رساله معماری طراحی دانشکده علوم قرآنی و دینی ۱۶۴ صفحه | گروه معماری پارساکد

رساله دانشکده علوم دینی و قرآنی 164 صفحه + نقشه های اتوکد

مطالعات معماری طراحی دانشکده علوم قرآنی و دینی 164 صفحه + نقشه های اتوکد

چکیده
با توجه به اینکه در سطح کشور هنوز دانشکده ای با این کاربری طراحی نشده در طول مطالعات تلاش شد با بررسی دانشگاهها ، حوزه های علمیه و مدارس سنتی ایران به نتایج مورد نظر دست پیدا کنیم.
دانشکده علوم قرآنی از 5 بخش کلی تشکیل می شود.
بخش اول : ساختمان آموزشی شامل کلاسها و کارگاههای آموزشی.
بخش دوم : ساختمان اداری.
بخش سوم : بخش فرهنگی شامل سالن مسابقات قرآنی که تلاش شد به دلیل کاستی های موجود در این بخش در سطح استان ، این سالن با ابعادی که قابلیت میزبانی مسابقات در سطح کشوری را داشته باشد طراحی شده ، و بخشهای فرهنگی و سالنهای قرائت قرآن و نمازخانه و نمایشگاه قرآن.
بخش چهارم : بخش خدماتی شامل سالن غذاخوری و سالن ورزش.
بخش پنجم : بخش اقامتی شامل : خوابگاه دانشجویی و خوابگاه اساتید و مهمانها.

ساختار کلی این بنا ها بر اساس محور قبله سازماندهی و با توجه به اصول و فرهنگ و نماد های ایرانی اسلامی شکل گرفته است . در طراحی تلاش بر آن بوده تا با استفاده از عناصر معماری که در بنا های سنتی بکار رفته ارتباطی بین مخاطب و معماری فضاهای علمی دینی گذشته بر قرار گردد .
بعلت قرار گیری ورودی اصلی مرکز در مسیر اصلی و ورودی شهر ، طراحی آن بر اساس ایجاد یک عنصر نمادین برای شهر صورت گرفته است . اکثر فضاها بر مبنای شکل مربع کامل که از نمادهای اصلی معماری ایرانی اسلامی می باشد و همچنین مناسب ترین فرم برای اقلیم منطقه به شمار می رود ، طراحی شده است . استفاده از نور در فضاها با بکار گیری روزنه ها برای ایجاد شفافیت و حس تعالی بوده و مصالح مورد استفاده که در ادامه روند طراحی و برای ایجاد یک ارتباط صمیمی و کیفیت معماری است . حوض آب و رواقها که از عناصر معماری هستند به صورت منطقی در طرح قرار گرفته ، ترکیب محور های ساختمان بر اساس یک محور بندی مستقیم و قاعده مند شکل گرفته است .
در روند طراحی سعی شده تا فضا های آموزشی در مرکز توجه قرار گرفته ودارای حداکثر کیفیت باشد .
در طول طراحی فضاها تلاشهایی صورت گرفته تا در عین حفظ اصول معماری ایران پیشنهادهایی برای ایجاد طرحی امروزی تر ارایه شود و استفاده از فرمها و الگوها به صورت الگو برداری صرف صورت نگیرد ولی محتوای آن حفظ شود

برای دانلود رساله و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…

بخشی از مطالب و پروپوزال رساله دانشکده علودم قرآنی:

