیز سایت 100
شکل4-13. آنالیز سایت 100

تصاویر فایل: