بخشی از پروپزال:

-1مقدمه :
از آن جا كه در حال حاضر در اغلب شهرهاي بزرگ ايران، بخش‌هاي بزرگي به صورت خودرو، بي‌برنامه و بربستري كنترل نشده توسعه پيدا كرده‌اند، حواشي خيابان‌هاي اصلي توسط كاربري‌هاي خدماتي منطقه‌اي، ناحيه‌اي و محله‌اي اشغال گرديده است. استقرار و توزيع اين كاربري‌ها اغلب نه به دليل نياز، بلكه به دلايل مختلفي از قبيل بي‌برنامه بودن، ، سوداگري زمين داران و زمين بازان و فساد اجتماعي و اداري صورت پذيرفته است. به همين دليل مراكز برنامه ريزي شده و مناسبي براي فعاليت‌هاي شهري در نظر گرفته نشده و توسعه اين خدمات نيز همانند و مشابه با توسعه مناطق مسكوني، خودرو بوده است.(محنایی،1385: 80-81)
به اين ترتيب نه تنها سيماي شهري بخش‌هاي اعظمي از مناطق شهر از هويت و چهره مناسب محيط انساني بي‌بهره هستند، بلكه معابر نيز از نظر شكل، موقعيت و همچنين ابعاد و فرم نمي‌توانند جوابگوي حجم و نوع فعاليت‌هاي مستقر در خود باشند. تداخل نا متناسب فعاليت‌هاي خصوصي با كاربري‌هاي عمومي در اين معابر به چشم مي‌خورد. هر يك از اين فعاليت‌ها براي ديگري ايجاد مزاحمت نموده و هيچيك، به شايستگي مورد توجه قرار نگرفته‌اند.

در وضع موجود، ضمن وجود بعضي قطعات بزرگ كه عموماً به كاربري‌هايي مانند كارگاه‌ها، مراكز انتظامي، مراكز درماني و مدارس تعلق دارند، اكثر قطعات كوچك بوده و مربوط به واحدهاي تجاري و مسكوني مي‌باشند قطعات تجاري نه به صورت مجموعه‌هايي كارا، بلكه به صورت تك واحدهاي كوچك غيركارا به وجود آمده‌اند كه با نوع فعاليت خود سازگاري نداشته و در مقياس كلان، از بهره‌وري اقتصادي ناچيزي برخوردار هستند.(گلستان،1385 : 40-48)
به اين ترتيب بافت شهري، برنامه‌ريزي نشده خودرو، نامتناسب، فقير از نظر خدمات شهري و فضاهاي عمومي، نامطبوع از نظر سيماي شهري، مشوق انزوا و بيگانه از عملكرد‌هاي روز و پيشرفت‌هاي زمان و اغلب به شدت ناسالم هست.
قطعا يافتن پاسخ سولاتي نظير چگونگي برون رفت از وضعيت موجود و راه حل هاي تامين سطوح خدماتي و طرح هاي موضعي و موضوعي پاسخگو و همه جانبه نگر در جهت ارتقاء كيفيت زندگي شهري مي تواند راهگشا مديران شهري باشد.

برای توضیحات بیشتر و مشاهده فهرست مطالب و خرید رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

با توجه به مطالب فوق ضرورت برنامه ريزي و ارائه پيشنهادات جهت رفع كمبودهاي خدماتي ، اداري ، تفريحي،… موجود بيش از پيش احساس ميگردد در همين راستا اين پايان نامه با پيشنهاد طراحي و اجرا يك مركز اداري و خدماتي تلاش دارد ضمن ارائه خدمات اداري، رفاهي … در مقياس عملكرد منطقه اي و محلي ضمن پاسخگويي به نيازها ي موجود و ساماندهي فعاليتها موجبات پراكنندگي و پراكنش مراكز در سطح شهرو كاهش بار مناطق مركزي و رفع مشكلات متعدد و متنوع آنها گردد.
در اين پايان نامه تلاش گرديده ادارات ، مراكز و فضاهاي مورد نياز شناسايي و نسبت به جمع آوري اطلاعات و ضوابط و قوانين طراحي پروژه مطالبي ارائه گردد.

1-2- اهداف تحقيق:
در اين مطالعه با توجه به طراحي مركز خدمات شهری سعي مي‌گردد برنامه فيزيكي جهت طراحي معماري فضاهاي پيش بيني شده ارائه و در فصول اين نوشته به بيان ضوابط و ويژگيهاي معماري اين فضاها پرداخته و نمونه‌هاي مشابه و نكات مورد نظر در طراحي آنها اشاره گردد و در خصوص مسائل مربوط به سازه ، تأسيسات نيز نكاتي ارائه گرديد.

1-3- جمع بندي كليات تحقيق
با توجه به مطالعات انجام شده نتيجه نهايي تحقيق منجر به طراحي مركز اداري در منطقه 8 تهران در اراضي كن گرديد. در طراحي كليه مراكز مورد مطالعه در سايت مذكور جانمايي و تلاش گرديد ارتباط منطقي بين تك تك ساختمانها با كليت مجموعه به وجود آيد.

