کاشان از دیرباز محل زندگی مردمان و مهد تمدن و فرهنگ بوده است. سکه های منقوش و ابنیه بجا مانده از گذشته، سیر پیشرفت و تداوم زندگی را در این ناحیه کهنسال آشکار می سازد. بعد از ظهور اسلام و اعتلای تشیع علوی، مردمان از نخستین گروندگان به مذهب شیعه کاشان بودند و شاید به این دلیل شاهان صفوی به این دیار تعلق خاطر فراوان داشتند. شاه صفی در این شهر درگذشت و شاه عباس دوم نیز در این شهر بر تخت پادشاهی نشست. عهد قاجار دوران گسترش شهر و بازسازی بناهای تاریخی پیشین و بنای عمارت های تازه بود.

موقعیت:

شهر کاشان مرکز شهرستان کاشان در استان اصفهان است. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکزآمار ایران برابر با ۲۴۸۷۸۹ نفر بوده است.

وجه تسمیه

نظرات در مورد وجه تسمیه کاشان مختلف است، برخی آن را تغییر یافته کاه فشان، و بعضی تغییر یافته کاس رود، کاسیان، قاسان و غیره می‌دانند. البته در برخی کتب تاریخی از کاشان با نام کاسان که از کاسو (نام قومی به همین نام در قدیم؛ساکن منطقه آران (قفقاز فعلی) گرفته شده نیز نام برده می‌شود. هنوز هم مردم این دیار شهر خود را کاشو یا کاشون که در واقع تغییر یافته کاسو است معرفی می‌کنند.

 برای دانلود این پروژه کامل به ادامه مطلب مراجعه نمائید….

تاریخ باستان

کاشان یکی از اولین مراکز تشکیل تمدن انسانی بوده‌است. طبق حفاریهای باستان‌شناسی در تپه‌های سیلک کاشان، سابقه حضور بشر در این منطقه به هفت هزار سال پیش می رسد.
تاریخ پس از اسلام

کاشان در زمان سلجوقیان روبه رونق نهاد و در زمان قره‌قویونلوها بیشتر ترقی کرد. تا جایی‌که محل توجه دانشمندان شد. در نیمه دوم سده نهم و نیمه اول سده دهم این شهر، شهرت بسیاری داشت و یک شهر پرجمعیت به شمار می‌رفت. در سده ۱۱ و در دوره صفویه برای دومین بار به همان درجه از ترقی نائل شد و مانند اصفهان با شهرتی بسیار همراه گردید، اما با بروز زلزله‌ای بسیار شدید در سال ۱۱۹۲ هجری قمری دوباره ویران شد. بعد از زلزله‌ای که در زمان قاجار رخ داد کاشان دستخوش نابسامانی و منازعات محلی شد و از این‌جهت زیانهای فراوان دید.

درباره کاشان

کاشان دارای جمعیتی بالغ برسیصد صد هزار نفر بوده که در بین دامنه کوه کرکس ودشت کویر آران سکنی دارند. در رده یازدهمین شهر صنعتی ایران قرار می‌گیرد که دلیل آن وجود کارخانجات فرش ماشینی (بیش از یکصد کارخانه)، کارخانه تولید ورق گالوانیزه و کارخانجات تولید قطعات خودرو و مونتار است. قدمت صنایع نساجی در این شهر به تولیدات شعر بافی شامل مخمل بافی زر بافی و حریر بافی برمی‌گردد که هم اکنون بیش از چند هزار نفر در کارخانجات نساجی مشغول به کار می‌باشند.

از محصولات کشاورزی آن می‌توان به انواع غلات و میوه‌های فصلی اشاره نمود. غذای غالب، در بین مردم این شهر ابگوشت و بالاخص گوشت و لوبیا می‌باشد.
آثار تاریخی و دیدنی فراوانی در این شهر وجود دارد که از آن میان می‌توان به 1-باغ تاریخی فین ۲-تپـه های باستای سیلک۳-مسجد آقا بزرگ ۴-مقــــــــبره فیض کاشانی۵-خانه طباطبایی ها ۶-خانه برو جـــــــردی ها۷-خانه عباسی ها ۸-خانه عــــــــــــــامری ها۹-مقبره ابو لولو ۱۰-مسجد جـــــــــامع کاشانو… اشاره نمود .

