بي شک طراحي مسجد از جمله طرح هاي سهل و ممتنع معماري محسوب مي شود.سهل از آن سو که فاقد ارتباطات فضايي پيچيده است و ممتنع به دليل آن که مي بايست زيبايي معنوي و سير در حوزه هاي مختلف معارف ديني را بر آورده سازد.

از پاسخ هاي دريافت شده از معماران طراح مسجد به خوبي بر مي آيد که هويت و روحانيت طرح ، موضوعاتي هستند که از ابتدا تا انتها طراح را به خود مشغول داشته و او را لحظه اي وا نمي گذارد . اين دغدغه اصلي و محوري معمار واساسي ترين هدف طرح است ، خواه معمار آن قائل به اصالت سنتي و يا اصالت معنايي و مفهومي باشد ، خواه نوگرا و نمادگرا باشد .

مهم آن است بدانيم که پيش از مواجهه طراح با پروژه تا زمان مواجهه و طي مراحل طراحي ، اين دغدغه چگونه و طي چه عناويني بروز و ظهور يافته و در نهايت تلقي معمار از هويت و روحانيت مسجد چيست و به چه نحوي ابراز گشته است .
چيزي که به خوبي از پاسخ هاي معماران طراح مسجد بیان مي گردد آن است که کهن الکوي مسجد که بر اذعان همه معماران _ با هر گرايشي _ حاکميت دارد همان مساجد حياط دار شبستاني با گنبد و مناره است و اين که هر يک از آنها با اين کهن الگو چگونه کنار آمده بستگي به نگرش و برداشت معمارانه او و ارزش و جايگاهي دارد که او براي هر يک از عناصر اين کهن الگو قائل است .

برای دانلود و توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمائید…..

طرح سؤال :
پاسخ به سه سوال اساسي بيان کننده خط مشي طراح در ارائه پروژه مسجد نور مي باشد که اين سه سوال در قالب نکات زير مطرح مي گردند :
 فضاهاي عملکردي
 فرم ساختاري
 القاي حس معنويت

2-5-1-فضاهاي عملکردي
در اين باب به بررسي اين سوال مي پردازيم که مسجد نور داراي چه فضاهايي و با چه عملکرد هايي است ؟
هر بنايي داراي رسالتي است که شناخت و دستيابي به آن هدف اصلي پروژه است ، چه بسا راه رسيدن به يک معماري پايدار دستيابي به همين هدف مي باشد .
آيا مسجد فقط مکاني براي اداي نماز هاي يوميه است يا مکاني براي اجراي مراسم ديني و مذهبي و يا . . .
به راستي مسجد در جامعه اي که مردم آن در آماجي از روزمرگي گرفتارند داراي چه وظيفه اي است ، در عصري که تهاجم اديان پوچ همچون ويروسي حيات جوامع بشري و به خصوص جامعه ما را تهديد مي کند وظيفه مسجد به عنوان قلب تپنده جامعه ديني چيست .
براي دستيابي به يک معماري مردم وار و انساني اولين نکته شناخت مخاطبي است که قصد استفاده از اين بنا را دارد سپس کنکاش براي در يافت خواسته هايي که مخاطب از طراح بنا دارد.
براي سازنده وکارکردي بودن يک بنا در جامعه ، نياز است تا تمامي ارکان آن بنا در راستاي رشد آن جامعه عمل نمايند براي يافت چنين معماري بايد در درجه اول عملکرد اصلي بنا ،که در اينجا مسجد مطرح است ، در جامعه شناخته شود و سپس تمهيداتي معمارانه براي جذب مخاطب به بنا صورت پذيرد. بدين صورت مسجد در جامعه جلوه مي نمايد و در نهايت مي توان گفت مسجد براي مردم و معماري براي انسان به کار گرفته شده است .
به استناد بررسي آماري انجام شده در سال 1376 از جوانان تهراني به اين نتيجه مي توان رسيد که مسجد در جامعه امروز ما داراي کارکرد هاي زير است که به ترتيب اهميت بيان مي گردد :
1. کارکرد مذهبي
2. کارکرد فرهنگي
3. کارکرد اجتماعي
4. کارکرد رفاهي
5. کارکرد سياسي
6. کارکرد اقتصادي
آنچه در اينجا قصد پرداخت به آن راداريم دو کارکرد ابتدايي مطرح شده از طرف مردم مي باشد .
نظام طبقاتي حاکم بر کلان شهر تهران باعث گرديده ديدگاه هاي مذهبي و فرهنگي مردم در مناطق گوناگون با يکديگر تفاوت نمايد بنابراين لازم است در ابتدا به معرفي مخاطبيني بپردازيم که قراراست با مسجد ارتباط برقرار سازند .
1. جواناني که در مراکز آموزشي متوسطه در حال تحصيل هستند . اين دانش آموزان از قشر متوسط جامعه هستند
2. دانشجوياني که در دانشگاه آزاد اسلامي واحد جنوب تحصيل مي نمايند ، افرادي روشن فکر ، آشنا با فرهنگ غرب ، آزادي خواه و گاهاً پول دار مي باشند
3. بازاري هايي که در بازار گل فعاليت مي کنند ، اغلب داراي سنين بالا هستند و مردمي سنتي و معتقد به اداب و رسوم هستند
4. به دليل مواجه با مجتمع هاي مسکوني متعدد در حوالي سايت قشر پر جمعيتي از زنان خانه دار نيز جزو مخاطبين مسجد محسوب مي گردند
5. محله آهنگ ، محله اي کارمند نشين است بنا براين گروهي از کارمندان که عموماً در ساعات آخر شب در منزل هستند تيز يکي ديگر از مخاطبين مسجد را تشکيل مي دهند
حال با شناخت مخاطبين مسجد و دريافت کارکرد مذهبي و فرهنگي آن بايد فضاهاي بنا به نحوي تعريف گردد که جلوه قابل قبولي از اين مخاطبين در بنا احساس گردد و در غير اين صورت معماري حاصل شده محکوم به فناست .