بخشی از مطالب:

3-1- ديد و منظر شهري:
نمای شهر در نقاط مختلف بر اساس عوامل جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی متفاوت است. در شمال شهر که به کوه‌ها نزدیک‌تر است معمولا خیابان‌ها و کوچه‌ها شیبدارتر و در جنوب شهر هموارترند. همچنین در جنوب شهر ساختمان‌های بلندمرتبه کم‌تر و در شمال شهر بیشترند. ساختمان‌های اداری و دولتی نیز عمدتا در مرکز شهر قرار دارند. از طرف دیگر در مناطقی که تاریخ ساخت آن‌ها جدیدتر است مانند منطقه ۲، منطقه ۵ و منطقه ۲۲ که همگی در غرب و شمال غرب شهر قرار دارند با توجه به پیروی از آیین‌نامه‌های جدیدتر اصول شهرسازی در آن‌ها بیش‌تر رعایت شده است. در این مناطق معمولا عرض خیابان‌ها و کوچه‌ها، سرانه پارکینگ و سرانه فضای سبز از سایر مناطق شهر بیش‌تر است. برتصویر در مناطقی که ساخت آن‌ها زودتر صورت گرفته است مانند منطقه ۱۲ و منطقه ۲۰ معمولا بناهای تاریخی و سنتی بیش‌تری وجود دارد.
3-2- سيماي شهر:

3-4- تلفيق ايستايي و زيبايي در فرم سازه ها

به طور كلي انتخاب جهت استقرار ساختمان به عواملي چون وضع طبيعي زمين، ميزان نياز به فضاهاي خصوصي، كنترل و كاهش صدا و دو عامل باد و تابش آفتاب بستگي دارد. مهم‌ترين وظيفة معمار آن است كه با توجه به شرايط حرارتي، بهداشتي و رواني مورد نياز، ساختمان را در جهتي قرار دهد كه بيشترين استفاده از نور خورشيد حاصل شود. (کسمایی،1373 : 289)
براي ايجاد بهترين شرايط حرارتي در داخل ساختمان (هواي گرم در زمستان و هواي خنك در تابستان) بايد نماي اصلي ساختمان رو به جنوب باشد.
اگر چه نماهاي جنوب شرقي و جنوب غربي آفتاب را به طور يكنواختر دريافت مي‌كنند، ولي در تابستان گرم‌تر و در زمستان‌ سردتر از نماهاي جنوبي مي‌شوند.
ديوارهاي شرقي و غربي در تابستان گرمتر و زمستـان‌ سردتـر از ديوار‌هـاي جنوبي ، جنـوب شرقي و جنوب غربي مي‌شوند.
به طور كلي در مناطق گرم و در عرض‌هاي جغرافياي كم، ساختمان بايد در جهتي باشد كه كمترين انرژي خورشيدي را در طول سال دريافت نمايد

در مناطق گرم و خشك بايد ميزان تهوية طبيعي هنگام روز را به حداقل ممكن رساند. زيرا در اثر ورود هواي گرم خارج به داخل، دماي هوا و سطوح داخلي نيز افزايش مي‌يابد، به ويژه در طول روز كه سرعت باد زياد است و در نتيجه، ميزان تهوية طبيعي افزايش مي‌يابد، تغييرات هواي داخلي در سطحي نزديك به دماي هواي خارجي تغيير مي‌كند.

از سوي ديگر چون رطوبت هوا در اين مناطق كم است، حتي با جريان هوايي با سرعت كم نيز امكان سرد شدن بدن از طريق تبخير عرق بدن وجود دارد و در نتيجه، نيازي به سرعت زياد هوا براي خنك سازي از طريق تبخير نيست. براي ايجاد اين شرايط سرعت هوا ممكن است 15 سانتي‌متر در ثانيه باشد. اين سرعت در اثر اختلاف دماي سطوح و نفوذ هواي خارج به داخل از طريق درز پنجره‌ها در هواي اتاق به وجود مي‌آيد و به اين ترتيب، نيازي به باز بودن پنجره‌ها نيست.
هنگام عصر و شب، به دليل پايين بودن دماي هواي خارج نسبت به دماي هواي سطوح داخلي، تهوية طبيعي امكان سريع خنك شدن هواي داخلي را به وجود مي‌آورد. نياز به كوران به هنگام عصر و شب وجود پنجره‌هاي بازشو را ضروري مي‌سازد. با هماهنگ كردن محل، شكل و نحوة باز شدن پنجره ها مي‌توان اندازة آن‌ها را به قدري كوچك كرد كه حرارت جذب شده از طريق آن‌هابه حداقل برسد و در عين حال امكان تهوية مؤثر فراهم شود.
همچنين بايد به مسئله ورود گرد و غبار به داخل ساختمان نيز توجه كرد در مناطقي كه هميشه طوفان شن و گرد وغبار وجود دارد، ساختمان‌هايي كه برروي پيلوتي قرا دارند، مقدار بسيار كمتر گرد و غبار را دريافت مي‌كنند. زيرا به طور معمول در ارتفاع بيش از 10 متر، ميزان غبار موجود در هوا به شدت كاهش مي‌يابد. (کسمایی،1373 : 292)