 

 

1-خانه عامری‌ها

در خیابان علوی کاشان قرار دارد، در دوره زندیه احداث و در دوره قاجار به وسیله سهام السلطنه عامری توسعه یافته‌است و مجموعه‌ای است که به وسیله اداره میراث فرهنگی کاشان با استفاده از اعتبارات تبصره ۳۶ در دست مرمت و تغییر کاربری است تا به اقامتگاه گردشگری داخلی و خارجی تبدیل شود. ٔ
.
مجموعه خانه تاریخی عامری ها یکی از قدیمی ترین خانه های کاشان است که قدمت آن به دوران زندیه می رسد. البته وضعیت فعلی این بنا مربوط به دوران قاچار بوده که به وسیله سهام السلطنه عامری بازسازی گردیده است

این مجموعه دارای هفت حیاط است که چهار حیاط به صورت بیرونی، اندرونی، مهمان خانه، حیاط خدمه و سوارکاران نظامی مورد استفاده قرار می گرفته و در سه حیاط دیگر نیز بستگان نزدیک سهام السلطنه سکونت داشته اند. این خانه دارای حمام اختصاصی زنانه و مردانه جدا از هم می باشد.

پس از سهام السلطنه، حیاط های بیرونی و اندرونی در اختیار فرزند وی، ابراهیم خلیل خان عامری و بقیه ساختمان ها به افراد دیگر این خاندان تعلق گرفت و به مرور زمان برخی از حیاط ها تفکیک و به افراد دیگر فروخته شد

طرح، معماری، شکوه و تزئینات جالب این مجموعه و ایوان ها و حوضخانه ها و زیر زمین ها و حیاط های گودال باغچه، این مجموعه را در ردیف یکی از دیدنی ترین بناها قرار داده است.
خانه طبا طبا یی ها :

• بر اساس کتبیه موجود در شاه نشین خانه تاریخ ساخت به سال 1298 هجری قمری باز میگردد. این خانه در کنار امامزاده کوچکی در خیابان علوی کاشان ساخته شده . خانه از سطح خیابان پایین تر است ، و شامل حیاط ها و اتاقها و دو ایوان زیبا به همراه زیرزمین و حوض خانه و بادگیر است . گچبری ایوان آن و پنجره های اتاقهای چند دری آن واقعا زیباست .

 

• این خانه دارای دوبخش مجزاودر اصل دوخانه مستقل است که به طرزظریفی به هم مرتبط شده اند.بخش بزرگتردارای حیاط مربع مستطیلی است که درچهارگوشه خود پخی های کوچکی دارد.
• جبهه جنوبی حیاط درمیانه خود دارای ایوان ستون داری می باشد که ازلبه حیاط اندکی عقب ترنشسته وحوض مستطیل شکلی درمقابل آن قراردارد.

• مهمترین مجموعه فضایی خانه درجبهه جنوبی واقع شده است .ارتفاع این جبهه از سایرقسمت های بنا بیشتراست وقوسی نیم دایره برفرازایوان میانه خود دارد که بالاترین نقطه درخط آسمان کلی بنا را تشکیل می دهد.

 

• ستون های پر تزئین و جزئیات زیبای گچبری رنگی در دیوارها و سقف ایوان بر اهمیت آن می افزایند.
• ستون های پر تزئین و جزئیات زیبای گچبری رنگی در دیوارها و سقف ایوان بر اهمیت آن می افزایند.
• در پشت ایوان تالاری با شاه نشین قرار گرفته که از دو سو با حیاط های کوچکی ارتباط دارد و بدین ترتیب پنجره های تالار از سه جانب به سوی فضاهای باز گشوده می شوند.سقف تالار و شاه نشین آن دارای تزئینات یزدی بندی زیبایی است.
• حیاط های کوچک دو سوی تالار که به شکل هشت و نیم هشت می باشد با بناهای دو طبقه ای محصور شده اند و حوضی به شکل هشت ضلعی در میانه خود دارند. قسمت فوقانی جداره های این حیاط پوشیده از تزئینات یزدی بندی است.