2-5-2-فرم ساختاري
در طول زمان دوره ها و سبک هاي گوناگوني توجه معماران و طراحان را به خود جلب نموده و گاهاً انقلاب هايي را در معماري حاصل کرده اند . اما آنچه امروزه خط طرح معماران را تععين مي نمايد پيروي از تکنولوژي هاي جديد و بکار گيري آن در ساختمان هاست .
ورود فنون جديد در ساخت استرکچر باعث به وجود آمدن موجي نو از طرح هاي معماري در دوران اخير گشته است ، گويي بنا يک موجود زنده است و مي تواند خود را تنظيم و ترميم کند .
خصوصيت اصلي اين نوع معماري تغيير پذيري و جابجايي است ، بنا به گونه اي طراحي مي گردد که بتواند حرکت کند ، انچنان که با هر بار برخورد با آن شاهد نمايي نو و متفاوت ، با آنچه در پيش از اين ديده بوديم ، مواجه گرديم .
وجود اين قابليت را مي توان نمود زمان در معماري دانست ، در طراحي مسجد در عصر حاضر رعايت چنين خصوصيتي باعث مي گردد جلوه تازه اي از اين بنا در ميان مخاطبان نمودار گردد ، البته هيچگاه نبايد فراموش کرد که افراط بيش از حد موجب مي گردد چهره بنا را از يک مکان مذهبي دور سازد . براي مقابله با چنين امري رعايت احترام و خضوع به آثار ارزنده اي که در طول ساليان کهن به دست معماران و هنروندان سنتي خلق گشته ضروري است .
رنگ ، نور موسيقي با خشت و آجر ترکيب مي گردد و مسجدي را در قلب شهري بنا مي سازد که هر انساني را که بدان وارد مي گردد را به خضوع در برابر باري تعالي باز مي دارد . حفظ اين هنر با جلوه گر ساختن تجربيات آنان در طرح ها امکان پذير مي باشد .
در پروژه مسجد نيز ، استفاده از عنصر نور در اولويت اهداف قرار گرفته است تا هم بتوان با اتکا بر آن از تجربيات پيشينيان در ساخت يک فضاي روحاني بهره ببريم و هم با استفاده از اين عنصر متحرک و ريتميک به معماري در خور مسجد دست يابيم .
درنتيجه مي توان دو خصوصيت متحرک بودن ونوراني بودن بنا را به مسجد نور نسبت داد ، آنچنان که با ديدن اين بنا نماي تازه اي در مقابل ديد مخاطبين جلوه نمايد و علاوه بر اين عاملي گردد تا افراد بيشتري علاقه مند گردند تا وارد بنا شوند و از اين طريق به هدف اصلي بنا که انجام رسالت مذهبي و فرهنگي است واصل گرديم .

 

 

خرید آنلاین:

در پایان خرید ، لینک دانلود فایل نمایش داده می شود و به ایمیل شما ارسال خواهد شد. راهنمای خرید و دانلود فایل

• فرمت فایل: dwg – حجم فایل: 1 مگابایت
• برای دریافت رساله و مطالعات مسجد اینجا را کلیک کنید.
• برای دریافت نقشه های دیگری از مسجد اینجا را کلیک کنید.