3-5- مراحل طراحي و ساخت «مركز اداري»
مراحل طراحي و ساخت يك «مركز اداري»، به صورت زير پيشنهاد داد:
1- برنامه‌ريزي نيازها.
2- تعيين فضاهاي مورد نياز.
3- انتخاب يك طراح مجرب و مطلع .
4- پيدا كردن زمين
5- تصويب روابط، طرح، و تركيب معمارانه.
3-5-1- پردازش يك برنامه مالي
اين مراحل به صورت يك، دو، سه و پشت سرهم طي نمي‌شوند. بلكه آن‌ها به طور موكد بايد به صورت هم زمان انجام پذيرند. داشتن يك ايده از آن چه كه مي‌خواهيم، موضوع مهمي است كه بايد قبل از انتخاب معمار، به آن بپردازيم، اما معمار مي‌تواند در مشخص كردن اين خواسته سودمند باشد. به خاطر آوردن اين موضوع مهم است كه مرکز خدمات شهری بايد 60 سال يا بيشتر دوام داشته باشد. بايدها و نبايد‌هاي زير مي‌توانند مسئولين درگير در برنامه‌ريزي مرکز خدمات شهری جديد را راهنمايي كنند.
3-5-1-1- بايدها
1. بايد «مركز اداري» در مناسب‌ترين جا قرار بگيرد و در صورت امكان جايي باشد كه ارزش زمين در حد معقولي باشد.
2. بايد معماري را انتخاب كنيد كه سابقه كار و اطلاعاتي در مورد طراحي اداره‌هايي را داشته باشد كه شامل تعداد كارمندان، الگوهايي از مبلمان و تجهيزات و نيازمندی‌هاي مخصوص مثل گاو صندوق‌ها و فضاهاي انبار مي‌باشند.
3. بايد فضاي پاركينگ كافي براي كارمندان و مراجعه كنندگان، تأمين گردد.
4. بايد همه يا بيشتر دفاتر اصلي اداره‌هاي شهر، در مرکز خدمات شهری مستقر گردند.
5. بايد توسعه آتي ساختماني و قابليت انعطاف در طرح بندي دفاتر (چيدمان)، رعايت شود.
6. بايد مرکز خدمات شهری با تأكيد بركارهاي جاري، آسودگي و آرامش مردم وراحتي كارمندان طراحي شود.
7. بايد راحتي و بهره‌وري كارمندان، با كنترل تهويه و نور كافي و مناسب، تأمين گردد.
8. بايد محلي براي استراحت كارمندان فراهم شود.
9. بايد از مصالح، ساختار و مبلماني استفاده كرد كه نگهداري و حفظ مرکز خدمات شهری را آسان كنند.
10. بايد از پيشخوان هايي باز و بدون مانع ديد، ‌براي ارتباط رو در روي كارمندان با مردم،‌ استفاده كرد.
3-5-2- تعيين نيازمنديها

نيازمنديها باتوجه به شرايط حال و آينده بايد به دقت شناسايي و طراحي گردد و با توجه به شرايط موجود نه آنچه در گذشته جزء معيارهاي ما بوده ما بايد شاخص ها و اصول را شناخته و نسبت به طراحي اقدام و جهت حل مسائل راهكار ارائه نمائيم .

3-5-3- انتخاب موقعيت مركز اداري
نخستين نكته‌اي كه بايد براي انتخاب موقعيت مركز اداري در نظر گرفته شود اين است كه آيا بايد يك سايت ويژه خودش داشته باشد؟ يا مي‌تواند با چند ساختمان ديگر وابسته به خود در يك مجموعه و با هم ديده شود؟
طراحي «مراكز اداري شهري» بسيار مورد علاقه طراحان شهري مي‌باشد. براي اين كه چنين پروژه‌هايي هم زمان با فوايد احتمالي آن، آزادي عمل در طراحي را نيز به ارمغان مي‌آورند. ساختمان‌هايي كه يك «مركز اداري شهر» در بردارد، محدوده‌اي از دفاتر اجرايي و ساختمان‌هاي خدماتي، تا گروهي از ساختمان‌هاي دفتري، تالارهاي همايش، كتابخانه‌ها و مانند آن را شامل مي‌شود.
بزرگ‌ترين فايده يك «مركز اداري شهر» اين است كه ساختمان‌هاي عمومي را در يك جا جمع مي‌كند
همچنين به يك يا چند واحد دولتي منتج مي‌شود كه قادر باشند اين امكانات را براي مردم فراهم كنند. در نهايت اغلب دسترسي به امكانات معيني كه در يك گروه خاص گردآوري شده‌اند را راحت‌تر مي‌‌كند و به انجام كارهاي اداري داخلي و فعاليت‌هاي دولتي وابسته سرعت مي‌بخشد. مشخص است كه مرکز اداری شهربايد به گونه‌اي طراحي شود كه با ساير ساختمان‌هاي مربوطه در ارتباط باشد. براي نمونه مرکز خدمات شهری «سنت جونز»‌در كاليفرنيا قسمتي از يك «مركز اداري شهري» است كه شامل : ساختمان بهداشتي ـ ‌سلامت و در داخل «مركز اداري شهر» وجود دارد.
در محوطه يك «مركز اداري شهر» بايد فاكتورهاي زير را براي انتخاب موقعيت مرکز خدمات شهری لحاظ نمائيد. محوطه‌اي كه براي «مركز اداري شهر» انتخاب مي‌شود، بايد قابليت انعطاف براي چيدمان ساختمان‌ها را داشته باشد.
محوطه بايد به شكلي انتخاب شود كه در صورت توسعه تدريجي آينده تمام اجزاي آن به صورت يكپارچه و هماهنگ داخل مجموعه حفظ شود و تداخلي با توسعه ديگر كاربريهای منطقه نداشته باشد.
امروزه ساختمان‌هاي دولتي مانند مرکز خدمات شهری است گاه آتش نشاني، ايستگاه پليس و غيره كه هستة مركزي بيشتر «مراكز اداري شهري» هستند، تمايل دارند كه خودشان را از آن جدا كنند كه دليل آن كاملاً روشن است. به عنوان نمونه ساختمان‌هاي پليس و آتش نشاني بهترين موقعيت را در يك نقطه مركزي در شبكه خياباني و ساختار بزرگراه‌ها دارند. اين مكانها بهترين موقعيت براي دفتر شهردار يا اعضاي شوراي شهر است. آژانس‌هاي خدماتي (مانند سازمان آب يا سازمان پارك‌ها) توجه فزاينده‌اي به هم جواري موقعيت دفاتر مركزي با ادارات و فعاليت‌هاي اجرايي خودشان دارند.
3-6- نكاتي كه بايد در نظر داشت