• در جبهه مقابل به تالار هر یک از این حیاطها ایوانچه های ستون دار پر تزئینی ساخته شده اند و در جبهه شمالی و جنوبی اتاق های سه دری در دو طبقه قرار دارند.
• بدین ترتیب سه دری های واقع در دو سوی ایوان بزرگ جبهه جنوبی بنا از دو سو به فضای باز پنجره دارند.
• در جبهه شمالی حیاط مهتابی نسبتا وسیعی در میانه نما واقع شده و فضای باز حیاط را گسترده تر کرده است.
• در دو سوی نمای این جبهه نیز دو ایوانچه ستون دار قرار گرفته اند.
• مهتابی از پشت به تالار خانه دیگر مربوط است و در طرفین خود دو هشتی ورودی دارد که از یکی از آنها می توان به حیاط خانه دیگر وارد شده به این ترتیب می توان مهتابی را مفصل ارتباطی دو خانه به شمار آورد.

 

• در جبهه شرقی نیز مجموعه ای متشکل از یک تالار و چهار اتاق سه دری وجود دارد که همه در امتداد یکدیگر قرار گرفته و به هم مربوطند.
• تالار میانه این جبهه صلیبی شکل است و دو ایوانچه ستون دار در مقابل سه دری های طرفین آن واقع شده اند .نمای این جبهه از حیاط دارای نظام یک در میان از قوس های کوچک و بزرگ است.
• در جبهه غربی بنا تنها دو ایوانچه ستون دار در میانه دیوار ساخته شده که به نوعی نمای جبهه مقابل را تکرار می نمایند.
• به طور کلی اصل تقارن در نماهای متقابل در جزء به جزء این بنا دیده میشود.سطح نماهای داخلی حیاط اصلی خانه را با گچبری های بسیار ظریف آراسته اند.
• ورودی اصلی خانه در گوشه جنوب شرقی بنا واقع شده و ترکیبی از چند فضای متوالی است که سردر را به حیاط پیوند می دهد.این سردر نیز دارای تزئینات یزدی بندی است
• سرداب بزرگ و چشمگیر خانه که در زیر مهتابی جبهه شمالی قرار دارد دارای یک قسمت مرکزی است که فضاهای مختلفی در چهار طرف آن قرار گرفته اند.به طور کلی زیر زمین با سقف یزدی بندی پرکار و ستون های پر تزئین از فضاهای با اهمیت خانه به شمار می آید.

 

• بخش دوم خانه یعنی خانه کوچکتر که خصوصی تر به نظر می رسد.شامل حیاطی کوچک است که در شمال و جنوب آن تنها طاق نما یا ایوانچه هایی ساخته شده اند و در جبهه شرقی آن یک پنج دری با دو اتاق در طرفین واقع است.
• در پشت بام این پنج دری یک مهتابی با دیواره های نماسازی شده قرار دارد.
• در میانه جبهه غربی حیاط یک مهتابی کشیده بخش اعظم نمای این جبهه را در بر گرفته است و تالار خانه در پشت آن واقع است.
• به این ترتیب تالار این خانه از دو جهت به فضای مهتابی باز میشود که یکی به حیاط بزرگ خانه و دیگری به حیاط کوچکتر میشود.
باغ فین کاشان

 حمام فين

• اما حمام فين كه شايد معروفترين جاي اين باغ باشه در غربي ترين نقطه باغ قرار داره يك حمام با كلي راهرو و دالان كه قطعا گرم كردنش كار راحتي نبوده داخل حمام جايي كه امير كبير به قتل رسيده، صحنه قتل رو با استفاده از ماكت بازسازي كردند داخل حمام همينطور عكسهايي از ميرزا آقا خان نوري كه بعد از امير كبير به صدارت رسيد ،همسر آمير كبير كه خواهر ناصرالدين شاه بوده و مهد عليا مادر ناصر الدين شاه ديده ميشه

 

• ابيانه

• روستاي ابيانه که امروز به يکي از محبوبترين نقاط توريستي ايران تبديل شده است و معمولا مجموعه تصویري از ايران بدون تصاويري از ديوارهاي مشهور سرخ رنگ و زنان محلي پوش آن کامل نيست، پيشينه اي بسيار کهن تر از آنچه تصور ميکنيم دارد.

موقعیت:
• ابيانه روستايي در استان اصفهان و 50 كيلومتري جاده كاشان نطنز است باستاني که زندگي در سراسر آن جريان دارد و همين جاري بودن زندگي موجب ميشود که توجه گردشگران بيشتر به آنچه در مقابل چشمانشان قرار دارد جلب شود و متوجه قدمت فراوان اين بناهاي به ظاهر روستايي و در باطن تاريخي، نشوند.
ابيانه در مسير کاشان به نطنز در انتهاي جاده اي قرار دارد که براي رسيدن به اين روستا و روستاهاي ديگري چون هنجن، يارند، کنجان، برز و طره ايجاد شده است. ابيانه در زواويه شمال غرب كوه كركس نطنز و در منتهي اليه رودخانه «برزرود» واقع شده است. و به خاطر موقعيت خاص جغرافيايي و دور از دسترس بودن، همچنان بکر و دست نخورده باقي مانده است.