ضرورت و اهمیت موضوع:
پیامبر اکرم (ص) : ((وای بر آنکه قرآن را در میان دو فک خود بجود و در آن نیندیشد))
(بحار الانوار، ج 69 ،ص350)
تکوین هر فضای آموزشی نشان دهنده پیدایش نوعی فعالیت تخصصی در جامعه است که انجام آن به فرا گیری آموزشهایی معین وبا برنامه نیازمند است . به عبارت دیگر همزمان با تقسیم اجتماعی کار و فعالیتها وتکوین نهادها و تاسیسات اجتماعی انجام برخی از فعالیتها بدون فراگیری آموزشهای لازم میسر نیست .
در حدیث ثقلین که از معتبر ترین احادیث شیعه و سنی است . چنان که بیان شده است پیامبر اسلام خود اعلام کرده است که تمام معارفش در دو منبع جمع شده است : قرآن وسنت . که در این میان قرآن به عنوان اولین و مهمترین منبع به جزئیات معارف و احکام اسلامی پرداخته است
با توجه به تنوع و گسترش علوم جدید در دهه های اخیر وایجاد فاصله ای که میان دین و جامعه بوجود آمده و همچنین از آنجایی که در یک جامعه اسلامی پیشرفته که قوانین آن بر پایه قرآن بنا شده ، قرار داریم نیاز به فضاها و امکاناتی که هدف آن تدریس و تفهیم علوم قرآنی برای پرورش فکری جامعه جهت تداوم و تسهیل امور دینی و قرآنی باشد احساس می شود که در واقع این مراکز به عنوان یک کانون فرهنگی مذهبی است که درآن بحثها و جلسات به صورت اکادمیک و علمی برگزار می گردد .
در این مراکز علمی – دینی ، که در اصل وظیفه ی ترویج و گسترش فرهنگ قرآنی را به عهده دارند، جدید ترین تحولات علمی نیز بررسی می گردد. البته هنوز عمر چندانی از پیدایش چنین مراکزی نمی گذرد ولی امید است در آینده ای نزدیک در این مجامع دینی – علمی ، رویکرد و نگرش جدید با همکاری هرچه نزدیک تر با مراکز علمی دانشگاه ها بوجود آید تا شاید این شکاف بوجود آمده بین دین و علم و دین زدگی مردم پرگردد.

روش جمع آوری اطلاعات
جمع آوری اطلاعات این پروژه به صورت کتابخانه ای و پژوهشی می باشد که در هر دوبه صورت زیر عمل شده است. ابتدا به بررسی مبانی نظری موضوع پرداخته که به شرح ذیل می باشد :
شناخت علم و قرآن – بررسی وآموزش علوم قرآن که در آن به مختصری از دانشکده علوم قرآنی معرفی شده و از آنجایی که چنین مرکز آموزشی ای ، ترکیبی از دو عنصر حوزه و دانشگاه است ، تاریخچه حوزه و دانشگاه نیز به صورت جداگانه بررسی شده و در ادامه به جنبه های هنر و معماری اسلامی پرداخته سپس بعد از تعریف اصول معماری ایران به بررسی تزئینات در بناهای اسلامی و همچنین فرهنگ و نماد های معماری ایران و نگاهی گذرا داشته ایم و در خاتمه به صورت اجمالی مدارس سنتی در ایران معرفی گردیده در فصل بعدی مطالعات محیطی و اقلیمی از نظر وضعیت آب و هوایی و شناخت شهر و همچنین تحلیل ابنیه بومی انجام شده سپس به نمونه های ساخته شده از این فضا ( دانشکده علوم قرآنی) اشاره ای شده است. در پایان با ارائه برنامه فیزیکی و تعریفی از مبانی معماری طرح ، اقدام به طراحی کرده ایم
پرسش های محوری پژوهش
پرسش های محوری پروژه عبارتند از:
دیدگاه قران راجع به علم؟
علوم قرانی و معماری چه ارتباطی دارند؟
جایگاه فضاهای آموزش دینی در معماری سنتی ؟
چه الزاماتی بایستی برای طراحی یک دانشکده علوم دینی مورد توجه قرار گیرد؟
چه فضایی برای ایجاد یک دانشکده علوم دینی مناسب است؟
اصول حاکم بر نظامدهی این دانشکده کدام است؟