1- دولت بايد خادم و قابل دسترس براي مردم باشد كارايي خدمات وابسته به اين است كه چطور امكانات دولتي مناسب براي اكثريت شهرونداني كه از اين امكانات استفاده مي‌كنند، فراهم شود.
2- چنين خدمات عمومي بايد به همه شهروندان سرويس دهد، و تا حد امكان، اين فعاليت‌ها بايد نزديك مركز حمل ونقل شهري و مركز فعاليت‌ تجاري شهر باشد. بيشتر خيابان هاي شرياني به صورتي طراحي مي‌شوند كه مردم را به داخل و خارج مركز شهر بياورند. در بيشتر موارد مرکز خدمات شهری بايد نزديك به مركز حمل و نقل عمومي شهر باشد. در غير اين صورت، بهتر است كه در نزديكي خيابان‌هاي شرياني شهر واقع شده باشد.
3- مرکز خدمات شهری بايد نزديك مركز فعاليت‌هاي تجاري نيز باشد . زيرا اين جايي است كه عمده‌ترين استفاده كنندگان از اين امكانات آن جا هستند. براي نمونه نمايندگي‌ها بايد نماينده‌اي در مرکز خدمات شهری داشته باشند. يك شهر بايد معين كند كه چه گروه‌هايي بيش از همه به مرکز خدمات شهری مراجعه مي‌كنند و جاي اين امكانات تا حد امكان نزديك به اين گروه‌ها باشد.
4- دفاتر دولتي بايد با يكديگر به صورت يكپارچه باشند نه جدا از هم ديگر دفاتر نيز براي خدمات دهي موثر به مردم و كارايي بيشتر بايد در يك مجموعه باشند. قرارگيري مرکز خدمات شهری در نزديكي مركز تجاري شهر، كار آژانس‌هاي واقع شده در آن را تسريع مي‌كند.
5- استفاده از سيستم حمل و نقل عمومي بصورت گسترده موجب كاهش سطح پاركينگ مورد نياز در مراكز اداري و خدماتي شهر ميگردد و در صورت وابستگي به وسيله نقليه شخصي ما نياز بيشتر به پاركينگ خواهيم داشت .
3-7- خصوصيات طراحي و ساخت
طرح بندي‌ ساختمان‌هاي عمومي يا چيدمان آن‌ها، مرحلة بعدي در برنامه‌ريزي مركز اداري است. به عنوان يك نقطه شروع استفاده از چك ليست زير براي تحليل نيازمنديهاي ساختمان‌هاي داخلي شامل : ادارات، دفاتر، اتاق‌هايي براي مقاصد خاص و نواحي خدمات دهي يا سرويس، مفيد مي‌باشد.
اداره‌هاي مورد نياز ثابتي كه در ارتباط با عموم مردم هستند و كار گردآوري يا پرداخت پول را انجام مي‌دهند. مانند اداره مالي و اداره جمع كننده ماليات (دارايي‌) اداره‌هايي كه نياز به تماس و ارتباط با گروه‌هاي خاصي از مردم دارند. مانند، صنايع همگاني (آب و برق و غيره)، اداره هايي كه جواز ساختماني مي‌دهند. كارگزيني، برنامه‌ريزي شهري و كارمندان شهر.
اداره‌هاي ديگري شامل كارهاي عمومي، تفريحي، پليس، آتش نشاني و غيره.
تالار شوراي شهر و فضاهاي دفتري براي استفاده شهردار و اعضاي شوراي شهر.
دفاتري براي مديران اجرايي.
دادگاه‌ها.
گاو صندوق‌هاي ذخيره و اتاق‌هاي بايگاني.
اتاق‌هاي رختكن، توالت‌ها، سرايداري، تلفن‌هاي عمومي
فضاهاي براي تأسيسات گرمايشي و تهويه و تجهيزات الكتريكي
نواحي آمد و شد براي سرسراهاي اصلي (لابي)، راهروها، آسانسورها و راه‌پله‌ها.
ارتباط بين يك اتاق يا فضاي عملكردي با ديگر اتاق‌ها، خيلي مهم است. هيچ اتاقي با خودش موجوديت نمي يابد، و خيلي از مشكلات زندگي در چنين ساختماني، زماني افزايش مي‌يابد كه، اين واقعيت فراموش شود. اداره هاي مربوط به يك عملكرد بايد نزديك به هم واقع شوند. و عملكردها بايد به صورت پشت سرهم و طبق الگوي توليد خطي طراحي شوند. سرسراهاي وسيع موجب افزايش هزينة ساخت مي‌شوند. بدون اينكه فضاهاي قابل استفاده‌هاي را به وجود ‌آورند.
ارتفاع ساختمان بستگي به مقدار زمين موجود و فضاي اداري مورد نياز دارد. معمولاً افزايش زمين ارزان‌تر از افزايش ارتفاع است. نگهداري ساختمان‌هاي بلندتر و طراحي آن‌ها براي دسترسي به عملكردهاي مورد نياز در طبقات متفاوت، دشوارتر است. در ضمن هر ساختمان شهري بيش از دو طبقه بايد يك آسانسور داشته باشد، به خصوص اگر مردم، بيشتر به طبقه بالايي مراجعه كنند.
آماده كردن يك زيرزمين كاملاً مناسب براي دفتر، اغلب كار ساده‌اي است، توصيه مي‌شود كه دفاتر اكثر سازمان‌هاي حرفه‌اي در زيرزمين باشد،‌ زيرزمين‌ها مي‌توانند به عنوان انبار، فضاهاي خدماتي مانند، كپي، اتاق‌هاي دريافت و انتقال (دبيرخانه)، تجهيزات گرمايش و سرمايش و اتاق مركزي برق، استفاده شوند.
3-8- طراحي اداره‌ها
طراحي‌ اداري بايد وابسته به فعاليت‌هايي كه در آن اداره انجام مي‌شود و تجهيزات مخصوصي كه استفاده مي‌گردد، باشد. براي نمونه در طراحي اداره مالي، فضايي باز براي كارمندان حسابداري و صندوق دارها، يك يا دو اتاق خصوصي، اتاق تايپ و يك گاو صندوق مورد نياز است. از طرف ديگر اداره‌هاي عمومي نياز به اتاق‌هاي خصوصي براي مديران و سرپرستان، مهندسان، بازرسان مالي، نقشه كشها، گاو صندوقي‌ براي بايگاني نقشه ‌ها و يك اتاق كنفرانس دارند.
نخستين گام در طراحي يك اداره، بررسي اين موضوع است كه آن اداره براي چه كاري ساخته مي‌شود؟ اين مطالعه بايد به صورت خاصي انجام پذيرد. بايد يك ليست كامل از همه كاركنان و تجهيزات مورد نياز فضاها تهيه شود. بايد امكان توسعه آتي، تهيه و تدارك براي كارمندان بيشتر پيش بيني شود. بايد بدانند كه جريان كار به صورت عملي چگونه است و آن را در يك خط مشخص‌ معلوم كنند. به طور معمول كار به سمت كارمندان مي‌آيد تا اين كه آن‌ها به سمت كار بروند. فعاليت‌هايي با مراجعه كمتر مي‌توانند اطراف فعاليت‌هاي اصلي‌تر گروه‌بندي شوند.
 3-9- طراحي مركز خدمات شهر