براي کسي که با شنيدن وصف ابيانه و به شوق ديدن منظره اي چون ماسوله به اينجا آمده باشد، اولين ديدار چندان غير منتظره و مبهوت کننده نيست و در نگاه اول نميتوان تفاوتي ميان اين دهکده بن بست با ساير روستاهاي دورافتاده يافت. فضا در وهله اول دلگير و خاموش به نظر ميرسد اما تنها چند قدم در دل روستا کافي است که هر بيننده اي را سر شوق بياورد، بناهاي اين مجموعه تاريخي از زمان ساسانيان تا اواخر دوره قاجاريه شکوه خود را حفظ کرده اند و سرخي ديوارها ناگهان جذابيت و گيرايي خاصي پيدا ميکند.

اين خاک سرخ که در قسمتهاي شمال و شمال غربي ابيانه موجود است، خاصيت ويژه اي دارد که هرچه بيشتر باران بخورد، محکمتر ميشود. اين ويژگي در وجود اهالي صبور و مقاوم اين روستا نيز به وديعه گذارده شده است و اين مردم ساليان متمادي در مقابل هجوم حوادث تاريخي و بلاياي طبيعي ايستادگي کرده و با عشق به آداب و رسوم و معماري سرزمين خود، به حفظ و نگهداري از بناهاي تاريخي ابيانه پرداخته اند و سبک معماري روستا را در تمام تعميرات با دقت حفظ شده است.

• سرسبزي و طراوت درختان اطراف ده به ويژه در سالهاي فراواني آب يا به قول مردم محل (آبسال) در تمام بهار و تابستان به اين روستاي تارخي جلوه و صفاي ويژه اي مي دهد . در بدو ورود به ابيانه بافت خانه ها با رنگ اخرائي ريزه كاري هائي كه در ساخت در و پنجره هاي چوبي خانه ها به كار رفته برخورد با مردمي با قيافه بشاش و لباس محلي زنان نظر هر بيننده اي را جلب مي كند.
خانه ها
خانه هاي ده بر روي دامنه شمالي دره و با شيب نسبتاً تند بر بستري از سنگ‌هاي رسوبي سبزرنگ بنا شده اند. خانه ها از خاك سرخ منحصر به آن محل ساخته شده و با اسلوب ساختماني ويژه محلي و در يك سطح محدود به صورت پلكاني و مسلط بر يكديگر قرار گرفته اند بر بالاي خانه ها كوه سنگي زيبايي ديواره شمالي ده را تشكيل مي دهد كه براي هر تازه واردي جالب توجه است.

• بناهاي مذهبي و عمومي ابيانه
• مسجد جامع در وسط ده واقع شده است كه با طاق بندي ضربي و مخصوصاً درهاي ورودي منبت كاري با گل و بوته و خطوط برجسته و گل درشت توجه هر تازه واردي را چلب مي كند.
• مسجد «پرزله» در محله معروف «پرزله» واقع شده است و مشتمل بر يك شبستان در طبقه همكف با كوچه است كه با در دو لنگه اي به راهرو كوچكي متصل مي شود.
• مسجد «حاجتگاه» در قسمت غربي ده و در كنار قبرستان سابق واقع شده است . جبهه شرقي آن با روكاري آجري و دريچه ها و پنجره هاي مشبك هلالي نماي جالبي دارد
• مسجد « يسمان» در ميان محله « يسمان» واقع شده واثر يا نوشته اي تاريخي ندارد اما آنچه مسلم است از بناهاي قبل از دوره صفويه است.
• « امامزاده ابيانه» يا «‌زيارت» مدفن دو تن از فرزندان امام موسي كاظم (ع) است.
• اين بنا در محله پايين ده واقع است و داراي گنبد كاشيكاري فيرزوه اي است كه در ميان خانه هاي سرخرنگ ده جلوه اي ويژه دارد.
• زيارتگاه « هينزا» نيز در زاويه جنوب شرقي ده و در دره كم عرض و طويلي شامل قريب يك هكتار باغهاي ميوه قرار دارد.
• از جمله ديگر آثار تاريخي ابيانه مي توان به آتشكده ، قلعه‌ها ، حمام ها ، آسياب ها ، مزرعه گهه بالا و غيره اشاره كرد.