فصل اول

مقدمه:
صبح خیزی و عافیت طلبی چون حافظ هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم
(حافظ شیرازی )
پیامبر اکرم فرموده است : ((در قرآن بیندیشید و ایاتش را بفهمید )) بر اســـــاس آیاتی از قرآن و این روایت ، فهم قرآن و تدبر در آن نه تنها امری ممکن ، بلکه لازم است . در سالهای ابتدایی بعثت پیامبر اسلام (ص) بر اساس دستورات آن حضرت بر یادگیری و ترویج علم تاکید بسیار شده بود ، در آن روزگاران به علت عدم وجود فضاهای خاص برای این امر آموزش علوم در مساجد اولیه شروع گردید . با گسترش شهر ها در سالهای بعد فضاهایی را به عنوان مدرسه در نقاطی از شهر تاسیس گردید تا ترویج و یادگیری علوم برای عموم مردم میسر گردد.
در مدارس اولیه از آموزش خواندن و نوشتن شروع شده و بعد از طی کلاسهای مقدماتی دانش آموزان وارد مقاطع عالی شده ودر همان مدارس در کنار ریاضی ، نجوم ، طب و موسیقی به یادگیری دروس فقه و خارج می پرداختند . بعد از گسترش علوم و با تخصصی شدن علوم مختلف مدارس نیز از این حرکت پیروی کرده و بصورت مراکز آکادمیک شکل گرفت . در این دوره بود که علوم دینی نیز تخصصی شده و بصورت رشته های مختلف تفکیک شده و در مراکز تخصصی که برای این منظور پایه ریزی شد پدیدار شد .
از آنجایی که تاسیس این مراکز دارای سابقه ای کوتاه است در رابطه با این قبیل مراکز مطالعات زیادی صورت نگرفته است و بررسی ومطالعه راجع به این مراکز امری لازم به نظر می رسد .
سخن آخر اینکه با توجه با به نوع خاص این علوم که سرچشمه آن قرآن است لازم می نماید که در طراحی چنین فضاهایی با رویکردی خلاقانه به نوعی معماری اسلامی پرداخت که ضمن پاسخگویی به نیازهای روز دانشگاهی کیفیت فضاهای علمی دینی را حفظ نماید .

فهرست مطالب:

عنوان صفحه
چکیده…………………………………………………………………………….1
فصل اول( مقدمه)……………………………………………………………….2
ضرورت و اهمیت موضوع………………………………………………………..3
روش جمع آوری اطلاعات………………………………………………………..4
فصل دوم(مبانی نظری)…………………………………………………………5
علم وقران………………………………………………………………………..6
پیدایش علوم قرانی…………………………………………………………….26
آموزش علوم قرانی……………………………………………………………..33
حوزه علمیه…………………………………………………………………..38

مقاسیه اجمالی نظام آموزشی حوزه و دانشگاه علوم قرانی………………..41
سر چشمه های روحانی هنر و معماری اسلامی…………………………….48
اصول معماری اسلامی از قران سر چشمه گرفته است……………………51
اصل وحدت و معماری قدسی…………………………………………………53
اصول معماری ایرانی…………………………………………………………..56
تزئینات در بناهای اسلامی…………………………………………………….59
فرهنگ و نماد ها در معماری ایران………………………………………………62
مدارس سنتی در ایران…………………………………………………………76
فصل سوم(شناخت محیطی و اقلیم)………………………………………….93
شناخت موضع…………………………………………………………………..94
بررسی پیشینه تاریخی،وجه تسمیه…………………………………………..94
زمینه های پیدایش و مقر و موضع شهربجنورد در ادوار تاریخی………………..97
ساختارشهر……………………………………………………………………..103
خراسان شمالی………………………………………………………………..104;

بجنورد
گونه شناسی مسکن در شهر بجنورد…………………………………………105
اقلیم بجنورد…………………………………………………………………….108
اصول راهبردی…………………………………………………………………..115
فصل چهار(تحلیل نمونه)……………………………………………………..121
تحلیلی بر مدارس سنتی ایران………………………………………………122
شناسایی طراحی دانشگاه………………………………………………….127
سازمان دهی فضایی کلان مجتمع های آموزشی…………………………..128
دانشگاه اسلامی مالزی……………………………………………………..133
دانشگاه الازهر………………………………………………………………..138
دانشکده علوم قرانی قم……………………………………………………..139
فصل پنج(برنامه فیزیکی)……………………………………………………..144
عوامل موثر در برنامه فیزیکی………………………………………………….145
مکان آموزش…………………………………………………………………..148
تقسیم بندی کلی فضاهای اصلی…………………………………………….149
کلاس های درس………………………………………………………………150
سالن های سخنرانی…………………………………………………………..151
فضای آموزش عملی…………………………………………………………….154
فضای تحقیق و مطالعه………………………………………………………….154
فضای ادری……………………………………………………………………156
مرکز رایانه……………………………………………………………………157
جداول ریز فضا ها………………………………………………………………158
فصل ششم(نتیجه گیری)…………………………………………………..162
نتیجه گیری……………………………………………………………………163
تحلیل سایت…………………………………………………………………..164