«مركزخدمات» در واقع جايي براي ساختمان هاي اداري و خدماتي… است نه يك بناي يادماني يا تزئيني‌ پس ساختمان آن بايد طوري طراحي شود كه ساخت و نگهداري از آن، اقتصادي و به صرفه باشد. يك برنامة بلند مدت و درست اقتصادي معقول و منطقي، كه بتواند هزينه‌هاي اوليه و هزينه‌هاي نگهداري را به صورت درستي متعادل نمايد لازم است با انتخاب مصالح و تجهيزات ارزان قيمت، جهت كم كردن هزينه‌ها و صرفه‌جويي‌، ممكن است هزينه‌هاي بسيار سنگيني، براي نگهداري و جايگزيني مصالح و تجهيزات، در آيندة نه چندان دور به ساختمان‌هاي «مركز خدماتي» تحميل شود. اگرچه نقش عملكردي «مركزخدماتي» محدوديت‌هايي را در طراحي اعمال مي‌كند، با اين وجود نمي‌توان شاخص بودن شهري، ساختمان اين مركز را از نظر دور داشت و به آن بي‌توجه بود. زيرا اين ساختمانها نمايانگر هويت يك شهر نيز مي‌باشد.

و……….

فهرست مطالب:

فصل اول: طرح موضوع و اهميت آن

1-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………..2
1-2 اهداف تحقيق……………………………………………………………………………………………….3
1-2-1-اهداف كلي ……………………………………………………………………………………………..3
1-2-2-اهداف خاص …………………………………………………………………………………………….3
1-3- جمع بندي كليات تحقيق………………………………………………………………………………….3
فصل دوم : شهرتهران و اقليم
2-1-شناسايي شهر تهران و منطقه 8……………………………………………………………………………..5
2-2-مطالعات منطقه8……………………………………………………………………………………………….5
2-3-موقعيت اراضی کشت اجباری کن…………………………………………………………………………………..10
2-4- ويژگي‌هاي جغرافيايي و اقليمي…………………………………………………………………………………..11
2-5-موقعيت جغرافيايي استان تهران……………………………………………………………………………….12
2-6-شرايط اقليمي استان تهران………………………………………………………………………………………..13
2-6-1- دما…………………………………………………………………………………………………………14
2-6-2 نم نسبي……………………………………………………………………………………………………..14
2-6-3- بارندگي………………………………………………………………………………………………….15
2-6-4-برف و يخبندان……………………………………………………………………………………………..15
2-6-5-تابش آفتاب………………………………………………………………………………………..16
2-6-6-باد و طوفان……………………………………………………………………………………..17
2-6-7- نتيجه‌گيري………………………………………………………………………………………………..18
2-7-تقسيمات اقليمي و تيپولوژي معماري(اقليم گرم و خشك) …………………………………………………….19
2-7-1-تعيين فرم ساختمان…………………………………………………………………………………………….20
2-7-2-تعيين فرم ساختمان‌هاي بزرگ………………………………………………………………………………..20
2-7-3-انتخاب جهت قرارگيري ساختمان……………………………………………………………………………….20
2-7-4-تهوية مورد نياز ساختمان…………………………………………………………………………………………21