• بناهای تاریخی:

اين روستاي کوچک و کم سکنه، مامن بناهاي تاريخي متعددي است که شرح تمام آنها در اينجا نميگنجد و ما تنها به تعدادي از مشهورترين آنها پرداخته ايم: قديمى ترين اثر تاريخى ابيانه، آتشكده هارپاک است كه مانند ديگر بناهاى ده در سراشيبى قرار گرفته است. آتشكده ابيانه را نمونه اى ازمعابد زردشتى دانسته اند كه در مناطق كوهستانى ساخته مى شده و از نشانه هاي موجود بر ديوارها ميتوان متوجه شد که اين بنا مربوط به عهد ساساني است
• مترين بنا و اثر تاريخى اين روستا مسجد جامع است که در آن آثاري چنان قديمي و ارزشمند وجود دارد که بيشتر به موزه شبيه است. از جمله اين اشياء ميتوان به محراب چوبي منحصر به فردي که در شبستان زير مسجد قرار دارد و در اطراف آن سوره “ياسين” به خط کوفي گلدار و ساده کنده کاري شده و متعلق به سال ۴۷۷ هجري قمري است.

 

مسجد تاريخى ديگر ابيانه مسجد حاجتگاه است كه كنار صخره اى در كوهستان بنا شده و بر در ورودى شبستان آن تاريخ ۹۵۲هجري ثمري، يعني اوايل دوران صفويه، مشاهده مى شود. با ورود به اين مسجد که با سادگي باشکوه و دخيلهاي رنگارنگ و فانوسهاي اهدايي اهالي و حاجتمندان تزئين شده و خواندن آيات قرآن بر روي تخته کوبيهاي سقف، دليل نامگذاري اين مسجد را ميفهميم. اينجا، با حال و هواي روحاني خود، به يقين محل گرفتن حاجت است.

 

مسجد پرزله که در يکي از قديميترين بخشهاي روستا بنا شده، داراي دري است متعلق به دوره ايلخانان و داراي تاريخ ۷۰۱ هجري قمري. اين درب، قديميترين درب موجود در روستا و داراي تزئيناتي مشابه با تزئينات مقبره بايزيد بسطامي است. اين در قديمي با مايع مخصوصي پوشانده شده که آنرا تا امروز از گزند حشرات و عوامل خارجي ديگر مصون داشته است.

درابيانه همچنين دو زيارتگاه وجود دارد كه يكى با گنبد هشت ضلعي و کاشيکاري فيروزه اي، شاهزاده عيسى و شاهزاده يحيى نام دارد که به گفته اهالى، فرزندان امام موسى كاظم (ع) بوده اند.

 

 

• وضع معيشتي
• اما در مورد وضع معيشتي مردم ابيانه بايد گفت چون ده در دره اي با رودخانه كم عرض واقع شده و زمين كافي براي كشاورزي و باغداري فراهم نبوده لذا درآمد كشاورزي نياز زندگي را تامين نمي كرده است و دامداري و دامپروري رواج يافته است.
• تمام دره و ماهورها و كوههاي اين محدوده پوشيده از روئيدنيهاي كم نظير است كه دسته اي از آنها در بهار و پاييز خوراك دام را تامين مي كنند و دسته ديگر قابل جمع آوري و خشك كردن براي مصرف خوراك زمستاني دام هستند همچنين بوته گون كتيرا را كه در مراتع ابيانه به وفور مي رويد بايد بوته زرخيز ناميد چرا كه از اين بوته صمغ كتيرا گرفته مي شود كه گذشته از مصارف صنعتي داخلي يكي از اقلام صادراتي كشور نيز به شمار مي آيد.

