در گذشته، فضای زندگی انسان در کنار طبیعت بوده، اما امروز به دلیل تعریف فضای معماری در طبقات بالاتر از سطح زمین، این ارتباط تا حدود زیادی از بین رفته است. همچنین بافت قدیم شمال شهر تهران، کوچه باغهای سرسبزی داشته که به تدریج با افزایش ساخت و سازها، سرسبزی خود را از دست داده اند. تلاش برای یافتن راهی در جهت تقویت ارتباط با طبیعت چه به لحاظ بصری و چه به لحاظ فیزیکی، ایده اصلی پروژه را تعریف کرد. در پروسه طراحی پروژه برای تمامی فضاها، با توجه به محدودیتها و ضوابط، هر جا که امکان ایجاد فضای سبز بود، جزئیاتی مناسب طراحی شد. به طور کلی در پروژه، بجز سطوح داخلی فضای زندگی و مسیرهای تردد در مشاعات، تمام سطوح افقی باقیمانده با هدف افزایش حداکثری فضای سبز، به شکل باغچه های بزرگ و کوچک طراحی شد. مهمترین این فضاها، حیاط، بام و حیاط نیم طبقه می باشند.

ایده طرح نما در امتداد ایده اصلی پروژه، بدین صورت شکل گرفت تا کالبد بنا با رفتار طبیعی در برابر دو مسئله مهم-یکی دید و منظر و دیگری ایجاد فضای مناسب برای رشد و گسترش گیاهان-گشوده شود.این گشایش از یک طرف با فاصله گرفتن پوسته نازک کاری از بدنه اصلی ساختمان و از طرف دیگر با گشایش و فاصله گرفتن تدریجی پوسته نازک کاری نما و همینطور چرخش تدریجی عناصر شکل دهنده نما برای به حداقل رساندن سطح پوشش، طراحی شد که فضای رشد و گسترش گیاهان به تدریج تا بازترین قسمت نما فراهم گردید.

در انتهای این پوسته بازشده نما در هر بخش فاصله حداکثری ایجاد شد و در بخشهایی برای باز بودن کامل سطح پنجره، هیچ عنصری نما را نپوشاند. این چیدمان مصالح نما و ترکیب آن با فضای سبز نما، به نوعی حس بیرونی پوسته نما و دیده شدن فضای سبز در تمامی قسمتهای نما را از درون نیز قابل روئیت و لمس کرده و ارتباط بصری و فیزیکی با همین دو عنصر فضای سبز و متریال نما، حس ارتباط با فضای خارج را تقویت می کند. این جزئیات تلاشی است برای کم کردن فاصله درون و بیرون در جهت تقویت حس ارتباط با طبیعت. برای اجرایی شدن این جزئیات، آجر به دلیل مدولار بودن و امکان چیدمان کردن و همچنین داشتن حس قوی و آشنا برای مخاطبین پروژه، انتخاب شد و رنگ روشن هم برای سبک تر کردن پروژه و دیده شدن بیشتر گیاهان در زمینه روشن، اتخاذ شد.

حیاط نیم طبقه – اثر ایده اصلی پروژه بر فضاسازی و گسترش فضای سبز:
پروژه در مرحله ای به ما واگذار شد که سازه آن طراحی و نقشه های اولیه آن تهیه شده بود. در نقشه های ابتدایی (شهرداری) با توجه به شیب تند خیابان و ترازهای کف طبقات پارکینگ همکف و شروع طبقه اول مسکونی، ارتفاع حدود 5 متری برای پارکینگ بالا بوجود آمده بود که با اعمال ضابطه کنترل ارتفاع پارکینگ، حداکثر این ارتفاع ۲/۴۰ متر لحاظ شده بود و مابقی ارتفاع به صورت سقف کاذب در نظر گرفته شده بود. همینطور به دلیل پیشروی فضای ورزشی در طبقه زیر زمین در جهت استفاده از نور و تهویه طبیعی و عبور مسیر ماشین رو از درون حیاط، فضای باقیمانده حیاط کم شده و فضای سبز آن نیز کاهش پیدا کرده بود. این محدودیتها و فضای بلا استفاده پشت سقف کاذب پارکینگ بالا، ما را بر آن داشت تا با ایجاد یک فضای باز مسقف، فضای سبز حیاط گونه را با باغچه های پیوسته پیرامونی و ایجاد آبنمای مرکزی، طراحی کنیم که دسترسی به این فضا به صورت اختصاصی از لابی، توسط یک پل فلزی امکان می یابد. این بخش از طراحی، تلاشی بود برای جبران فضای از دست رفته حیاط و افزایش سبزینگی فضا.

در نهایت در تمامی قسمتهایی که پنجره و بازشویی ایجاد شده و مابقی سطوح افقی مانند سطح بام، سردر حیاط و قسمتهایی از بدنه حیاط، باغچه هایی طراحی و اجرا شد تا تنوع گونه های گیاهی نیز در جای جای پروژه دیده شود. لازم به ذکر است که سیستم آبیاری و جمع آوری آب باغچه ها به صورت هوشمند و پیوسته در مشاعات طراحی شده تا در نبود ساکنین نیز جزئیات سبز نما در تمامی شرایط قابل رسیدگی باشند. فضای داخلی پروژه به صورت تک واحدی طراحی شده که در هر طبقه، بعد از دسترسی آسانسور و پله به فضای پیش ورودی واحد، پلان به دو بخش مهمان و خصوصی تقسیم شده که فضای خدماتی سرویس و کلوزت مهمان و آشپزخانه در میان این دو بخش قرار گرفته، نشیمن و اتاقهای خصوصی در جنوب و سالن پذیرایی و اتاق مهمان با درب مجزا به لابی طبقه، در قسمت شمال قرار گرفته. همچنین در شرق پروژه بالکن بزرگی در ارتباط با آشپزخانه و رو به شرق (با دید به بوستان منظریه) قرار گرفته.

نام: خانه سبز
آدرس: تهران، جماران، خیابان فیضیه، ابتدای خیابان امیدوار، نبش کوچه برومند
شركت مشاور: دفتر معماری کارابن
معمار: مهدی پناهی
تيم طراحی: رسول بخشی
تاریخ: ۱۳۹۶ – ۱۳۹۴
مساحت زمين: ۴۷۸ مترمربع
مساحت ساخته شده: ۳۱۵۰ مترمربع
نوع: مسکونی
اسکلت: مهندس سبزی
سازه تکمیلی: محمد علی پناهی
تاسيسات الكتريكی: برنا قراء
تاسيسات مكانیكی: ساسان علوی نژاد
اجرا: بهنام رضایی
مجری نما: گروه ساختمانی لیان
مدیر اجرایی: قاسم رضایی
تيم اجرايی: بهنام رضایی
نظارت: شرکت پایا فن آوران سازه
طراح سه بعدی: رسول بخشی
گرافيست: زهره بختیاری
كارفرما: قاسم رضایی
تصاویر: مهدی پناهی
مصالح: آجر، سنگ

منبع: Archdaily.com