فصل سوم: شهرتهران
3-1-بررسي آثار و جوانب اقتصادي…………………………………………………………………………………….24
3-2-ديد و منظر شهري……………………………………………………………………………………………………..25
3-3-سيماي شهر…………………………………………………………………………………………………..26
3-4- فضاي شهري…………………………………………………………………………………………………….27
3-5- تلفيق ايستايي و زيبايي در فرم سازه ها…………………………………………………………………………………28
3-6- مراحل طراحي و ساخت «مركز اداري»…………………………………………………………………………29
3-6-1-پردازش يك برنامه مالي………………………………………………………………………………..29
3-6-1-1- بايدها……………………………………………………………………………………..29
3-6-1-2 نبايدها………………………………………………………………………………………………………30
3-6-2- تعيين نيازمنديها…………………………………………………………………………………………..30
3-6-3- انتخاب موقعيت مركز اداري……………………………………………………………………………………..30
3-7- نكاتي كه بايد در نظر داشت ………………………………………………………………………………………….31
3-8- خصوصيات طراحي و ساخت…………………………………………………………………………………32
3-9- طراحي اداره‌ها……………………………………………………………………………………………………32
3-9-1- دفاتر خصوصي……………………………………………………………………………………………………33
3-9-2-دفتر مدير عامل…………………………………………………………………………………………………..33
3-9-3-فعاليت‌هاي مالي………………………………………………………………………………………………………36
3-9-4-ادارة پليس………………………………………………………………………………………………………….36
3-10-طراحي مركز خدمات شهر……………………………………………………………………………………………..39
3-11-بررسي نمونه‌ها……………………………………………………………………………………..39
3-12-دپارتمان‌هاي لحاظ شده در طراحي مجموعه……………………………………………………………..44
3-12-1-ساختمان‌هاي اداري………………………………………………………………………………………….45
3-12-2-تغييرات در محيط كار فردي…………………………………………………………………………..46
3-12-3گونه شناسي انواع فضاهاي دفتري………………………………………………………………………46
3-12-4- سيستم ها…………………………………………………………………………………………………47
3-12-5-ايدة طرح دفتر كار………………………………………………………………………………………..50
3-12-5-1-دفاتر با پلان بسته يا سنتي…………………………………………………………………………………….50
3-12-5-1-1- مزاياي پلان سنتي………………………………………………………………………………………..51
3-12-5-1-2-مشكلات پلان سنتي……………………………………………………………………………………………51
3-12-5-2-دفاتربا پلان باز يا آزاد…………………………………………………………………………………………..52
3-12-5-2-1-اساس شيوه OOL…………………………………………………………………………………………………-2-

مزاياي پلان باز یا آزاد………………………………………………………………………………………………………..
3-12-5-2-3-مشكلات پلان باز…………………………………………………………………………………………55
3-12-5-3-دفاتر با پلان قابل تبديل…………………………………………………………………………………………56
3-12-6-محاسبات فضاهاي مورد نياز……………………………………………………………………………………..58
3-12-6-1- فضاهاي كار……………………………………………………………………………………………………61
3-13-حداقل فضاي كار غير اتوماتيك ……………………………………………………………………………………..63
3-14-حداقل فضای کار اتوماتیک…………………………………………………………………………………65
3-15-چيدمان فضاي كار………………………………………………………………………………………………..69
3-16-قضاي مذاكره يا كنفرانس ………………………………………………………………………………………77
3-18-محوطه‌هايپذيرش………………………………………………………………………………………………….79
3-19- چينش مبلمان محل كار………………………………………………………………………81
3-20- اصول كلي طراحي…………………………………………………………………………………..81
3-20-1-روش خط مستقيم…………………………………………………………………………………….81
3-20-2-روش هسته مركزي………………………………………………………………………………81
3-21-عملكردهاي اصلي در دفاتر كار…………………………………………………………………………..82
3-21-1-گروه مديريت……………………………………………………………………………………..82
3-21-2- گروه مالي………………………………………………………………………………………….82
3-21-3- بخش خريد………………………………………………………………………………..83
3-21-4- بخش فروش…………………………………………………………………………………….83
3-21-5- بخش عمومي……………………………………………………………………………………..83
3-22-مطالعه نمودار سازمان………………………………………………………………………………..83
3-22-1-تسهيلات همگاني…………………………………………………………………………………83
3-22-2-جريان كار…………………………………………………………………….84
3-22-3- تجهيزات مورد استفاده……………………………………………………………………………84
3-22-4-مركزيت دادن عملكرد ها……………………………………………………………………..84
3-22-5-بخش‌هاي محرمانه………………………………………………………………………………..84
3-22-6-اتاق كنفرانس……………………………………………………………………………………84
3-22-7-آسانسور باربر……………………………………………………………………………..84
3-22-8-حمل و نقل……………………………………………………………………………………84
3-22-9-سرويس دهي……………………………………………………………………………………..84
3-22-10-آسانسور مسافربر……………………………………………………………………………85
3-23-پنج نكته مهم براي تقسيم ……………………………………………………85
3-24- بررسي نمونه هاي مجموعه‌هاي اداري……………………………………………………….87
3-24-1- مجموعه اداري ـ فرهنگي، كي . ان . پي…………………………………………………………87
3-24-2-مجموعه اداري ـ فرهنگي، فوكوشيما…………………………………………………………….88
3-24-3-مجموعه اداري موسسه VPRO…………………………………………………….