• اين منطقه داراي معادن زغال سنگ و سرب نيز بوده است كه اينك تعطيل هستند

 

 

• بافت اجتماعي
• از نظر مرقعيت منطقه اي ابيانه در ميان دو شاهراه اصلي شمال به جنوب كشور يعني كاشان . قمصر . مروچه خورت اصفهان و كاشان نطنز . يزد كرمان به فاصله 25 كيلومتر از هر دو شاهراه در دره اي كم عرض قرار گرفته و محل امن و دور از تعرض و نا امني هاي ادوار بوده است و اهالي آن چون به علت نداشتن زمين كافي براي كشاورزي ناچار بوده اند خوارو بار مورد نياز خود را از خارج تامين كنند لذا يك حس ذخيره اندوزي و صرفه جويي در آنان بوجود آمده كه اين شيوه زندگي پايه اصلي و اساسي اقتصاد و دوام و بقاء مردم ده را تشكيل داده است از طرفي فكر تهيه زمين كشاورزي و تامين خواربار مورد نياز موجب آن شده تا اهالي از سمت شرق و غرب ده تا شعاع 50 كيلومتري درصدد خريد ملك و زمين و باغ باشند و اين شيوه ذخيره اندوزي و صرفه جويي در ميان مردم منطقه زبانزد بوده ولي به آن جنبه خست نمي توان داد.

 

• زبان مردم

 

• به زباني كه مردم ابيانه با آن گفتگو مي كنند اصطلاحاً « فرس قديم» مي‌گويند و شاخه‌اي از زبان رايج مردم منطقه نطنز، سيمه و جوشقان قالي است و به زبان بعضي از نقاط مركزي ايران و حدود سمنان و سبزوار نزديك است.
• از ويژگيهاي اين زبان اين كه از نظر ساختار در گردش خود خيلي روان است . واژه ها را صريح ادا مي كند و دنباله واژه ها را كش و قوس آنچناني نمي‌دهد تا لهجه بوجود آيد.

 

• اعتقادات وباورها
• در ده ابيانه همانند ساير نقاط ماه محرم با آيين هاي ويژه اي توام است در اين ماه مساجد محل هاي سه گانه « پايين ده » « يسمان » و « پل» بوسيله جوانان پرشور آراسته و آماده مي شود روضه خواني 10 تا 12 روزه ماه محرم از نخستين شب ماه شروع شده و مردم در جلسات روضه خواني شركت مي كنند.
• از جمله آيين هاي ويژه ماه محرم در ابيانه مراسم « نخل برداري» است در ابيانه دو نخل هست يكي مربوط به محله پايين و در حسينيه محل جاي دارد و ديگري مربوط به محله «‌ پل» و « يسمان » است . در صبح روز تاسوعا باباي هر دو نخل كه مسئوليت نگاهداري لوازم و پارچه هاي نخل را به عهده دارند به آراستن آن مشغول مي شوند و از بعد از
ظهر تاسوعا نخل آماده است تا در مسير مقررش در محله ها به گردش درآيد. نخل بر دو پايه چوبي در جهت طول و پنج يا شش پايه در جهت عرضي استوار شده و سر هر پايه اي از چهار طرف به اندازه نيم متر به طرف بيرون بدنه است تا بتوانند با اين پايه ها نخل را بر دوش بگيرند و حركت دهند. هر يك از پايه ها نخل را بر دوش بگيرند و حركت دهند. هر يك از پايه ها چند نفر صاحب با مالك دارد كه به صورت ارثيه خانوادگي اين مالكيت پايه نخل بوجود آمده و در دو روز تاسوعا و عاشورا بايد به نوبت و هر دو نفر با كمك يكديگر وظيفه بر دوش گرفتن نخل را بر عهده بگيرند. گردش دادن نخل در محله ها و توقف در اين نقاط كه حدود بيست نقطه است از صبح كه آغاز مي شود تا نزديكي هاي غروب آفتاب ادامه دارد و پس از پايان مراسم نخل به حسينيه مي آورند و باباي نخل به باز كردن و پياده كردن پوشش پارچه ها و بسته بندي كردن آنها مي پردازد. در سالهاي اخير از خانواده ها و مردمي كه از تهران براي شركت در آيين عزاداري محرم و برگزاري سنتهاي مذهبي به ابيانه مي آيند به صورت گروه چند نفري باني يك وعده غذاي نذري به مردم مي شوند

• عيد نوروز
• از يك هفته پيش از عيد خانه ها گردگيري مي شود اتاقهاي ميهمانخانه مفروش شده ، سماور ، قوري و استكان و نعلبكي ويژه ميهمانان از پستوها بيرون آورده مي شود پس از سال تحويل مردم به ديد و بازديد مي روند ودر خانه ها سفره مفصلي گسترده مي شود كه در آن انواع غذاهاي محلي و آجيل به طرز جالبي چيده شده است.
• ميدانهاي بازي نيز در ابيانه تاروز سيزدهم عيد پر از شور و غوغا و سر و صداي جوانان و بچه هاي بازيكن بوده است.
• گرچه درحال حاضر از آن فضاي پر شور مردمي كمتر اثري مي توان يافت ولي علاقه به آداب و سنن محلي موجب مي شود كه برخي از خانواده ها و جوانان شهرنشين سعي كنند تعطيلي عيد را در ده و در ميان بستگان خود بگذرانند.