فضا………………………………………………………………………………………………..92
3-25-1-تعيين ابعاد و محدودة دستيابي……………………………………………………………..92
3-25-2- محدودة دسترسي راحت………………………………………………………………..92
3-26 معماري داخلي……………………………………………………………………………93
3-27-نور……………………………………………………………………………………94
3-27-1 نور طبيعي…………………………………………………………………………94
3-28 ساختمانهاي كتابخانه‌ها…………………………………………………………………95
3-28-1-انواع كتابخانه‌ها………………………………………………………………………96
3-28-2 بخش‌هاي مطالعه………………………………………………………………………96
3-28-4 فضاهاي كار…………………………………………………………………………………97
3-29- سيستم اعلام حريق…………………………………………………………………….98
3-40-گزارش تأسيسات مكانيكي……………………………………………………………………..99
3-40-1 سيستم اطفاي حريق………………………………………………………………….99
3-40-2-نکاتی در مورد آتش سوزی و خطرات آن ………………………………………………….99
3-40-2-1-جلوگيري از گسترش آتش سوزي در طراحي…………………………………………….100
3-40-2-2- مقررات حفاظت از ساختمان‌ها در مقابل آتش سوزي……………………………………..100
3-40-3-كنترلكننده‌هاي الكتريكي در ساختمان هاي عمومي………………………………………………101
3-40-4-اعلام خطر در ساختمان‌هاي عمومي………………………………………………………101
3-40-5-تلفن در ساختمان‌هاي عمومي……………………………………………………101
3-40-6-تالارهاي گردهمايي………………………………………………………………..101
فصل چهارم: مطالعات تحليلي
4-1- گزارش طراحي …………………………………………………………………………..103
4-1-1- مباني و معيارهاي طراحي………………………………………………………………103
4-1-2- بازدهي مطلوب…………………………………………………………………..104
4-1-3- پويايي و گسترش…………………………………………………………………….104
4-1-4- قابليت انعطاف……………………………………………………104
4-1-5- شبكه ارتباطي……………………………………………………………………104
4-1-6- انسجام بافت………………………………………………………………………………..105
4-1-7- اكولوژي محيط………………………………………………………………………………..105
4-1-8- مراودات اجتماعي…………………………………………………………………….105
4-1-9- هماهنگي مجموعه با خاك و آب………………………………………………………………….105
4-2- روش‌هاي اجرايي و سياست‌هاي اقتصادي…………………………………………………….105
4-3- هماهنگي كالبدي طرح با ويژگي‌هاي زمين……………………………………………………106
4-4- بررسي موقعيت زمين………………………………………………………………………… 106
4-5- دسترسي هاي مجموعه…………………………………………………………………………. 106
4-6- ارتباطات داخلي مجموعه………………………………………………………………….. 106
4-7- منطقه بندي داخلي محوطه…………………………………………………………………….107
4-8- الگوي طراحي ساختمان‌ها…………………………………………………………………..107
4-9- دلايل انتخاب سايت………………………………………………………………………..107
4-10- تحليل سايت………………………………………………………………………………108
4-11- ایده های طرح (Concept) ……………………………………………………..108
4-11-1- گزينة اول………………………………………………………………………………….108
4-11-2- گزینه دوم …………………………………………………………………………………….109
4-12- تصاویرسايت مجموعه…………………………………………………………………..110
4-13- جمع بندي…………………………………………………………………………….111
4-14- اجزا متشكله و روابط حاكم بر طرح مجموعه……………………………………………….111
4-15- برنامه فيزيكي فضاهاي طراحي شده…………………………………………………………………112
4-16- نقشه های پروژه مرکز خدمات شهر……………………………………………………………..112