ورودی:
دربها و سکو
• ا قدم زدن در کوچه هاي دهکده متوجه همساني خانه ها، پنجره هاي مشبک و دربهاي چوبي ميشويم که اغلب داراي دو کوبه هستند. کوبه اي با صداي رسا و بم مخصوص مردان و ديگري با صدايي ظريفتر و کوتاهتر براي زنان، که به صاحبخانه اطلاع ميدهند مراجع زن است يا مرد.
• بعضي از دربها داراي نقش و نگار هندسي يا نام سازنده خانه بوده و يا اشعاري جالب بر آنها نوشته شده است. بسياري از سردرها متعلق به عهد صفويه است و تقريبا جلو تمام خانه ها دو سکوي بزرگ و پهن قرار دارد که خود نشانه اي از مهمان نوازي و معاشرتي بودن اهالي است. اين سکوها نه تنها مکاني براي رفع خستگي رهگذران، که محلي مناسب براي گپ و گفتگوي عصر همسايه ها است. نشستن بر اين سکوهاي چند صدساله، مانند تکيه زدن به تاريخ است و چنان حسي از تعلق به خاک اين سرزمين در تو ايجاد ميکند که تمايلي براي برخاستن نخواهي داشت و تنها شوق ديدن بيشتر است که مجددا انسان را به گشت و گذار فراميخواند.
• از آنجا که در دامنه‌هاي شيب‌دار ابيانه فضاي کافي براي ساختن خانه‌هاي مورد نياز وجود ندارشته، هر خانواده انبار غار مانندي در تپه‌هاي يک کيلومتري روستا، در کنار جاده و نرسيده به ابيانه ساخته است. اين غارها که از بيرون تنها درهاي کوتاه و محقر آن نمودار است براي نگهداري دام‌ها، آذوقه زمستاني و لوازم اضافي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
• گفتگو با اين اهالي که در ظاهر هنوز در خارج از مرز زمان زندگي ميکنند به ما نشان ميدهد که اين زنان و مردان آرام و سالمند، تا چه حد باهوش، دانا و از حوادث روز آگاهند. به گفته آنان، زنان و مردان ابيانه در هر کجا و هر موقعيت تحصيلي و اجتماعي که باشند، با ورود به روستاي خود مجددا پوشاک محلي به تن ميکنند. آنها در گفتگو با يکديگر به زباني که اصطلاحاً آن را « فرس قديم» مي‌گويند و شاخه‌اي از زبان رايج مردم منطقه نطنز، سيمه و جوشقان قالي است و در گفتگو با ديگران به زبان فارسي سليسي که کلمات بيگانه اندکي دارد صحبت ميکنند.
• به جرات ميتوان گفت که اهالي ابيانه همه سالمندند، فرزندان اين زنان و مردان سالخورده همه به شهرهاي بزرگ مهاجرت کرده و اکثرا در دانشگاههاي ايران يا کشورهاي ديگر به تحصيل پرداخته اند و درواقع نسل جديد ابيانه ايها، افرادي با تحصيلات عالي هستند. زنان ابيانه بدون استثنا البسه سنتي خود را بر تن ميکنند که شامل چارقدي سفيد با گلهاي خوشرنگ، پيراهن گشاد با يقه و چاك‌هاي تزئين شده با پارچه گلدار و تنبان يا شليته است كه دامني پرچين بوده و ازكمر تا پايين زانو را مي پوشاند.
• درهواي زمستاني به اين لباس قطعه ديگري به نام « آرخالق» زنانه يا نيم تنه مخملي اضافه مي شود. پوشاک مردان نيز تا مدتها به شکل سنتي بوده که متاسفانه امروزه چندان ديده نميشود و تنها شلوار گشاد و گاهي گيوه آن به چشم ميخورد .