فهرست منابع و مآخذها

فهرست شكل ها
شکل 2-1 نقشه 22 منطقه شهر تهران…………………………………………………………….. 5
شکل 2-2 منطقه 8 و اراضی کشت اجباری کن……………………………………………………..6
شكل 2-3- تقسيمات اقليمي ايران……………………………………………………………………..12
شكل 2-4- عرضهاي جغرافيايي ايران…………………………………………………………………15
شكل 2-5- تقسيمات چهارگانه اقليمي ايران ………………………………………………15
شكل 2-6- نمودار بارندگي و رطوبت……………………………………………………………16
شكل 2-7- موقعيت و زواياي تابش خورشيد………………………………………………….17
شكل 2-8- نمودار بادهاي غالب و حداكثر سرعت وزش باد …………………………………..17
شكل 2-9- نمودار جهت قرارگيري ساختمان در اقليم گرم و خشك………………………………..21
شكل 3-1- نمودار جهت قرارگيري ساختمان در اقليم گرم و خشك…………………………….28
شکل 3-2- مرکز خدمات شهری الحمرا، كاليفرنيا……………………………………………………34
شکل 3-3- مرکز خدمات شهری الحمرا، كاليفرنيا………………………………………………….35
شکل3-4- سیتی هال رالیه کارولینای شمالی……………………………………………………….37
شکل3-5 – سیتی هال رالیه کارولینای شمالی……………………………………………………38
شکل 3-6- نمونه 1………………………………………………………………………39
شکل 3-7- نمونه 2……………………………………………………………………….40
شکل 3-8- نمونه 3………………………………………………………………………..41
شکل 3-9- نمونه 4……………………………………………………………………….41
شکل3-10- نمونه 5……………………………………………………………………………….42
شکل 3- 11- نمونه 6……………………………………………………………………………43
شكل 3-11- طرح كلي يك رديفي دفاتر بسيار عميق………………………………………….47
شكل 3-12- طرح كلي دوتايي…………………………………………………………………47
شكل 3-13- طرح كلي سه رديفي……………………………………………………………48
شكل 3-14- طرح كلي بدون راهرو………………………………………………………………….48
شكل 3-15- استكهلم تدابير داخلي متنوع( دفاتر باز ، گروهي ، جداگانه و مركب) …………………………49
شكل 3-16- دفاتر مجزا و مركب…………………………………………………………….49
شكل 3-17- نمونه اي از يك پلان سنتي و يا بسته……………………………………………..51
شكل 3-18- ساختمان اداري با پلان آزاد……………………………………………………54
شكل 3-19- نمونه اي از تلفيق پلان آزاد و بسته …………………………………………………55
شكل 3-20- ساختمان اداري با پلان آزاد تعديل شده…………………………………………..56
شكل 3-21- ساختمان اداري با پلان آزاد تعديل شده…………………………………….57
شكل 3-22- نمونه اي از تلفيق پلان باز و بسته………………………………………………….57
شكل 3-23- محاسبات جداكنندهاي فضا…………………………………………………………59
شكل 3-24- محاسبات جداكنندهاي فضا…………………………………………………..60
شكل 3-25- محل كارL شكل…………………………………………………………………..61
شكل 3-26- محل كارU شكل……………………………………………………………………..62
شكل 3-27- حداقل فضاي استاندارد براي محيط كار باز و بسته با كار غير اتوماتيك(دستي)………..63
شكل 3-28- حداقل فضاي استاندارد براي محيط كار باز و بسته با كار غير اتوماتيك(دستي)…………64
شكل 3-29- حداقل فضاي استاندارد براي محيط كار باز و بسته با كار اتوماتيك……………………………65
شكل 3-30- حداقل فضاي استاندارد براي محيط كار باز و بسته با كار اتوماتيك…………………………….66
شكل 3-31- حداقل فضاي استاندارد براي محيط كار باز و بسته با كار اتوماتيك…………………………….67
شكل 3-32- چيدمان دفاتر اداري……………………………………………………………………….68
شكل 3-33- چيدمان دفاتر اداري……………………………………………………………69
شكل 3-34- دفاتر چندمنظوره………………………………………………………………………..70
شكل 3-35- دفاتر اداري……………………………………………………………………..71
شكل 3-36- ميز مدير و محل نشستن ملاقات كننده ……………………………………………72
شكل 3-37- ميز مدير و محل نشستن ملاقات كنندگان…………………………………………73
شكل 3-38- ميز مدير و محل نشستن ملاقات كنندگان…………………………………………..74
شكل 3-39- ميز مدير و محل نشستن ملاقات كنندگان…………………………………….75
شكل 3-40- ميز مدير و محل نشستن ملاقات كنندگان………………………………………..75
شكل 3-41- ميز تجهيزات الكترونيك………………………………………………………………..76
شكل 3-42- فضاي مذاكره يا كنفرانس……………………………………………………………..77
شكل 3-43- فضاي مذاكره يا كنفرانس………………………………………………………………….78
شكل 3-44- فضاي مذاكره يا كنفرانس……………………………………………………………………78
شكل 3-45- متصديان پذيرش- ارتفاع پيشخوان………………………………………………79
شكل 3-46- متصديان پذيرش- ارتفاع پيشخوان………………………………………………….80
شكل 3-47- وضعيت اتاق انتظار مراجعان……………………………………………………………..80
شكل 3-48- مجموعه اداري، فرهنگي كي.ان.پي…………………………………………………..87
شكل 3-49- مجموعه اداري، فرهنگي فوكوشيما…………………………………………………88
شكل 3-50- مجموعه اداري موسسه) (vpro…………………………………………………90
شكل 3-51- مجموعه اداري، دولتي توكيو………………………………………………………………91
شکل 4-1 تصاویر سایت مجموعه وبافت پیرامون……………………………………………………110

فهرست جداول
جدول2-1- جدول sowt مطالعات کالبدی و کیفیت فضا و سیمای شهری……………………………………7
جدول2-2- جدول sowt مطالعات( جمعیت و اقتصاد) و( محیط زیست و طبیعیت)…………………….8
جدول2-3- جدول sowt مطالعات مسکن و مدیریت شهری……………………………………………………9
جدول 2-4 مطالعات توسعه طرح جامع و منطقه 5 ……………………………………………………………..11
جدول3-1- جدول sowt مطالعات مسکن و مدیریت شهری……………………………………………24